چکیده:
استفاده از فرآیندهای اوراق بهادارسازی یکی از کارآمدترین ابزارهای مالی جهت تاب آوری اقتصاد به شمار می آید. اوراق بهادارسازی خلق و انتشار اوراق بدهی، یا اوراق قرضه ای است که پرداخت های اصل و بهره آن از محل جریانات نقدی مجموعه مجزایی از دارایی ها صورت می گیرد. صکوک یکی از این فرآیندها است. در این مقاله سعی شده است تا شرح مبسوطی بر صکوک، انواع آن و نحوه انتشار آنها نوشته شود. همچنین زیرساختهای لازم جهت انتشار آنها و سازوکار مالیاتی آنها مورد بررسی بیشتر قرار گرفته است. در انتها به مقایسه جایگاه و میزان انتشار آن در جهان بویژه میان کشورهای اسلامی، پرداختیم.
خلاصه ماشینی:
استاندارد شرعی شماره ی 17 سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی، صکوک را این گونه تعریف کرده است: گواهیهایی با ارزش اسمی یکسان که پس از اتمام عملیات پذیرهنویسی، بیانگر پرداخت مبلغ اسمی مندرج در آن توسط خریدار به ناشر است و دارنده آن مالک یک یا مجموعهای از داراییها، منافع حاصل از دارایی و یا ذینفع یک پروژه یا یک فعالیت سرمایهگذاری خاص میشود.
(سروش و صادقی، ۱۳۸۷) براساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در بهمن ماه ۱۳۸۸ شرکتهای واسط(ناشر) مالی دارای سه ویژگی زیر هستند: ماده ۱ همان قانون: امکان استفاده از عقود اسلامی برای تامین مالی از طریق انتشار اوراق بهادار ماده ۱۱ همان قانون: معافیت واسط از پرداخت هر گونه مالیات بر درآمد مربوط به تامین مالی عمومی ماده ۱۲ همان قانون: معاف بودن درآمدهای حاصل از فروش دارایی به نهاد واسط 3.
۶. انواع اوراق صکوک به طور شماتیک ساختار اوراق صکوک به صورت زیر است: (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 2: ساختار اجمالی اوراق بهادار اسلامی (صُکوک) ۶-۱:دسته اول: ابزارهای مالی غیر انتفاعی الف- اوراق قرض الحسنه اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر میشود و به موجب آن قرارداد، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض میکند و به همان مقدار به آنان بدهکار است و بایستی در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنان بپردازد.