چکیده:
چسبندگی قیمتها که با شاخصهایی همچون بسامد تغییرات قیمت و دورۀ ماندگاری قیمتها اندازهگیری میشود، یکی از مولفههای تاثیرگذار بر نحوه مدیریت و کنترل نقشآفرینی سیاستهای پولی در اقتصاد است. در واقع، میتوان گفت چسبندگی قیمتها از جهت ایجاد امکان بهبود متغیرهای حقیقی در کوتاهمدت به نفع سیاستگذاری پولی است. کشف عوامل موثر بر شاخصهای رفتار قیمتگذاری نیز به سیاستگذار پولی این امکان را میدهد که بتواند از طریق رصد تحولات این عوامل تاثیرگذار، تغییرات شاخصهای رفتار قیمتگذاری را تا حدودی پیشبینی کند. محاسبات صورت گرفته برای دوره زمانی 17 ساله _ از آبان 1379 تا مهر 1396 _ با استفاده از 84 میلیون داده خرد قیمتی کالاهای عرضه شده در فروشگاههای زنجیرهای رفاه که وزن ۵۰ درصدی از سبد مصرفی خانوارها را شامل میشود، حاکی از آن است که قیمت کالاها به طور متوسط بیش از 2/52 ماه ماندگاری ندارد و در هر ماه به طور متوسط قیمت دستکم 47/34 درصد کالاهای مورد بررسی دستخوش تغییر شده است. این امر نشانگر کم بودن چسبندگی قیمت در ایران است. در راستای کشف عوامل موثر بر شاخصهای رفتار قیمتگذاری، نتایج نشان میدهد که بسامد تغییرات قیمت با نرخ تورم (بر مبنای هر دو شاخص قیمت مصرفکننده و تولیدکننده) رابطۀ مثبت آستانهای دارد، بهطوری که با عبور از نرخ تورم آستانه 18 درصد، شدت این اثر مثبت کمتر میشود. همچنین، نرخ ارز روندزدایی شده با اندازه تغییر قیمت همبستگی مستقیم دارد. نکته قابل توجه آنکه نرخ تورم به تنهایی عامل اصلی توضیحدهنده رفتار قیمتگذاری نیست، بلکه رشد نقدینگی، رشد تولید، و رشد نرخ ارز نیز اثرات مثبت قابلتوجهی بر بسامد و اندازۀ تغییرات قیمت دارند.
Price stickiness, measured by indicators like frequency and duration of price changes, determines the short-term real effects of monetary policy in the economy. Discovering the factors affecting price adjustment allows the monetary policymaker to predict the changes in pricing behavior by monitoring the changes of these influential factors. Employing microdata of 84 million monthly price observations from the Refah chain stores in Iran shows that on average, goods’ prices did not last more than 2.52 months and the price of at least 47.34 percent of examined goods changed every month, meaning that the price stickiness is pretty weak in Iran’s economy and there is a little room for the monetary authority to influence the real economy. Moreover, as regards the factors affecting the price-setting behaviors, the results show that the frequency of price changes has a positive threshold correlation with the inflation rate; As the inflation crosses 18%, the intensity of this positive effect decreases. It is important to note that inflation is not the only factor explaining the pricing behavior, but the growth rate of liquidity, GDP and exchange rate also have significant positive effects on the frequency and magnitude of price changes.
خلاصه ماشینی:
در راستای کشف عوامل موثر بر شاخصهای رفتار قیمتگذاری، نتایج نشان میدهد که بسامد تغییرات قیمت با نرخ تورم (بر مبنای هر دو شاخص قیمت مصرفکننده و تولیدکننده) رابطۀ مثبت آستانهای دارد، بهطوری که با عبور از نرخ تورم آستانه 18 درصد، شدت این اثر مثبت کمتر میشود.
com مقدمه این پژوهش با استفاده از 84 میلیون داده قیمتی ماهانه فروشگاههای زنجیرهای رفاه برای دوره زمانی 17 ساله _ از آبان 1379 تا مهر 1396 _ ابتدا شاخصهای رفتار قیمتگذاری را محاسبه میکند و سپس میزان و نوع رابطه آنها با نرخ تورم (خطی، درجه دوم یا آستانهای) را شناسایی مینماید.
در مورد رابطه میان شاخصهای رفتار قیمتگذاری با نرخ تورم و سایر متغیرهای کلان اقتصادی مشاهده میشود که بین بسامد تغییر قیمت و نرخ تورم رابطۀ مستقیم آستانهای (با نرخ تورم آستانهای 18 درصد) بهگونهای برقرار است که شدت این رابطه بعد از آستانه کمتر میشود.
در مدلهای وابسته به زمان، پاسخ ضربهای تورم به شوکهای پ Bils & Klenow Nakamura & Steinsson Wulfsberg Time-Dependent State-Dependent Calvo Taylor Barro Sheshinski & Weiss Alvarez et al.
این مطالعه همچنین تاثیر نرخ تورم تولیدکننده بر بسامد تغییرات قیمت را آستانهای و مثبت یافته است، بهطوری که تا وقتی نرخ تورم تولیدکننده کمتر از سطح آستانه 18 درصد باشد، اثرات مثبت تعداد اقلام زیراجزای شاخص قیمت مصرفکننده 350 قلم است، اما با توجه به اینکه در بازه زمانی 1369 تا 1392 سال پایه سه بار تغییر کرده، در این پژوهش تنها اقلام مشترک موجود در این سالها مبتنی بر سال پایه 1390 مد نظر قرار گرفته که تعداد آنها 200 قلم بوده است.