چکیده:
در مطالعۀ حاضر به منظور بررسی وضعیت موجود سیاستهای ملی ایمنی غذایی از مدل سیاستپژوهی ماژرزاک که ثبت دانش درمورد یک مشکل، درک علل و عواقب آن و ارائه راهکار است، بهره گرفته شد. برای گردآوری دادهها با چهار گروه از صاحبنظران دارای تجربه سیاستگذاری ایمنی غذایی در حوزههای استاندارد، بهداشت، محیط زیست و کشاورزی بهصورت نمونهگیری گلولهبرفی مصاحبه شد. مصاحبه به شکل نیمه ساختاریافته و براساس سؤالات مدل ماژرزاک در قالب پروتکل سوات انجام شد. تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده در محیط نرمافزارهای MAXQDA 2007 و Excel2010 صورت گرفت. در فرایند تحلیل سیاستگذاری ایمنی غذایی نیز از ماتریسهای ارزیابی داخلی، ارزیابی خارجی، عوامل داخلی ـ خارجی و برنامهریزی استراتژیک کمی استفاده شد. یافتهها نشان میدهد که سیاستگذاری ایمنی غذایی جایگاه شایستهای ندارد و برای بهبود آن باید راهبرد گروه تدافعی که مبتنی بر کاهش نقاط ضعف و پرهیز از تهدیدهاست به ترتیب در اولویت قرار گیرند که عبارتند از:
1. افزایش همافزایی مدیریت ایمنی غذایی
2. حل مشکلات و بحرانهای محیط زیست
3. الزام به اجرای برنامههای استراتژیک و تقویت آن
The aim of this study was to investigate the current situation of national food safety policies that use Majchrzak method of policy research which documented knowledge about a problem and evidence to understand the causes and consequences of problems and about ways to solve the problem. For data collection, were interviewed four groups with experience of food safety policy-making in the field of standard, health, environment and agriculture that they were selected with snowball sampling. According to questions of Majchrzak method in format of SWOT protocol semi-structured interviewed. Due to analyze of collected data, was used MAXQDA2007 and Excel2010. In the process of analysis of food safety policy-making, we used internal factor evaluation matrix (IFE[1]), External factor evaluation matrix (EFE[2]), Internal-External matrix (IE[3]) and Quantitative strategic planning matrix (QSPM[4]). The findings show that the food safety policy-making doesn't have a suitable place. For its improvement, it should prefer the strategies of defending group (Weakness& Threat-WT) based on the decrease of weak points and the avoid of threats. They are as follows: 1.Increasing the synergy of food safety management. 2.Solving environmental problems and crises. 3.Strengthening and requiring implementation of strategic plans. [1]. Internal factor evaluation matrix. [2]. External factor evaluation matrix. [3]. Internal-External matrix. [4]. Quantitative strategic planning matrix.
خلاصه ماشینی:
درواقع امنيت غذايي ، حق ملت ها براي تعريف سياست ها و استراتژي هاي خودشان در خصوص توليد، توزيع و مصرف مواد غذايي است که تضمين کنندة حق بر غذا براي تمام اعضاي جامعه بر مبناي احترام ويژه به طبقۀ متوسط و فقير باشد؛ حقي که در پرتو توجه به مسائل فرهنگي ، شيوة مديريت کشاورزي و توليد محصولات زراعي هر جامعه بايد تفسير شود (عباسي و رزمخواه ،٥٣:١٣٩٣).
به منظور تحقق اهداف پژوهش ، براساس فاز يک و دو مدل سياست پژوهي ماژرزاک ، خلاصه سازي و سنتز ثبت دانش دربارة مشکل ، درک علل و عواقب آن از طريق مرور ديدگاه ها، اسناد و قوانين مختلف و متنوع ملي و بين المللي ، نتايج اجلاس و کنفرانس هاي جهاني حقوق غذا و تغذيه ، انجام شده تا مورد ارزيابي قرار گيرد.
در فاز سه نيز براي به دست آوردن شواهد جديد و تحليل تکنيکي ، با مديران داراي تجربۀ سياست گذاري ايمني غذايي در بخش هاي مرتبط محيط زيست ، کشاورزي ، استاندارد و بهداشت براساس سؤالات مدل مصاحبه انجام شد.
ماتريس ارزيابي عوامل داخلي (نقاط قوت وضعف )ومحاسبات سياست ايمني غذايي (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول ٢ نشان مي دهد که مجموع نهايي نقاط قوت و ضعف ، برابر ١/٩٩٤ است که اين عدد فاصله زيادي تا ميانگين مورد نظر (٢/٥) دارد.
ماتريس ارزيابي عوامل خارجي (فرصت هاوتهديدها)سياست گذاري ايمني غذايي جدول ٣ نشان مي دهد که مجموع نمرة نهايي فرصت ها و تهديدها برابر با ١/٢٢ شده است که اين عدد فاصله زيادي تا ميانگين مورد نظر (٢/٥) دارد.