چکیده:
هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تغییرناپذیری ساختار عاملی آزمون سراسری و پارامترهای سؤال (بارعاملی و آستانه) در استانها بود. روش پژوهش توصیفی همبستگی است. برای بررسی هدف پژوهش از هر استان نمونهای به حجم1000 نفر از شرکتکنندگان در آزمون ریاضی گروه آزمایشی ریاضی وفنی 1396 انتخاب شد. نتایج نشان داد عملکرد آزمودنیها در تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، مازندران، یزد و البرز در بیشتر سؤالها در مقایسه با سایر استانها بهتر است. تعداد سؤالهای تغییرپذیر در تهران و ایلام از سایر استانها بیشتر است. روش بهینهسازی ترازبندی نشان داد 5/37% سؤالها در عامل اول و16% درصد در عامل دوم برای تمامیاستانها دارای تغییرناپذیری تقریبی آستانهها و83% سؤالها در عامل اول و 71% در عامل دوم دارای تغییرناپذیری بارهای عاملی است. تعداد سؤالهای تغییرپذیر در عامل دوم، بیشتر از عامل اول است، بنابراین برای مقایسه آزمودنیها در استانها بهتر است از سؤالهای عامل اول استفاده شود. بررسی DIF در تعداد زیادی از گروهها تنها با روش ترازبندی کافی نیست، اگر گروه خاصی در پژوهش موردنظر باشد لازم است روشهای DIF دوگروهی استفاده شود.
The aim of this study was to investigate the invariance of the factor structure of the national test and the item parameters (factor and threshold) in the provinces. The research method is descriptive correlation. In order to investigate the purpose of the research, a sample of 1000 participants in the math test of the Mathematics and Technology experimental group of 1396 was selected from each province. The results showed that in most items, the performance of the examinees in Tehran, Isfahan, Khorasan Razavi, Fars, Mazandaran, Yazd and Alborz is better than most provinces. The number of non-invarince items in Tehran and Ilam is higher than other provinces. The alignment optimization method showed that 37.5% of the items in the first factor and 16% in the second factor for all provinces had approximate invariance of thresholds and 83% of the items in the first factor and 71% in the second factor had invariance in factor loadings. The number of non-invariance items in the second factor is higher than the first factor, so it is better to use the first factor items to compare the examinees in the provinces. Investigating DIF by using the alignment method alone is not enough in a large number of groups. If a specific group is involved in the study, it is necessary to use two-group DIF methods.
خلاصه ماشینی:
تفاوت ، هنگامي معني دار است که توانايي مورد نظر در گروه ها کنترل شده باشد، يعني تفاوت در عملکرد آزمودني به تنهايي نميتواند نشان دهنده سوگيري سؤال يا آزمون باشد؛ زيرا ممکن است آزمودنيها در استان ها واقعا در توانايي مورد نظر تفاوت داشته باشند بنابراين لازم است کارکرد افتراقي سؤال ها به عنوان گواهي تجربي، براي وجود يا نبود سوگيري سؤال ، بررسي شود که اين امر گامي مهم در روايي سنجش است .
بنابراين هدف هاي مورد بررسي در اين پژوهش عبارت اند از: ١- بررسي ساختار عاملي آزمون رياضي گروه آزمايشي رياضي ١٣٩٦؛ ٢-مقايسه پذيري ساختار عاملي سؤال هاي آزمون رياضي گروه آزمايشي رياضي ١٣٩٦ در استان هاي ايران بر مبناي رويکرد تحليل عاملي؛ ٣- مقايسه ميانگين عوامل در ميان استان ها و رتبه بندي و گروه بندي استان هاي ايران بر اساس ميانگين عوامل زيربنايي ؛ ٤- شناسايي سؤال هاي داراي تغييرپذيري اندازه گيري با روش چندگروهي بهينه سازي ترازبندي.
در پژوهش حاضر ماده امتحاني رياضي شامل ٥٥ سؤال چهارگزينه اي از آزمون اختصاصي گروه آزمايشي رياضي و فني براي بررسي تغييرناپذيري اندازه گيري در ميان استان هاي ايران مورد استفاده قرار گرفت .
جدول (٤) تعداد سؤال هاي داراي تغييرپذيري در هر استان (رجوع شود به تصویر صفحه) آذربايجان شرقي ٠ ٣ شاخص ٢ در روش ترازبندي براي پارامترهاي آستانه و بار عاملي هر سؤال محاسبه ميشود که نشان دهنده ميزان تغييرپذيري پارامتر اندازه گيري در مدل شکلي (آستانه و بار عاملي) در ميان استان ها است که توسط ميانگين و واريانس عوامل تبيين ميشود.