چکیده:
صنایع فرهنگی به خلق، تولید و تجاریسازی مضامین دارای ماهیت فرهنگی در قالب کالا یا خدمات اشتغال دارند و مواردی مانند نشر، سینما، اسباببازی و مد و لباس را در بر میگیرند. منظور از نظام نوآوری صنایع فرهنگی، شبکهای از نهادهای دولتی، خصوصی یا عمومی و روابط بین آنها است که برای خلق، تولید، توزیع و انتفاع از محصولات و خدمات فرهنگی تعامل میکنند. هدف این مقاله، آسیبشناسی نظام نوآوری صنایع فرهنگی کشور است و نویسندگان با بهکارگیری دو روش «نگاشت نهادی» و «تحلیل ذینفعان» بهعنوان ابزاری برای تحلیل نظام نوآوری به آسیبشناسی پنج شاخه منتخب صنایع فرهنگی (شامل نشر، اسباببازی، بازیهای رایانهای، مد و لباس و نوشتافزار) میپردازند. براساس نتایج حاصله، نظام نوآوری صنایع فرهنگی از لحاظ نهادی با چند آسیب مواجه است: عدم تعامل موثر حوزه و دانشگاه با بنگاههای فرهنگی در زمینه خلق مفاهیم اولیه مورد نیاز محصولات و خدمات فرهنگی؛ تعدد و تورم نهادی در حیطه ارزیابی و نظارت بر محصولات و خدمات فرهنگی داخلی؛ عدم نظارت مؤثر بر واردات محصولات فرهنگی؛ عدم کارکرد مؤثر نهاد دیپلماسی عمومی و فرهنگی در بازاریابی خارجی و صادرات محصولات فرهنگی؛ عدم ارتباط مؤثر بنگاههای صنایع فرهنگی با نهادهای حامی کارآفرینی و توسعه فنّاوری و اقتصاد دانشبنیان مانند مراکز رشد، پارکهای فنّاوری و صندوقهای توسعه فنّاوری؛ عدم وجود یا ضعف نهادهای مؤثر برای ارتباطات و شبکهسازی در درون نظام نوآوری مانند اتحادیهها و اصناف؛ عدم ارتباط اثربخش نهادهای مؤثر مانند سازمان صداوسیما، سازمان بسیج و وزارت آموزش و پرورش در آگاهیرسانی، تبلیغ و ترویج صنایع فرهنگی.
Cultural industries are engaged in creation, production and commercialization of themes with cultural nature within the framework of goods or employment services and include such cases as publication, cinema, toys, fashion and clothes. The cultural industries innovation system refers to a network of governmental, private or public institutions and their interactions to create, product, distribute and exploit cultural products and services.The objective of this paper is to conduct a pathological study of the cultural industries innovation system of the Country. Using "institutional mapping" and "stakeholder analysis" methods to analyze the innovation system, authors diagnose 5 selected clusters of the cultural industries including publication, toys, computer games, fashion, clothes and stationaries. The results show several institutional issues in cultural industries innovation systems: lack of interactions of Hawza and academia with cultural firms in generating basic concepts required for cultural products and services; redundancy in institutions assessing and supervising cultural products and services; lack of effective supervision of cultural products imports; ineffectiveness of cultural and public diplomacy institutions in foreign marketing and cultural products exports; lack of effective communications between cultural industries firms and institutions supporting entrepreneurship, technology development and knowledge economy including incubators, technology parks, and technology development funds; lack of institutions for communication and networking within the innovation system like unions and guilds, lack of effective relations between effective institutions such as the Islamic Republic of Iran Broadcasting, the Basij Organization, and the Education Ministry for information dissemination, publicity and promotion of cultural industries.
خلاصه ماشینی:
UNESCO جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بين الملل باشد (آيت الله خامنه اي، ١٣٨٢) و به نظر ميرســد صنايع فرهنگي با توجه به کارکردهاي فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي، دفاعي و امنيتي که براي آنها برشمرده شد ميتوانند نقش قابل توجهي در توسعه اقتصادي و اجتماعي، تقويت هويت اســلامي و انقلابي کشور و الهام بخشي ايران اسلامي در جهان اسلام و به طور کلي تحقق چشم انداز بيست ساله کشور ايفا نمايد.
براي مثال اسديان و همکاران به ضرورت راه اندازي کتابخانه ملي اسباب بازي در ايران بر پايه تجارب جهاني اشاره کرده اند (اسديان و ديگران ، ١٣٨٩) يا ايوبي صرفا به چالش ها و راهکارهاي مسئله حق تأليف (کپيرايت ) در حيطه نرم افزارها و بازيهاي رايانه اي اشاره کرده است (ايوبي، ١٣٨٨) و سرانجام ، برخي حوزه هاي صنايع فرهنگي به عنوان يک حيطه يا حوزه صنعتي مستقل مورد بررسي يا آسيب شناسي جدي (در سطح بنگاه يا فرابنگاه ، به لحاظ محتوايي يا صنعتي/ مديريتي/ نوآوري) قرار نگرفته اند.