چکیده:
رابطه بین نرخ بهره اسمی و نرخ تورم یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث در مباحث اقتصاد کلان است. شناخت این رابطه و دانستن جهت این ارتباط، مزایای بسیاری برای کلیة سیاستگزاران اقتصادی و پولی خواهد داشت. در این مطالعه با بسط نظریه مقداری پول به بررسی رابطه بین نرخ بهره اسمی و نرخ تورم پرداخته و با استفاده از رویکرد رگرسیون انتقال ملایم طی سالهای 96-1352 به آزمون این رابطه میپردازیم. نتایج تحقیق بیانگر آن است که با افزایش نرخهای بهره (به خصوص وقتی که نرخ بهره از حد آستانهای آن فراتر میرود) اثرگذاری آن بر نرخ تورم افزایش مییابد. همچنین اثرگذاری نرخ بهره بر سطح عمومی قیمتها دارای تاثیرات شدید نبوده و تغییرات در پارامترها به آرامی صورت میگیرد. از این رو میتوان نتیجه گرفت برای کنترل تورمهای بالا نمیتوان از ابزار نرخ بهره استفاده نمود و استفاده از سیاستهایی که منجر به کاهش سرعت گردش پول میشود، میتواند در کنترل سطح عمومی قیمتها موثرتر باشند. این نتیجه از لحاظ کلان نشان میدهد که در بلند مدت درآمد ناشی از نرخ بهره که از سمت پرداختی به عوامل تولید وارد اقتصاد میشود عملاً از طریق کاهش قدرت خرید پول ناشی از افزایش سطح عمومی قیمتها در جامعه جبران میشود و از بین میرود. شاید به این موضوع بتوان به عنوان یکی از حکمتهایی که خداوند سبحان در قرآن کریم در باب حرمت ربا فرموده است: «یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَا» یعنی خداوند ربا را محو (نابود) مینماید؛ اشاره نمود.
The relationship between nominal interest rates and inflation is one of the most important issues in macroeconomic issues. Knowing this relationship and knowing the direction of this relationship will have many benefits for all economic and monetary policymakers. In this study, by expanding the theory of quantity of money, we examine the relationship between nominal interest rates and inflation rates and test this relationship using the gentle transition regression approach during 1352-96.The results show that as interest rates rise (especially when the interest rate exceeds its threshold), its impact on inflation increases. Also, the effect of interest rates on the general level of prices does not have a severe effect and changes in parameters are slow. Therefore, it can be concluded that interest rate instruments cannot be used to control high inflation and the use of policies that reduce the speed of money circulation can be more effective in controlling the general level of prices. This result shows in general terms that in the long run, interest rate income that enters the economy from payment to the factors of production is practically compensated and eliminated by reducing the purchasing power of money due to the increase in the general level of prices in society. Perhaps this can be considered as one of the wisdoms that God Almighty has said in the Holy Qur'an about the sanctity of usury: "God forbid usury" means that God eliminates usury; cited.
خلاصه ماشینی:
وي با بيان و مثال هاي ساده نشان ميدهد (فيشر، ١٩١١) که همواره رابطه خطي زير بين پول و قيمت وجود دارد: قيمت کالا × مقدار کالاي معامله شده = حجم پول × سرعت گردش پول وي براي تشريح اين نظريه از قپان و ترازو استفاده ميکند و با توجه به روابط مکانيکي موجود بين اقلام متغيرهاي معادله فوق بايد گفت در حالي که همه چيز ثابت باشد (Ceteris Paribus) ارتباط رياضي فوق همواره برقرار است و رابطه فوق همانند قانون ترازو در فيزيک يک قانون در اقتصاد است .
با جايگذاري رابطه (٩) در (٨) خواهيم داشت : )به تصویرصفحه رجوع شود) اين رابطه ارتباط فرم خلاصه شده نرخ بهره را با سطح عمومي قيمت ها نشان ميدهد که ميتوان آن را به شکل رگرسيون زير نشان داد: )به تصویرصفحه رجوع شود) اگر رگرسيون فوق را برآورد کنيم چنانچه نظريه ارائه شده صادق باشد بايد به نتايج زير برسيم : )به تصویرصفحه رجوع شود) لذا دو پارامتر فوق بايد آزمون گردند که آيا صادق ميباشند يا خير؟ بررسي فوق از سمت بدهي هاي سيستم بانکي بود.
از سوي ديگر به دلايلي که در قسمت هاي قبل بيان گرديد انتظار ميرود که رابطه بين نرخ بهره و سطح عمومي قيمت ها به صورت نامتقارن باشد، بنابراين در اين مقاله ، الگوي فيشر 1 Non-Linear Model در يک چارچوب نامتقارن و با استفاده از الگوي رگرسيون غيرخطي انتقال ملايم (STAR) بررسي ميشود.
Investigating the effect of interest rate changes on inflation, proceedings of the 16th monetary and foreign exchange policy conference, Tehran: Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran (In Persian).