چکیده:
امروزه اهمیت گیاهان دارویی و شناساندن نقش حیاتی آنها در پیشبرد اهداف ملی، منطقه ای و جهانی برای تحقق سلامت، حفظ محیط زیست، خودکفایی دارویی، ایجاد اشتغال،کارآفرینی و توسعه اقتصادی بر کسی پوشیده نیست. گیاهان دارویی به عنوان ذخایرهای ژنتیکی میتوانند بزرگ ترین ثروت ملی برای هر کشوری، به عنوان یکی از تولیدات مهم در بخش کشاورزی محسوب شوند. با توجه به نامناسب بودن پراکندگی ریزش های جوی در مناطق خشک و نیمه خشک ایران و پایین بودن راندمان آبیاری در کشاورزی، آب به عنوان محدود کننده ترین عامل تولید در کشاورزی مطرح میباشد. به علت گستردگی پهنه مرزی کشورمان و تنوع اقلیمی مناطق گوناگون، رسیدن به الگوی کشت مناسب که از آن بتوان حداکثر بهره برداری را از عوامل و نهاده های تولید به ویژه عامل محدود کننده ی آب به دست آورد ضرورتی انکار ناپذیر است.گزینش محصولاتی که از نظر اقلیمی با شرایط منطقه سازگاری کامل داشته و از نظر اقتصادی نیز دارای مزیت بوده و نسبت به محدودیت ها و امکانات موجود نیز قابلیت مدیریت آسانتری داشته باشد میتواند به کشاورزان در جایگزین کردن گیاهان مقاوم به خشکی با نیاز آبی کم کمک کند. همچنین برای مصرف کمتر آب، اولویت دهی به گیاهان دارویی به منظور استفاده بهینه میتواند مفید باشد و در موفقیت اجرای برنامه الگوی کشت نقش موثری داشته و فعالیت های بخش کشاورزی را در جهت به حداکثر رساندن بهره وری و بازدهی تولید هدایت کند. برای دستیابی به عملکرد بهینه در مناطق خشک و نیمه خشک، تغییر الگوی کشت و جایگزین کردن گیاهان مقاوم به خشکی با نیاز آبی کم می تواند نقش بسزایی بر کاهش مصرف آب داشته باشد و گامی موثر در جهت رسیدن به توسعه کشاورزی پایدار باشد.
خلاصه ماشینی:
تغییر الگوی کشت گیاهان دارویی، راهکاری برای رسیدن به توسعه پایدار و بهره برداری بهینه در مناطق خشک و نیمه خشک الهه آل ابراهیم دهکردی 1 ، سیده زهره آزاده قهفرخی 2 * تاریخ دریافت: 04/01/1400 تاریخ پذیرش: 28/02/1400 کد مقاله: 48806 چکیده امروزه اهمیت گیاهان دارویی و شناساندن نقش حیاتی آنها در پیشبرد اهداف ملی، منطقهای و جهانی برای تحقق سلامت، حفظ محیط زیست، خودکفایی دارویی، ایجاد اشتغال،کارآفرینی و توسعه اقتصادی بر کسی پوشیده نیست.
همچنین براي مصرف کمتر آب، اولویت دهی به گیاهان دارویی به منظور استفاده بهینه میتواند مفید باشد و در موفقیت اجراي برنامه الگوي کشت نقش مؤثری داشته و فعالیتهاي بخش کشاورزي را در جهت به حداکثر رساندن بهره وري و بازدهی تولید هدایت کند.
برای دستیابی به عملکرد بهینه در مناطق خشک و نیمه خشک، تغییر الگوی کشت و جایگزین کردن گیاهان مقاوم به خشکی با نیاز آبی کم می تواند نقش بسزایی بر کاهش مصرف آب داشته باشد و گامی مؤثر در جهت رسیدن به توسعه کشاورزی پایدار باشد.
یکی از سیاستهای مورد استفاده در زمینه بهبود نقش اقتصادی بخش کشاورزی و کاهش فشارهای اکولوژیکی آن در راستای توسعه پایدار، تهیه و تدوین الگوی کشت مناسب برای نواحی مختلف از جمله مناطق خشک و نیمه خشک است.
4- توسعه پایدار گیاهان دارویی با تغییر الگوی کشت با توجه به اقلیم ایران و نامناسب بودن پراکندگی مکانی و زمانی در ریزشهای جوی کشور، کمبود منابع آبی و نیاز به افزایش تولیدات کشاورزی، تغییر الگوی کشت راهکار اساسی جهت مدیریت صحیح منابع موجود در کشور است.
انتخاب گیاهان دارویی مقاوم به خشکی با نیاز آبی کم و توسعه این گیاهان با ارزش در کشتزارها به صورت دیم، از مهمترین راههای رسیدن به یک الگوی کشت مناسب در مناطق خشک و نیمه خشک است.