چکیده:
تلفیق روش سنتی تدریس با شیوه های نوین مبتنی بر کاربرد فناوری دیداری و شنیداری، افزون بر روانسازی فرآیند یادگیری و تعمیق آن، می تواند اهداف حیطه عاطفی را نیز برآورده سازد. پژوهش بینارشته ای حاضر براساس «تلفیق» و«تعامل» حوزه های تعلیم و تربیت، روانشناسی، سینما و ادبیات نوشته شده است که از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ دانش آموزان پایۀ یازدهم دوره متوسطه دوم شهر تربت جام است که از این بین تعداد 60 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل نمایش فیلم عروسکی «افسانه ماردوش» در تدریس درس «کاوه دادخواه» از کتاب فارسی پایه یازدهم و پرسشنامۀ محقق ساخته است. پرسشنامه در سه حیطه تنظیم شده است: طبقه A که یادگیری حیطه های شناختی و مهارتی در تدریس را می سنجند، طبقه B پرسش هایی که حیطه عاطفی و انگیزشی و الگوگیری را ارزیابی می کنند و طبقه C پرسش هایی که امکانات و توانایی های سمعی و بصری فیلم را در یادگیری مورد ارزشیابی قرار میدهند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در حیطه های شناختی و عاطفی، نمایش فیلم در تکمیل و ثبات یادگیری، آشنایی دانشآموزان با شاهنامه، رغبت آنان نسبت به کسب هویت ایرانی، الگوپذیری از شخصیت های شاهنامه و حس وطن دوستی تأثیر بالایی دارد. بیشترین تأثیردر علاقۀ دانش آموزان به استفاده از نام ها و واژه های اصیل ایرانی است و کمترین اقبال مربوط به جلوه های سمعی و بصری فیلم است.
Combining the traditional teaching approach with the new audio-visual teaching methods can, apart from smoothing out the learning process, meet the hitherto less-considered objectives in the emotional area. The present interdisciplinary is of an applied characteristic in objective, and descriptive-evaluative in nature and method. The statistical sample includes all the 11-grade students in secondary schools in Torbat-e Jam from among whom 60 were selected within a cluster sampling framework. The measurement was done by means of screening the puppet play "The Legend of the Snake-Shouldered" (Afsanehe-Mardoosh) in teaching the lesson "Kaveh the Justice Seeker" (Kaveh-e Dadkhah) in the Persian textbook of the 11th grade of the secondary schools and a questionnaire which was organized into three categories: Category A, the completion and stability of the learning process in the cognitive and skill areas in teaching; category B, the emotional, motivational, and modeling areas; and category C, questions that assess the film's audio-visual capabilities in the course of learning the lesson. The data were analyzed through T-single sample. The results obtained show that the screening of the film has a high impact on students' desire to and interest in familiarity with the Shahnameh, gaining Iranian identity, modeling the characters in the Shahnameh. The greatest effect is on the students' desire to use pure Iranian names and words. The film screening has a high impact on the completion and stability of students' learning and skills; but the audio-visual effects of the film are not of high quality.
خلاصه ماشینی:
تدريــس بــا شــيوه نمايــش فيلــم ، چــه انــدازه بــه گســترش فرهنــگ شــاهنامه در بيــن دانش آمــوزان کمــک مي کنــد؟ پيشينه پژوهش دربــاره تأثيــر نمايــش فيلــم بــر آمــوزش و يادگيــري ، کتاب هــا و مقــالات متعــددي نوشــته شده اســت ؛ از جملــه : وادي ١ و دراکســلر ٢(١٣٨٤) در کتــاب فنــاوري بــراي آمــوزش (قابليت هــا، پارامترهــا و چشــم اندازها) در شــانزده فصــل کوشــيده اند پيچيدگي هــا و تنگناهــاي مدرن ســازي نظام هــاي آموزشــي ، اعــم از آموزش وپــرورش و آمــوزش عالــي را بــا توجــه بــه برنامه هــاي توســعه فنــاوري اطلاعــات و ارتباطــات در آمــوزش تجزيــه و تحليــل کننــد.
بــا نگاهــي بــه پژوهش هــاي علمــي انجــام شــده در مــورد شــاهنامه ، مشــخص مي شــود کــه ايــن اثــر، از تمــام عناصــر داســتاني و مشــترک بــا فيلمنامــه برخورداراســت ؛ داراي طــرح و چهارچــوب منظــم و شــخصيت پردازي هاي داراي تــوازن و در اوج و فــرود (طالبــي ، ١٣٦٩: ١٠٨)، حضــور کشــمکش کــه از عناصــر وابســته پيرنــگ اســت (موســوي و زارعــي ، ١٣٨٧: ١٦٥)، پيرنــگ داســتان ها هرچنــد هم ســنگ نيســتند؛ امــا بيشــتر آن هــا از پيرنگــي محکــم برخــوردار هســتند (کي ماســي ، ١٣٩٥: ٣٩)، گفت وگوهــاي متنــوع (همــان : ٣٧؛ موســوي و زارعــي ، ١٣٨٧: ١٦٥)، حضــور کشــمکش و جـدال هميشـگي در شـاهنامه (موسـوي ، ١٣٩٢ :٣٣٥) کـه بحـران و نقطـه اوج و معرفـي را نيــز در پــي دارد.
طبقه A: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) جــدول ٢ نشــان مي دهــد چــون ســطح معنــاداري کمتــر از ٠/٠٥ اســت ، بــا اطمينــان ٩٥ درصــدي نتيجــه گرفتــه مي شــود نمايــش ايــن فيلــم بــر تکميــل و ثبــات رونــد يادگيــري حيطه هــاي شــناختي و مهارتــي در تدريــس درس کاوه دادخــواه تأثيــر زيــادي دارد.