چکیده:
مهم ترین موضوع محوری که قوامدهنده به دیگر موضوعات در مطالعات امنیتی است، مرجع امنیت میباشد. هر یک از مکاتب امنیتی با توجه به نظام فرهنگی و ارزشی خود، بر موضوعی به عنوان مرجع امنیت تأکید میکنند. در این بین، امنیت سیاسی یکی از مهمترین ابعاد امنیت میباشد که پژوهشهایی توسط اندیشمندان اسلامی در جهت بررسی مرجع آن مبتنی بر دو رویکرد فردمحور و دولتمحور صورت گرفته است. این مقاله نیز در راستای تکمیل تحقیقات مذکور در صدد است تا بر اساس رویکرد دولتمحور، مبانی قرآنی و روایی مرجع امنیت سیاسی را در نظام امنیتی اسلام تبیین نماید. برای دستیابی به این هدف، با استفاده از روش تحلیلی ـ استنباطی و در چارچوب نظریۀ امنیت سیاسی بوزان، گزارههای قرآنی و روایی ناظر بر نمودهای سهگانه امنیت سیاسی استخراج گردید. یافتههای این مقاله مبتنی بر مؤلفههای رویکرد دولتمحور در امنیت سیاسی نشان میدهد که در قرآن کریم و روایات اسلامی گزارههایی وجود دارد که به صورت ایجابی و سلبی قواعدی را مطرح میکند که بر تقویت نمودهای سهگانۀ دولت اسلامی به عنوان مرجع امنیت سیاسی؛ یعنی ایدئولوژی اسلامی، نهادهای حکومتی اسلامی، دارالاسلام و نیز دفع و رفع هرگونه تهدید از آنها دلالت دارد.
The most important issue underlying other subjects of discussions in the field of security is the source of security. Each of the security schools lays emphasis on a subject as the source of security as far as their cultural and value system are concerned. In the meantime, political security is one of the most important aspect of security into which researches have been conducted by Muslim scholars to explore the sources of security on the basis of the individualistic and state-oriented approaches. To further the aforementioned researches, this article seeks to explain the Qur’anic and traditional foundations of the source of security in the security system of Islam on the basis of the two approaches mentioned above. Drawing upon analytical-inferential method and with regard to the theory of Barry Buzan’s political security, the Qur’anic and traditional statements concerning the three elements (representations) of political security have been deduced. The findings of this article, which are based on the constituents of the state-oriented approach to political theory, show that in the Holy Qur’An and in Islamic traditions there are statements which propose positive and negative rules that provide evidence of the consolidation of three representations of the Islamic state as the source of political security which can be summarized as Islamic ideology, Islamic governmental institutions, Dar al-Islam, and countering or eliminating any threat to them.
خلاصه ماشینی:
بررسی مبانی مرجع امنیت سیاسی در نظام امنیتی اسلام بر اساس روی کرد دولت محور دریافت : ١٣٩٩/٩/١٧ تأیید: ١٤٠٠/٢/٤ علی اصغر نصیری * ونجف لک زایی **و سیدمحمدتقی آل غفور*** چکیده مهم ترین موضوع محوری که قوام دهنده به دیگر موضوعات در مطالعات امنیتی است ، مرجع امنیت می باشد.
در این بین ، امنیت سیاسی یکی از مهم تـرین ابعـاد امنیـت می باشد که پژوهش هایی توسط اندیشمندان اسلامی در جهت بررسی مرجع آن مبتنـی بـر دو روی کرد فردمحور و دولت محور صورت گرفته است .
یافته های این مقاله مبتنی بـر مؤلفـه هـای روی کرد دولت محور در امنیت سیاسی نشان می دهـد کـه در قـرآن کـریم و روایـات اسـلامی گزاره هایی وجود دارد که به صورت ایجابی و سلبی قواعدی را مطرح مـی کنـد کـه بـر تقویـت نمودهای سه گانۀ دولت اسلامی به عنوان مرجع امنیـت سیاسـی ؛ یعنـی ایـدئولوژی اسـلامی ، نهادهای حکومتی اسلامی ، دارالاسلام و نیز دفع و رفع هرگونه تهدید از آن ها دلالت دارد.
لـذا ایـن مقالـه در صـدد است با استفاده از روش تحلیلی ـ استنباطی با روی کرد کلانِ دولت محور و بهره گیـری از آیات و روایات اسلامی ، مبانی مرجع امنیت سیاسی به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد امنیت را در نظام امنیتی اسلام بررسی نماید.
بنابراین ، با توجه به پیشینۀ این تحقیق می توان گفت که مهم ترین نوآوری این مقاله ، بررسی مبانی قرآنی و روایی سه نمود (ایدئولوژی اسلامی ، نهاد ولایـت و دارالاسـلام )، دولت اسلامی به عنوان مرجع امنیت سیاسی در نظام امنیتی اسلام بـر اسـاس روی کـرد دولت محور می باشد.