چکیده:
دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﯾﮑﯽ از ﺣﺴﺎس ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻧﺪﮔﯽ ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ و ﺷﺎﻟﻮده ﺷﺨﺼﯿﺖ رﻓﺘﺎر و ﻋﺎدت ﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺮﺑﯿﺖ و آﻣﻮزش اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ دوره اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد و آﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻨﯿﺎن ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ (ﺳﻠﺴﺒﯿﻠﯽ، 1387). از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ آﻣﻮزش دوره اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺒﻨﺎ و اﺻﻞ ﻫﻤﻪ آﻣﻮزش ﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد و در واﻗﻊ ﺳﻨﮓ زﯾﺮﺑﻨﺎی ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ دوره اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه ای دارد( ﺷﺎﮐﺮی و ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ ﻓﺮد، 1392). ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ راهﻫﺎی اﻧﺘﻘﺎل و ﺗﺤﮑﯿﻢ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ارزش ﻫﺎ، ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪی ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﺤﺼﯿﻼت ﻣﺪرﺳﻪ ای و ﻣﺤﺘﻮای ﮐﺘﺐ درﺳﯽ اﺳﺖ. ﮐﺘﺐ درﺳﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮاﺟﻊ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﯾﺎدﮔﯿﺮی داﻧﺶآﻣﻮزان در ﻧﻈﺎمﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ، در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان و ﻣﻌﻠﻢ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر آن ﻫﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد، از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﺰاﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ( ﻣﻬﺪی زاده و ﺣﺎﻣﺪی ﻧﺴﺐ، 1392). ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﮐﺘﺐ درﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﭘﺮورش و رﺷﺪ ﻧﮕﺮش ﻫﺎ، ﮔﺮاﯾﺶ ﻫﺎ و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ﺑﭙﺮدازد ﮐﻪ ﻧﺴﻞ ﻧﻮ را ﻗﺎدر ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﺑﻬﺘﺮ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ( آﯾﺰﻧﺮ، 1992 ). ﺿﺮورت ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪی را ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻋﻤﻞ در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺗﺮﺑﯿﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺴﺌﻮل و آﮔﺎه ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮری ﺗﺮﯾﻦ و ﺑﻨﯿﺎدیﺗﺮﯾﻦ رﺳﺎﻟﺖﻫﺎی ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﮐﺸﻮری در ﻗﺎﻟﺐ آﻣﻮزش رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ وﻇﯿﻔﻪ آﻣﺎده ﮐﺮدن ﺷﻬﺮوﻧﺪان را ﺑﺮای ورود ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی، ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ دارد ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر در ﻗﺎﻟﺐ آﻣﻮزش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺷﻬﺮوﻧﺪی از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪن ﻋﻨﻮان درﺳﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺎم ﯾﺎ در ﻗﺎﻟﺐ آﻣﻮزش دروس ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد (ﻓﺰوﻧﯽ ﺷﺮه ﺟﯿﻨﯽ و ﭘﯿﺮی، 1395).
خلاصه ماشینی:
تحلیل محتوا مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی براساس حوزه های موضوعی برنامه درسی و انتظارات یادگیری راهنما تدریس معلم زهرا کریم نژاد لالمی 1 ، فاطمه کریم نژاد لالمی 2 1 مربی دانشگاه بنت الهدی صدر رشت ) نویسنده مسئول) 2 دانشجوی آموزش ابتدایی بنت الهدی صدر رشت چکیده دوره ابتدایی یکی از حساس ترین مقاطع زندگی هر انسانی است و شالوده شخصیت رفتار و عادت های اساسی یادگیری انسان ها بر چگونگی تربیت و آموزش است که در این دوره انجام می پذیرد و آنچه بعدها به دست خواهد آمد بر این بنیان قرار خواهد گرفت (سلسبیلی، ۱۳87).
درس دوم: من بزرگتر شده ام انتظارات یادگیری 1) برخی تغییرات بدنی و تغییر نیازها و تواناییهای خود را با دلیل و مدرک بیان کنند و آنها را از یکدیگر تمیز دهند: محتوای این درس شامل تصاویر و مطالب مرتبط با تغییرات بدن تغییر نیازها و تغییر توانایی ها می باشد به این گونه که دانش آموزان با نگاه کردن به تصاویر و پاسخ دادن به پرسش های موجود در متن کتاب به هدف می رسند.
تدوین فهرستی از موضوعات و تعیین مقوله ها در این تحلیل اهداف و انتظارات یادگیری هر درس مطالعات اجتماعی پایه سوم ابتدایی، حوزه های یادگیری که شامل حوزه زمان، تداوم و تغییر، حوزه مکان و فضا، حوزه فرهنگ و هویت، حوزه نظام اجتماعی و حوزه فعالیت های اقتصادی است و اینکه کل کتاب به هر کدام از این حوزه ها چقدر اختصاص دارد بررسی شده، که به صورت زیر می باشد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بنابراین به طور کلی می توان گفت بیشترین موضوع پرداخته شده در دروس این کتاب حوزه فضا و مکان و کمترین موضوع حوزه زمان، تداوم و تغییر می باشد.