چکیده:
دراثر نکاح دائم، رابطۀ زوجیت بین زن و شوهر ایجاد میگردد و تکالیف و حقوقی برای هریک نسبتبه دیگری به وجود میآید. دستهای از این حقوق مربوط به زوجه است که زوج موظّف به انجام آنهاست؛ ازجملة این حقوق مواقعه است. فقها بر این عقیدهاند که زوج نباید بیشتر از چهار ماه، مواقعه با همسر خود را ترک کند. سوالی که مطرح میشود این است که اگر مواقعه حق زن محسوب میشود، چه ضمانتاجرایی برای آن در نظر گرفته شده است و اگر مرد این حق زوجه را رعایت نکند، آیا زن حق دادخواهی دارد یا بر این ظلم مرد، باید صبر کند تا چراغ عمرش خاموش شود. در این مقاله، با استناد به دلایل فقهی معتبر به اثبات این امر پرداختیم که درصورت تخلف زوج از ادای این حق یا عجز و ناتوانی او، مانند موردی که زوج دچار عیوبی ازقبیل عنن طاری شده باشد و نتواند از حق فسخ استفاده کند، قاضی میتواند به درخواست زوجه، حکم به الزام زوج به طلاق دهد و درصورت میسر نشدن، خود قاضی طلاق را جاری میکند. اثبات این موضوع هدف اساسی این پژوهش است.
As a result of permanent marriage, a marital relationship is established between husband and wife, and duties and rights are created for each of them in relation to the other. Some of these rights belong to the wife that the husband is obliged to do them. The right of having sexual intercourse or the right of Movaqe'ah is one of them. The jurists believe that the husband should not leave sexual intercourse with his spouse for more than four months and according to this perspective, in this article the question arises that if sexual intercourse is considered as a woman's right, what an executive guarantee is provided for it? If the man does not observe this right of the wife, does the woman have the right to sue and complain, or does she have to wait and be patient with this cruelty and oppression until the man pass away. In this article, by referring to valid jurisprudential reasons, we have proved that if the husband violates this right or if he is unable to do so due to his disability and impotence, such as the case where the husband suffers from defects such as impotency that cannot use the right of termination, the judge can oblige the husband to divorce the wife according to the wife's divorce request and if not possible, the judge will divorce her, proving this issue is the main purpose of this study.
خلاصه ماشینی:
ضمانتاجرایی حق مواقعه از دیدگاه فقها بعضی از فقها معتقدند چنانچه زوج حقوق زوجه، ازجمله حق مواقعه را رعایت نکند و به حکم دادگاه، مبنیبر انجام وظایف زوجیت، اعتنا نكند، دادگاه او را به طلاق ملزم میکند و درصورت میسر نشدن، به درخواست زوجه او را طلاق میدهد، ازجمله گلپایگانی در مجمع المسائل، حلّی در بحوث فقهیه، محقق قمی در جامع الشتات، لنکرانی در جامع المسائل، محمد سند بحرانى (گلپايگانى، 1409 ق، ج 2، ص 264؛ حلّى، 1415 ق، ص 187 و صص 210 ـ 212؛ فاضل لنكرانى، بیتا، ج ۱، ص ۴۳۱ و ج 2، ص 409؛ بحرانى، 1429 ق، ج 2، ص 343 و ج 1، ص 113).
صاحب جواهر گفته روایات دال بر عدم حق فسخ درصورت عنن و عیب طاری بعد وطی، ازنظر سند، اصح و اکثر است؛ اما باید گفت که این روایات ازطرفی از اهل سنت نقل شده است و از طرف دیگر، حق فسخ برای زوجه را نفی میکند نه اجبار مرد بر طلاق (بحرانى، 1429 ق، ج 2، ص 340).
درحالیکه در اینجا میتوان به قاعدة «إمساك بمعروف أو تسریح بإحسان» استناد کرد و حکم به اجبار زوج به طلاق داد؛ چراکه وقتی امساک به معروف، به معنی ادای کامل حقوق زوجه (که ازجمله وطی یکبار در چهار ماه است)، ازجانب مرد رعایت نمیشود، پس طرف دیگر که تسریح به احسان است، متعین میشود.