چکیده:
اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی ادیانی الهی و توحیدی میباشند و نور در متون مقدس و باورهای پیروان این ادیان از اهمیت زیادی برخوردار است. در آیات مقدس قرآن، متون مقدس انجیل و متون مقدس صابئین مندائی، خداوند با عنوان نور معرفی شده است . همچنین فرشتگان، پیامبران و بعد روحانی انسان نیز به نور منسوب شدهاند و این وجوه نور در عناوین مختلف و به شکلهای گوناگونی دیده میشود. این مهم موجب شده است تا در پژوهش حاضر مفهومشناسی نور در ادیان اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی و شناسایی وجوه اشتراک و افتراق مفهوم نور در ادیان اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی به عنوان هدف پژوهش مورد توجه قرار بگیرد. در این راستا سوالات زیر مطرح شده است: 1- نور در ادیان اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی دارای چه مفهوم و جایگاهی میباشد؟ 2- مفهوم نور چه وجوه اشتراک و افتراقی در باورهای ادیان اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی اهواز دارد؟ لازم به ذکر است برای پاسخگویی به سوالات مطرحشده اطلاعات کتابخانهای و دادههای اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی- تطبیقی بررسی شده است و نتایج پژوهش نشان میدهد خداوند در باورهای هر سه دین اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی نور است و فرشتگان الهی ماهیتی نورانی دارند اما در دین صابئین مندائی بر فرشتگان و ماهیت نورانی ایشان بیشتر تاکید شده است درحالیکه نقش حضرت محمد (ع) و حضرت علی (ع) در اسلام و حضرت عیسی مسیح (ع) در مسیحیت پررنگتر است و بر مفاهیمی چون نور محمدی و نور ولایت و نیز نور مسیح بیشتر تاکید شده است.
خلاصه ماشینی:
در این راستا سؤالات زیر مطرح شده است: 1- نور در ادیان اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی دارای چه مفهوم و جایگاهی میباشد؟ 2- مفهوم نور چه وجوه اشتراک و افتراقی در باورهای ادیان اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی اهواز دارد؟ لازم به ذکر است برای پاسخگویی به سؤالات مطرحشده اطلاعات کتابخانهای و دادههای اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی- تطبیقی بررسی شده است و نتایج پژوهش نشان میدهد خداوند در باورهای هر سه دین اسلام، مسیحیت و صابئین مندائی نور است و فرشتگان الهی ماهیتی نورانی دارند اما در دین صابئین مندائی بر فرشتگان و ماهیت نورانی ایشان بیشتر تأکید شده است درحالیکه نقش حضرت محمد (ع) و حضرت علی (ع) در اسلام و حضرت عیسی مسیح (ع) در مسیحیت پررنگتر است و بر مفاهیمی چون نور محمدی و نور ولایت و نیز نور مسیح بیشتر تأکید شده است.
2- پیشینه تحقیق در راستای پیشینه پژوهش حاضر باید خاطرنشان کرد پژوهش با عنوان دقیق "مطالعه تطبیقی مفهوم نور در باور ارامنه تبریز (مسیحیت)، صابئین مندائی اهواز و مسلمانان" مشاهده نشده است اما مطالعات زیادی در مورد نور و مفهوم آن در ادیان مختلف انجام شده است.
" زرین واردی و نجمه دانائیان (1390) نیز از دیگر نویسندگانی هستند که حاصل پژوهش آنها در این زمینه مقاله "سیر تحول و کارکرد عرفانی- ادبی عنصر نور" است و مفهوم نور در سه اثر الطواسین حلاج، عبهر العاشقین روزبهان بقلی و آواز پر جبرئیل سهروردی بررسی شده و نتایج حاکی از آن است که "نور در وصف وحدانیت خداوند و قداست وجود نبی اکرم، جمال الهی و انسانی، مراتب وجود و فرشتهشناسی نقش مؤثری دارد.