چکیده:
گردشگری به عنوان یک صنعت خدماتی نقش مهمی در توسعه ی بسیاری از کشورها ایفا می کند و در سال های اخیر به طور قابل-توجهی گسترش یافته است. این صنعت در کشور ایران که دارای سرزمینی چهار فصل و جاذبه های متنوع و منحصر به فرد تاریخی، مذهبی، فرهنگی، طبیعی و غیره است، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور در این مطالعه به بررسی کارایی صنعت گردشگری ایران با استفاده از اطلاعات گردشگری 31 استان کشور طی سال های 1390 الی 1396 و با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده های فازی (FDEA) پرداخته شد. نتایج این تحقیق نشان داد که استان های اردبیل، تهران، کهگیلویه و بویراحمد و گیلان در تمامی سال های مورد بررسی، دارای کارایی واحد بودند و متوسط کارایی استان ها که به عنوان معیاری برای کارایی صنعت گردشگری کشور در نظر گرفته شده، طی دوره هفت ساله ی مطالعه در محدوده کارایی متوسط بوده است. همچنین تحلیل کارایی صنعت گردشگری در اقلیم های مختلف کشور نیز نشان داد که در بین چهار اقلیم معتدل و مرطوب، سرد و کوهستانی، گرم و خشگ و گرم و مرطوب، بالاترین و پایین ترین کارایی به ترتیب مربوط با اقلیم معتدل و مرطوب و اقلیم گرم و خشک می باشد. با توجه به نتایج حاصل پیشنهاد می شود با تسهیل زیرساخت های حمل و نقل و فراهم آوردن اماکن رفاهی در استان های با کارایی پایین، از قابلیت ها و پتانسل های این استان ها در جهت رشد و توسعه صنعت گردشگری کشور استفاده شود.
As a service industry that has significantly expanded in recent years, tourism plays an important role in developing many countries, including Iran, which enjoys various unique historical, religious, cultural, and natural sites and a four-season climate. Therefore, this study set out to examine the efficiency of Iran's tourism industry using tourism data regarding its 31 provinces during the years 2011 to 2017, including the information concerning the budget allocated to the tourism sector, the number of accommodation places, the number of tourist attraction sites in each province, and the number of domestic and foreign tourists. To this end, Fuzzy Data Envelopment Analysis was used to analyze the collected data. The study's results showed that Ardabil, Tehran, Kohkiluyeh Boyer-Ahmad, and Gilan had had the efficiency in terms of tourism throughout the study period, with their average efficiency as a primary criterion for assessing the efficiency of the country's tourism industry reported as average. Moreover, the analysis of the tourism industry's efficiency in different climates suggested that the highest efficiency belonged to the temperate and humid climate, and the lowest one was related to the hot and dry climate. Therefore, it seems that facilitating transportation infrastructure and providing welfare facilities, especially in provinces with low efficiency, could help use the potentials of different provinces to develop the country's tourism industry.
خلاصه ماشینی:
کارايي صنعت گردشگري ايران و تحليل آن در اقليم هاي مختلف مريم اسدپورکردي، دانشجوي دکتري اقتصاد منابع طبيعي و محيط زيست ، دانشکده مهندسي زراعي، دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي ساري حميد اميرنژاد٢، دانشيار اقتصاد منابع طبيعي و محيط زيست ، دانشکده مهندسي زراعي، دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي ساري سيد هادي ناصري اوجاکي، دانشيار رياضي کاربردي- تحقيق در عمليات ، دانشکده علوم رياضي، دانشگاه مازندران سميه شيرزادي لسکوکلايه ، استاديار اقتصاد منابع طبيعي و محيط زيست ، دانشکده مهندسي زراعي، دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي ساري دريافت : ١٣٩٩/٥/٧ پذيرش : ١٣٩٩/١٢/٩ چکيده گردشگري به عنوان يک صنعت خدماتي نقش مهمي در توسعه ي بسياري از کشورها ايفا ميکند و در سال هاي اخير به طور قابل توجهي گسترش يافته است .
نتايج اين تحقيق نشان داد که استان هاي اردبيل ، تهران ، کهگيلويه و بويراحمد و گيلان در تمامي سال هاي مورد بررسي، داراي کارايي واحد بودند و متوسط کارايي استان ها که به عنوان معياري براي کارايي صنعت گردشگري کشور در نظر گرفته شده ، طي دوره هفت ساله ي مطالعه در محدوده کارايي متوسط بوده است .
آن ها در اين تحقيق از روش تحليل پوششي داده ها که شامل سه شاخص ورودي (مجموع بودجه جاري و عمراني مرتبط با سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، جاذبه هاي گردشگري و تعداد تخت هتل و مسافرخانه ها) و چهار شاخص خروجي (متوسط اقامت ، درصد اشغال تخت ، تعداد گردشگران داخلي و تعداد گردشگران خارجي) بوده براي بررسي کارايي نسبي استفاده کردند.