چکیده:
تحول به معنای دگرگون شدن و تطور به معنای حالت و مرحله و واژه تر کیبی تطور و
تحول، مجموع های از تغییرات و تبدیلات است که در طول یک دوره در یک علم یا
مسائل آن رخ میدهد. تحول ناظر به شکل ظاهری و تطور ناظر به کیفیت و بیان مراحل
است. و مطالعات مهدویت نیز همان آثار، مکتوبات متعدد و حوز ههای مطالعاتی در زمینه
مهدویت است که بنا به اهمیت مساله توسط علما و اندیشمندان اسلام تحقیق و تدوین
شده است. بدیهی است که مهدویت مانند هر علم یدر طول تاریخ از ابتدای پیدایش
خود دارای فراز و فرود، تحولات و تطورات است. و این تطورات دارای شرایط، عوامل،
آثار و پیامدهایی است که این تحقیق با مطالعات و تحقیق در میان نمونه هائی از آثار
موجود با ملاکات خاص، در حوزه شیعی، به بیان و تحلیل سیر مطالعات مهدویت، تب یین
وچگونگی تکامل و رشد مطالعات مهدوی، علل و عوامل تطورات، آثار و پیامدها، شرایط
و زمینه های تحول مطالعات مهدوی و حوزه های آن در بستر تاریخ با نگاه بیرونی و درجه
دو، با روش توصیفی، تحلیلی، به آن پرداخته و در پی پاسخ به این سوال است که " تحول
و تطور مطالعات مهدویت در شیعه از عصر پیامبر(ص) تا غیبت صغری چگونه است؟
خلاصه ماشینی:
و اين تطورات داراي شرايط ، عوامل ، آثار و پيامدهايي اســت که اين تحقيق با مطالعات و تحقيــق در ميان نمونه هائي از آثار موجود با ملاکات خاص ، در حوزه شيعي ، به بيان و تحليل سير مطالعات مهدويت ، تبيين وچگونگي تکامل و رشد مطالعات مهدوي ، علل و عوامل تطورات ، آثار و پيامدها، شرايط و زمينه هاي تحول مطالعات مهدوي و حوزه هاي آن در بستر تاريخ با نگاه بيروني و درجه دو، با روش توصيفي ، تحليلي، به آن پرداخته و در پي پاسخ به اين سوال است که " تحول و تطور مطالعات مهدويت در شيعه از عصر پيامبر(ص ) تا غيبت صغري چگونه است ؟ واژگان کليدي : تحول ، تطور، مهدويت ، مهدويت پژوهي ، مطالعات مهدويت 325 مقدمه : يکي از موضوعات مهم و اساســي اسلام تفکر و انديشه مهدويت است .
330 منابع مهدويت در شيعه : شيعه بخاطر تقدمش در جمع آوري احاديث پيامبر(ص ) و ائمه (ع ) در اين زمينه پيشگام بوده و از لحاظ متون بسيار غني است ، تا جائيکه حتي پيش از ميلاد امام مهدي (ع ) کتابهاي متعددي در باره آن حضرت نگاشته شده است .
اما آيا اين روايات به صورت مکتوب به ديگران منتقل شده ؟ يا به صورت نقل شــفاهي انتقال يافته ؟ و در صورت اول آيا اثري از آن مکتوبات وجود دارد و الآن در دســترس است يا خير؟ و اساسا آيا مي توان ادعا کرد که در دوران حيات معصومين (ع ) آثاري در مهدويت به رشــته تحرير در آمده اســت ؟ امــا اينکه احاديث مهدويت فقط به صورت شــفاهي به ما رســيده باشد امري غير قابل قبول است .
اين اصول تا دوران جوامع اوليه شيعه يعني محمدون ثلاث (کليني ، شيخ صدوق و شيخ طوسي ) وجود داشته و مورد استفاده آنان قرار گرفته و در واقع پايه کتاب هاي حديثي شيعه از قرن سوم به بعد است .