چکیده:
هدف از این مطالعه بررسی شاخص های حدی دما در استان کرمانشاه است. برای این منظور، از داده های روزانة دمای 19 ایستگاه سینوپتیکی از بدو تأسیس تا 2018 و نمایه های حدی دما استفاده شده است. با بررسی های انجام شده، مشخص شد شاخص های یخبندان و امواج سرمایی بالاترین همبستگی را با سایر شاخص ها دارند. از این رو، شاخص های یاد شده شاخص های نماینده درنظر گرفته شد و بررسی روند و نیز الگوی خودهمبستگی فضایی برای این شاخص ها انجام گردید. برای بررسی روند از روش من- کندال و برای الگوی خودهمبستگی فضایی از شاخص فضایی G* بهره گرفته شد. نتایج نشان داد شاخص یخبندان در نواحی مرتفع شرقی در تداوم های 1 تا 6 روزه فراوانی بیشینه داشته و در نواحی کم ارتفاع جنوب غربی روند افزایشی دارد. شاخص امواج سرمایی نیز در نواحی شرقی بیشترین فراوانی را در همة تداوم ها داشته و در قسمت هایی از استان روند افزایشی را نشان می دهد. نتایج الگوی خودهمبستگی فضایی شاخص G*نشان داد که الگوی خودهمبستگی فضایی مثبت امواج سرمایی و یخبندان نیز بیشتر در نواحی مرتفع شرقی استان مشاهده شده است. الگوی خودهمبستگی فضایی منفی بیشتر در نیمة غربی استان یعنی نواحی مرزی عراق تشکیل شده است که این امر بیانگر نقش توزیع ارتفاعات زاگرس در تشکیل الگوی خودهمبستگی فضایی یخبندان در سطح استان است.
The purpose of this study is to investigate the temperature limit indices in Kermanshah province. For this purpose, daily temperature data of 19 synoptic stations from its establishment until 2018 and extreme temperature indices have been used. Studies have shown that glacial indices (IC) and cold waves (CW) have the highest correlation with other indices. Therefore, the mentioned indicators were considered as representative indicators and the trend and also the pattern of spatial autocorrelation were studied for these indicators. The I - Kendall method was used to examine the trend and the spatial index G * was used for the spatial autocorrelation model. The results showed that the glacial index in the eastern highlands has a maximum frequency for 1 to 6 days and has an increasing trend in the lowlands of the southwest. The cold wave index is also the most frequent in the eastern regions in all continuities and shows an increasing trend in parts of the province. The results of spatial autocorrelation pattern of G * index showed that the positive spatial autocorrelation pattern of cold and ice waves has been observed more in the eastern highlands of the province. The pattern of negative spatial autocorrelation is mostly formed in the western half of the province, i.e., the border areas of Iraq, which indicates the role of the Zagros elevation distribution in the formation of the glacial autocorrelation pattern in the province.
خلاصه ماشینی:
شدت و ضعف امواج سرمايي تابع عوامل و الگوهاي همديد و پويشي پيچيده اي است که برخي از آن ها کمتر بررسي و شناسايي شده اند و تحليل آن ها با استفاده از روش همديد ميتواند ويژگيهايي مانند منشأ، مسير، شدت ، و فراواني سامانه هاي فشار را شناسايي و به شناخت بنيادي عوامل پديدآورنده و ويژگيهاي آن ها کمک مؤثري کند (جهان بخش و همکاران ، ١٣٩٠: ٣) و در افزايش شناخت ما از موج هاي سرماي زمستاني مؤثر باشد.
همچنين ، نتايج تحقيقات نشان داده است که شاخص هاي پيوند از دور مانند AO،NAO ، و PNA در نحوة آرايش سامانه هاي ايجادکنندة امواج سرمايي مؤثرند و طي فازهاي مختلف خود موجب کاهش يا افزايش شدت تأثيرگذاري اين سامانه ها ميشوند (مولر و همکاران ، ٢٠٠٠: ١٦١٩؛ پاپينائو، ٢٠٠١: ١٥٧٧؛ قويدل و خوشحال ، ١٣٨٩: ١٩٣؛ قويدل و همکاران ، ١٣٩٥: ٥٤؛ محمودي و همکاران ، ١٣٩٤: ١٨٦).
شاخص هايحديدماتوصيه شده توسط گروه کارشناسيCCL/CLIVAR (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتايج و بحث مهم ترين شاخص هاي حدي دما براي ايستگاه هاي استان کرمانشاه در جدول ٣ نمايش داده شده است .
اين در حالي است که در امواج سرمايي با تداوم يک روزه بخش هاي بيشتري از استان روند منفي و کاهشي را نشان مي داد.
بخش هاي شمال غربي و غرب استان بيانگر روند افزايشي امواج سرمايي در اين تداوم است .
Synoptic evaluation of spring glaciers in the western half of Iran, Quarterly Journal of Teacher of Geographical Sciences, No. 2, PP.
Synoptic Analysis of Tabriz Spring Frosts )Case Study: Spring Cold 2003 and 2004), Geographical Research.