چکیده:
شادی قدیریان عکاس زن ایرانیست که زن ایرانی در بیشتر مجموعههایش به زندگی زنان و دغدغههای زنانآنها میپردازد و معتقد است باید فهم آثارش به مخاطب واگذار شود، از اینرو در این مقاله تلاش شده تا به تفسیر نقش زن در آثار عکاسی قدیریان با منظر هرمنوتیک گادامر پرداخته شود؛ این پژوهش از نوع کاربردی، به شیوه ی توصیفی- تفسیری و شامل جامعه آماری ۸ نمونه عکس از آثار قدیریان است. فرض مقاله پژوهش قابلیت خوانش هرمونتیکی مولفه های حضور زن در عکسهای قدیریان را مطرح می کند و نتیجه نشان میدهد بر اساس هرمنوتیک فلسفی[۱] گادامر[۲]، خوانشهای متفاوت از یک اثر به پایان نمیرسد و مخاطب با پیشداوریهای خود با آن مواجه میشود. عکس، افق خود را دارد و مخاطب با آن افق وارد گفتگو میشود، گفتگو میان مخاطب و اثر سبب میشود که او هر بار با افق جدیدی به سراغ عکس برود و فهم جدیدی از آن حاصل شود. از آنجا که فهم اثر ارتباط مستقیمی با زمان حال مخاطب دارد، هر مخاطب به فهمی متفاوت از عکس دست مییابد و از آن معناهای متعدد حاصل میشود و هر خواننده در خلق معناهای جدید نقش دارد. از اینرو بر اساس سویه های فهم، زن در آثار قدیریان قابلیت نقد هرمونتیکی را دارد.
خلاصه ماشینی:
» (خسروانی، 1397: 5) از اینرو قدیریان فهم اثر را به مخاطب واگذار میکند و توضیح هنرمند در مورد هدف از خلق اثر را درست نمیداند؛ لذا اگرچه تا کنون نقدهای بسیاری از منظر فمینیستی، اجتماعی و تقابل سنت و مدرنیته بر آثار ایشان شده است و مهمترین علت زن محوری را، نگاه فمینیستی هنرمند بیان کردهاند لیکن از آنجا که وی عکسهایش را به گونهای کارگردانی کرده تا در ذهن مخاطب سوالاتی متعدد ایجاد شود و به دنبال پاسخ آنها بگردد تا حقیقت دریافت اثر را آشکار کند، نگاه تک بعدی که هنرمند نیز مخالف آن است قابل پذیرش نمیباشد، چنانکه به عنوان مثال در مجموعه" قاجار" پوششهای متفاوت زنها و وسایل مدرن، پاسخی بیش از این را میطلبد که فقط بگوییم، زن نشانه سنت است یا در مجموعه" مثل هر روز" که زن با چادر گلدار و وسایل خانه تصویر شده، نمیتوان تنها به پیوند زن و کار در منزل اشاره کرد و در نهایت بگوییم که قدیریان به دنبال بیان نقد فمینیستی به زندگی زنهای ایرانی بوده است؛ در نتیجه اگر بپذیریم که این تنها پاسخ ممکن نیست، در این صورت میتوانیم پرسشها و پاسخهای بیشتری را مطرح کنیم؛ به عبارتی با متن به گفتگو بنشینیم تا پاسخهای دیگری آشکار شود.
مخاطب زنهایی را در تصویر میبیند که به لحاظ پوشش، حجابی را دارند که حجاب بیرون از خانه محسوب میشده است؛ بر اساس دانستههای گذشته مخاطب که اکنون در داوری او نقش دارند، حجاب این زنها برای زمانی است که آنها قصد خروج از خانه را دارند، در حالی که قدیریان آنها را در فضای یک خانه با تزئینات فراوان قرار داده است، تزئینات میتواند نشان از تغییراتی باشد که در سطح جامعه رخ داده است.