چکیده:
اهداف به دلیل اهمیت غربالگری سلامت روانشناختی دانشآموزان و نبود ابزار بومی تهیهشده بر اساس الگوی مشکلات شایع آسیبهای روانشناختی دانشآموزان در کشور، پژوهش حاضر با هدف ساخت و بررسی ویژگیهای روانسنجی فرمهای الکترونیکی گزارش معلم و والدین مقیاس سلامت روانشناختی دانشآموزان دوره متوسطه اول انجام شد.
مواد و روشها پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه شامل معلمان و والدین دانشآموزان دوره متوسطه اول در استانهای البرز، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، فارس و خراسان رضوی بود که به ترتیب 1697 نفر از بین معلمان و 1186 نفر از والدین به عنوان گروه نمونه با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای اولیه پژوهش، 118 آیتم برای نسخه گزارش معلم و 133 آیتم برای نسخه گزارش والدین داشت. برای تحلیل دادهها از تحلیل عاملی اکتشافی و نسخه 22 نرمافزار SPSS استفاده شد.
یافتهها نتایج تحلیل آیتم بر اساس هشت ملاک کفایت آیتم نشان داد تمام آیتمهای نسخه اولیه معلم و 128 آیتم از نسخه اولیه والدین، شرایط لازم را برای حضور در بین آیتمهای ابزارها دارند. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد مناسبترین ساختار برای مقیاس گزارش معلم، ساختار ششمؤلفهای و برای مقیاس گزارش والدین، ساختار پنج مؤلفهای است. همسانی درونی مؤلفههای حاصل در حد قابل قبول بود. ضرایب حاصل بین 77/0 و 97/0 برای مقیاس گزارش معلم و بین 85/0 و 92/0 برای گزارش والدین متغیر بود.
نتیجهگیری بهطورکلی، ویژگیهای روانسنجی مقیاس در هر دو نسخه، حاکی از مناسببودن این ابزار برای کاربستهای غربالگری و پژوهشی در جامعه هدف است.
Objectives To the importance of screening students’ mental health and lack of a customized tool based on prevalent psychopathological problems in students, the present study aims to develop and examine the psychometric properties of electronic mental health assessment device for high school students-parent form and teacher form.
Methods The study sample included 1697 teachers and 1186 parents of high school students of Alborz, Kermanshah, Eastern Azerbaijan, Sistan and Baluchistan, Fars, and Khorasan Razavi. Parent form and teacher form consisted of 118 and 133 items, respectively.
Results Items analysis based on 8 criteria showed that all items of teacher form and parent form had proper qualification. Explanatory factor analysis showed that the most proper structure for teacher form and parent form are 6-factor structure and 5-factor structure, respectively. Internal consistency was sufficiently good and alpha coefficients were ranged between 0.77 and 0.97 for teacher form and between 0.85 and 0.92 for parent form.
Conclusion In general, psychometric properties of both scales indicate their suitability for screening and research.