چکیده:
سبک زندگی از جمله موضوعات بسیار مهم و مطرح شده در علوم مختلف است که از اغاز زندگی بشر همواره وجود داشته و تا اکنون نیز ادامه داشته است گرچه این اصلاح به معنای علمی آن تقریبا جدید است اما با مطالعه و رجوع به گذشته میتوان رد پای آن را در میان سلسلهها، قبایل، خلفا، و خلاصه دورانهای مختلف مشاهده نمود یکی از این دورانها که مد نظر این مقاله است عراق زمان خلفای عباسیان است. پژوهش حاضر درصدد بررسی سبک زندگی مسلمانان عراق در عصر عباسیان است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع و بیان جنبه تاریخی موضوع، به بررسی سبک زندگی عراق در آن دوره خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارایه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تحلیلی- تاریخی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانهای میباشد. یافتههای این مطالعه، حاکی از آن است که در قرنهای چهارم تا ششم هجری مصادف با حکومت عباسیان، عراق به ویژه، بغداد به عنوان پایتخت خلافت، از رونق بسزایی برخوردار گردید و تحولات فرهنگی و اجتماعی گوناگونی را در سبک زندگی مسلمانان به وجود آوردند. و به دلیل توجهات حکام، بر چگونگی حیات اجتماعی مسلمانان اعم از نگرشها و باورها، سبک زندگی اجتماعی، زبان، مذهب و آداب و سنن تاثیر بسیار داشته است. نتیجه کسب شده از مقاله این است که رشد محافل علمی و فرهنگی در عراق سنن فرهنگی و سبک زندگی مسلمانان در عراق در قرون پنجم و ششم هجری، را با طرح آموزههای اصیل اسلامی به چالش کشاند و الگوهای رفتاری آنان را متحول کرد. همچنین سبک زندگی و فرهنگ مسلمانان عراق به سبب بالا گرفتن مهاجرت سایر ملل به عراق، متاثر از فرهنگهای دیگر به ویژه ایران بوده است.
خلاصه ماشینی:
اين تمدن به لحاظ طول مدت و دستاوردهاي شگرف علمي- فرهنگي يكي از بزرگترين تمدنهاي بشري به شمار ميآيد یکی از این مناطق که جلوه خاصی در حوزه تمدنی عصر عباسیان ایجاد کرد منطقه عراق بوده است عراق سرزميني كهن است كه در همان آغازين روزهاي فتوحات مورد توجه مسلمانان بوده و نخستين شهرهاي اسلامي چون كوفه و بصره در آنجا بنا شده است.
هرچند مطالعات پرشماری درباره بغداد به عنوان مرکز خلافت اسلامی صورت گرفته است که بخشی از آن به مؤلفههایی از سبک زندگی اسلامی باز می گردد سبکی که علیرغم گذشت زمان بسیار طولانی اکنون نیز در کانون توجه باستانشناسان، مورخان و تاریخدانان است از این رو هدف از انجام این مقاله بررسی سبک زندگی مردم عراق عصر عباسیان در قالب موضوعاتی همچون جمعيت در شهرها و روستاها، روش زندگي مسكن، خوراك و پوشاك، نحوه گذران اوقات فراغت و تفريحات مردم در كنار زندگي جدي و كار روزانه چگونگي مشاركت مردم در برگزاري جشنها در اعياد و مناسبتها، آداب و رسوم مردمي كه بخشي از ميراث فرهنگي آنها است لذا آنچه بر ضرورت و اهمیت این مقاله میافزاید آن است که مطالعات تاریخی در هر صورت میتواند ضمن گشودن مرزهای دانش تاریخ بر نظام معرفتی بشر بیفزاید.
این جامعه چند زبانه فرا فرهنگی بدون قطع، اثر گذارترین و گستردهترین در سراسر جهان بود و زمینه لازم برای نوعی تنوع فرهنگی فراهم آورد بنابراین در این راستا می توان بیان داشت که زندگی فرهنگی در این دوره بسیار شکوفا شد و فرهنگ های مختلفی که بیانگر تمدن ملت های با علم و فرهنگ هستند، در جهان اسلام همگرا شدند فرهنگ های بومی و واردشده، شروع به تعامل اندیشه کردند و تحول بزرگی در ذوق وسلیقه صورت گرفت.