چکیده:
صرف نظر از شاهنامه کتاب دده قورقود وایلیاد وادیسهی هومر، از زیباترین وعظیم
ترین آثار حماسی ملتهای جهان است. در این آثار مشابهتها و همسانی هایی
وجود دارد که شاید یکی از علل مهم این همسانی ها، آمیختگی اساطیر ملتها
گوناگون وتاثیر پذیری آنها از یکدیگر باشد.
در این حماسهها در کنار عرصههای پرهیبت پیکار و دفاع» جلوههای پر شکوه
عشق و احساسات عاشقانه هم جریان دارد.
نوای عشق ودلدادگی، حداقل در دو داستان کتاب دده قورقود طنین انداز است
و زیباترین ماجرای مهرورزی در این کتاب داستان «بامسی بیرک و چیچک»
است که شباهتهای فراوانی با داستان بیژن و منیژهی شاهنامه و برخی از
داستانهای ایلیاد و ادیسه دارد.
همسانیهای این آثارء ما را بر آن داشت که ضمن معرفی حماسهی دده قورقود
تاملی دیگر در این حماسهها نموده» به مقایسهی برخی موضوعات مشابه
بپردازیم.
خلاصه ماشینی:
يکي از موارد همسان اين آثار آوردن داستان هاي بزمي وغنـايي در کنـار ماجراهـاي حماسي است و در واقع در کنار عرصه هاي پرهيبت پيکار و دفاع ، جلوه هاي بـا شـکوه عشق و احساسات عاشقانه هم جريان دارد.
» (مير هاشمي، ١٣٨٧: ١٥) عاشقانه هاي حماسه ي دده قور قود داستان هاي عاشقانه ي اين کتاب ، داستان هـاي مسـتقلي بـه شـمار نمـي آينـد، بلکـه از ويژگيهاي داستان حماسي نيز برخوردارند و در کنار کشش واقعي وشور و گرايش هـا و اوج خواستن ها، رخدادهاي رزمـي و حماسـي نيـز جريـان دارد و همـان گونـه کـه حضور در عرصه هاي بزم و بيکار و نبرد با بليديها و تيرگيها از ويژگيهاي شايسته ي پهلوانان اين حماسه است ، نواي دلکش عشق و مهرورزي نيز در زندگي آنها طنين انداز است و جلوه هاي پرشکوه عشق در کنار رخدادهاي بزمي، در تجلي است .
در داستان بامسي بيرک، بانوي زيباي سراپرده که همان چيچـک اسـت ، خـود را نـديم چيچک معرفي ميکند و بيرک را به مبارزه ميطلبد تا هماورد خود را بيازمايد، آنهـا در سه عرصه سوارکاري، تيراندازي و کشتي گيـري بـا هـم همـاوردي مـيکننـد و چـون شايستگيهاي حريف براي چيچک آشکار ميشود، خود را معرفـي مـيکنـد و بامسـي بيرک نيز انگشتر طلايي خود را به دست چيچک مـيکنـد و پيمـان ازدواج بـين آن دو بسته ميشود، چرا که هماورد بودن دختر و پسر از شروط انتخاب همسر در کتـاب دده قورقود ميباشد.
همسانيهاي ديگر در حماسه هاي هومر، دده قورقود و شاهنامه بامسي بيرک، اوليس و بيژن داستان بامسي بيرک با آخرين ماجراهاي اوليس در کتاب اديسه شباهت دارد.