چکیده:
در دهههای اخیر در کشورهای در حال توسعه، کمبود بودجه دولتی یا عدم دسترسی به فناوری، دولتها را به جلب مشارکت بخش خصوصی ترغیب میکند. یکی از متداولترین روشها، دعوت به مشارکت در قالب قراردادهای مشارکت عمومی -خصوصی است. اجرای واقعی این نوع روش نیازمند تنظیم قراردادهایی است که خواستههای طرفین را برآورده سازد. این پژوهش با هدف طراحی قرارداد بهینه و مدلسازی نظری با استفاده از نظریه قراردادها، انجامگرفته است تا ضمن تحلیــل قرارداد مــشارکت عمومی- خصوصی، الگویی بهینه برای قراردادهای BOT ارائه دهد. در این پژوهش از مطالعات کتابخانهای برای تبین قرارداد پایه و از مدلسازی ریاضی در برنامه MATLAB به روش بهینهسازی تجمعی ذرات جهت تخمین پارامترهای توابع مطلوبیت استفاده گردیده است. نتایج شبیهسازی برای یک قرارداد بهینه با استفاده از پارامترهای فرضی (طول عمر، درآمد، هزینهها، نرخ تنزیل درآمدهای آتی، ارزش اسقاط هزینههای پروژه و غیره) به ترتیب 38سال (زمان بهرهبرداری از پروژه)، 78 درصد (مشارکت کارفرما بعد از زمان واگذاری)، 45 درصد (مشارکت کارفرما در طول زمان بهرهبرداری) و 7 درصد (ریسک بر عهده کارفرما) محاسبه گردید. نتایج نشان داد این پارامترها کاملا با ویژگیهای نظری مدل تطابق داشته و همچنین مطلوبیت کارفرما در کنار مشارکت کارگزار، حداکثر گردیده است.
In recent decade in developing countries, lack of government budget or lack of access to modern technology, persuade governments to attract private sector participation in the economy. One of the most common methods is Public-Private Partnership agreements. The real implementation of this type of partnership needs to set contracts that satisfies preferences of both parties. This research aims to solve this problem using the solutions available in the Contracts Therory Knowledge. Theoretical modeling with analyzing public-private partnership model, provide an optimal model for BOT contract. We use library method to explain the basic contract and mathematical modeling by MATLAB software with Particle Swarm Optimization to specify the parameters of utility functions and to provide optimal contract.
The simulation results for an optimal contract were calculated using the supposed parameters (life time, incom, costs, future incoms discount rate, salvage value of project costs) 38 years (project utilization time), 78% (principal participation after transfer time), 45% (principal participation during the operation), 7% (riskes to the principal).
The results showed that these parameters are fully matched with the theoretical properties of the model and the principals utility is maximum beside the agent participation.
خلاصه ماشینی:
چگونگي مشارکت بخش خصوصي در طر هاي زيربنايي شامل گزينه هاي مختلفي از نحوه تأمين مالي ، مديريت و مالکيت است که در موارد زيادي به دليل عدم انجام بررسي ها و مطالعات لازم ، معيارها به درستي شناسايي نشده و در نتيجه شيوه درست مشارکت در پروژه هاي بزرگ انتخاب نگرديده است ؛ به طوري که پروژه با مشکلات متعددي و در برخي موارد با شکست روبرو شده است (گلابچي و همکاران ، ١٣٩٣)؛ لذا پرداختن به ماهيت اقتصادي و خصايص مربوط به ارائه مدل کاربردي در اين نوع قرارداد جهت ارائه الگوي بهينه قراردادي مي تواند در کارآمدي و موفقيت بيشتر پروژه ها و تأمين منابع مالي توسط بخش خصوصي مؤثر واقع شود.
با توجه به مسائل مطر شده و ماهيت قراردادهاي ساخت ، بهره برداري و واگذاري ، در اين پژوهش جهت پاسخ به اين سوال که چه مدل قراردادي ميتواند در عين حداکثر سازي مطلوبيت کارفرما (بخش عمومي )، مشارکت کارگزار (بخش خصوصي ) را نيز تضمين کند؟ قرارداد بهينه با تعيين محدوديت ها و قيدها در همکاري مشترک با استفاده از نظريه قراردادها تحت شرايط اطلاعات کامل با بستر تعاملاتي قرادادي و برآورد توابع مطلوبيت کارفرما و کارگزار در 1.
Public Private Partnership يک مشارکت عمومي - خصوصي به روش BOT١، مشخص ميگردد و الگوي بهينه قراردادي با تأکيد بر تأمين مالي اين پروژه ها توسط بخش خصوصي ارائه ميشود.