چکیده:
یکی از جنبههای مؤثر در جهت کاهش آسیبپذیری مناطق شهری در برابر خطر زلزله، برنامه-ریزی کاربری زمین شهری به عنوان هستة اصلی برنامهریزی شهری است. تغییر در نحوة استفاده از زمین در شهرها با هدف کاستن آسیبهای ناشی از زلزله، یکی از راهکارهایی است که نقش مؤثر آن در مقابله با آسیبهای زلزله به اثبات رسیده است. بنابراین برنامهریزی کاربری اراضی شهری با تدوین ضوایط و مقررات منطقهبندی (ارتفاعی، تراکمی و کارکردی) تفکیک اراضی، تخصیص فضاهای کافی برای انواع فعالیت، در نظر گرفتن سازگاری کاربریها، تعیین حریم نواحی خطرناک، انتقال کاربریهای ناسازگار، تدوین ضوابط و مقررات در زمینه تناسب توسعه و نهایتاً پیشبینی شرایط بحران و نیازهای مطرح در آن، قادر به کاهش آسیبپذیری مناطق شهری میباشد. در این پژوهش براساس روش توصیفی- تحیلی، ابتدا به بررسی برنامهریزی کاربری اراضی شهری برای مقابله با آسیبهای ناشی از زلزله، طبق سه شاخص ارزیابی اختلاط کاربریها که شامل دسترسیپذیری، کثرت (تراکم) و نحوهی توزیع میباشند، پرداخته شده است. سپس با استفاده از نمودار رابطة فعالیتها، درجة لزوم نزدیکی هر کاربری با کاربری دیگر براساس معیارهای سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت و وابستگی تعریف و دیاگرام رابطه فعالیتها پیشنهاد شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که هرگاه در تعیین کاربری اراضی شهری، همجواریها رعایت گردد و کاربریهای ناسازگار در کنار یکدیگر قرار داده نشوند، امکان تخلیه سریع افراد و امدادرسانی فراهم میگردد. همچنین اگر کاربریها در شهر بهگونهای توزیع شوند که سبب عدم تمرکز گردند، میتوان انتظار داشت آسیبپذیری شهر در برابر زلزله تا حد زیادی کاهش یابد.
The change in land use in cities with the aim of reducing earthquake damage is one of the solutions that has been proven to be effective in coping with earthquake damage. Therefore, the planning of land use by urbanization by formulating the rules and regulations of zoning (altitude, congestion and functional), separation of land, allocation of sufficient spaces for types of activity, consideration of user compatibility, determining the privacy of hazardous areas, the transfer of incompatible uses , The formulation of rules and regulations regarding the appropriateness of development and, finally, the prediction of the conditions of the crisis and the requirements therein, can reduce the vulnerability of urban areas. In this research, based on the descriptive-analytical method, firstly, the urban land use planning for coping with earthquake-induced damage is firstly studied according to the three indicators of user integration, which include accessibility, plurality (density) and mode Are distributed. Then, using the activity relation diagram, the degree of necessity of the proximity of each user with another user is based on compatibility criteria, desirability, capacity and dependency of the definition, and the diagram of the relationship between the activities. The results of the research show that if urban neighborhoods are to be used in land use, incompatible uses are not to be placed together, quick discharge and assistance can be provided. Also, if users are distributed in a city that causes decentralization, it can be expected that the vulnerability of the city to earthquake will be greatly reduced.
خلاصه ماشینی:
بنابراين برنامه ريزي کاربري اراضي شهري با تدوين ضوايط و مقررات منطقه بندي (ارتفاعي، تراکمي و کارکردي) تفکيک اراضي، تخصيص فضاهاي کافي براي انـواع فعاليت ، در نظر گرفتن سازگاري کاربريها، تعيين حريم نواحي خطرناک، انتقال کاربريهاي ناسازگار، تدوين ضوابط و مقررات در زمينه تناسب توسعه و نهايتا پيش بيني شرايط بحران و نيازهاي مطرح در آن ، قادر به کاهش آسيب پذيري منـاطق شـهري مـي - باشد.
در اين پژوهش براساس روش توصيفي- تحيلي، ابتدا به بررسي برنامه ريزي کاربري اراضي شهري براي مقابله با آسـيب - هاي ناشي از زلزله ، طبق سه شاخص ارزيابي اختلاط کاربريها که شامل دسترسيپذيري، کثرت (تراکم ) و نحـوه ي توزيـع مـي - باشند، پرداخته شده است .
نمودار رابطه فعاليت کاربريهاي اراضي شهر جهت کاهش آسيب پذيري در برابر بحران زلزله با توجه به مطالب گفته شده و با اسـتفاده از نمـودار رابطـه فعاليـت هـا کـه در مرحلـه قبـل ترسـيم شـد، مـيتـوان براسـاس جدول شماره ٤، ديـاگرام رابطـه فعاليـت کـاربريهـاي اراضـي شـهري جهـت کـاهش آسـيب پـذيري در برابـر بحـران زلزلـه را تهيه نمود.
تعداد علائم در نمودار رابطه فعاليت کاربريهاي اراضي شهري در برابر بحران ناشي از زلزله (به تصویر صفحه رجوع شود) (به تصویر صفحه رجوع شود)اين بـدين معنـي اسـت کـه ايـن کـاربري بـا بيشـتر کـاربريهـاي ديگـر در تعامـل نيسـت و بـراي کـاهش آسـيب پـذيري ناشـي از بحـران زلزلـه ، بايـد دور از دسـترس سـاير کـاربريهـا باشـد.
War on the Dream‚ How Land use Dynamics and Peri-urban Growth Characteristics of a Sprawling City Devour the Master Plan and Urban Suitability‚ A Fuzzy Multi-criteria Decision Making Approach‚ proceeded In 13th Global Development Conference .