چکیده:
محبت از صفات حیات و دارای مراتب است که در تربیت انسان نقش آفرینی ویژهای دارد. پژوهش حاضر که با هدف بازشناسی و تبیین کارکردهای تربیتی مودت اهل بیت علیهم السلام به رشته تحریر در آمده است، از نوع تحقیقات کیفی است و با روش تحلیل محتوا و با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی موضوع پرداخته است. قرآن کریم در آیات متعددی موضوع محبت را مورد توجه قرارداه است و به لحاظ نقش زیر بنایی محبت در تعالی یا انحطاط انسان، برخی از محبتها را به صراحت نهی فرموده و بر برخی محبتها تأکید میورزد. از جمله محبتهای ایجابی قرآن، مودت قربای نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله است که میتواند بسترساز تعالی انسان برای عبودیت حق تعالی و نیل به کمال نهایی باشد.نتیجه پژوهش، شناسایی بخشی از کارکردهای تربیتی مترتب بر مودت اهل بیت علیهم السلام، در حوزه فردی و اجتماعی بود که عبارت هستند از: توسعه خودآگاهی، ژرفابخشی به فهم معارف قرآنی، تزکیه و تطهیر نفس به دو صورت تطهیر فعالانه وتطهیر تصرفی، تألیف حبی و ایمن سازی محب از مخاطرات روانی، اخلاقی و معنوی.
Love is one of the attributes of life and has levels that play a special role in human education. The present study, which has been written with the aim of recognizing and explaining the educational functions of the Ahl al-Bayt (as), is a qualitative research and has studied the subject by content analysis method and using library resources. The Holy Qur'an pays attention to the issue of love in several verses and in terms of the underlying role of love in the transcendence or decline of man, explicitly forbids some loves and emphasizes some loves. Among the positive loves of the Qur'an is the love of the relatives of the Holy Prophet of Islam, peace be upon him and his family, which can be the bedrock of human transcendence for worshiping the Almighty and achieving ultimate perfection. The result of this research is identifying some educational functions related to the love of Ahl al-Bayt. It was in the individual and social spheres, which are: development of self-awareness, deepening of understanding of Quranic teachings, cultivation and purification of the soul in two forms: active purification and possession purification, love writing and immunization of the lover from psychological, moral and spiritual dangers.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که تحـول عـاطفي ، قبـل از تحـول شـناختي رخ مـي دهـد (نگري، ۱۴۰۰) و محبت و مودت ساحت هاي شناختي ، عاطفي و رفتاري وجـود انسـان را تحـت تأثير قرار مي دهد؛ قرآن مؤمناني را که داراي مراتبي از عمـل صـالح هسـتند يعنـي توانسـته انـد تـا حدودي نفس خود را متعادل کنند امر به مودت اهل بيت مي فرمايد؛ زيرا اکنـون در وجـود آنـان زمينه هاي ارتباط با معصوم فراهم شده است ؛ يعني ، براي ورود به وادي مودت اهل بيـت ، مقـدماتي ضرورت دارد تا روح انسان نوعي مشابهت و سنخيت با معصوم پيدا کند تا بتوانـد آنهـا را بپـذيرد و الگو و اسوه خود قرار دهد.
در گام اول بـه مداقـه در آيـات مورد نظر از قرآن کريم به صورت مطالعه متن قرآني و ترجمه فارسي و تفسير با جستجو در نرم افـزار فيض تمام ۲، شامل تفسير علامه طباطبايي و آيت الله مکارم شيرازي، و نرم افزار اسراء شامل کتـب آيت الله جوادي آملي پرداخته شد و سپس کتب روايي و احاديث مرتبط با موضوع محبت و به طـور خاص مودت اهل بيت و احاديث مربوط به حوزه تربيت مطالعه و بررسي شد و برخي از روايات انتخاب شد که توانايي برقراري ارتباط بين اين دو موضوع را داشتند و سپس براي تکميـل بحـث بـه جستجو در منابع دست دوم و علوم مرتبط با امر تربيـت بـه ويـژه روان شناسـي پرداختـه و سـرانجام استنباط کارکردهاي تربيتي انجام شد.