چکیده:
زمینه و هدف
قاچاق کالا پدیده ای است شوم که اثرات و خسارت های جبران ناپذیری را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و... بر پیکر جامعه وارد می آورد، به همین دلیل است که مطالعه دقیق در ابعاد و علل موثر تشکیل دهنده این پدیده اهمیت خاصی دارد. این تحقیق به بررسی علل و عوامل موثر بر قاچاق کالا در استان کردستان پرداخته است.
روش
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل ۸۰ نفر از کارشناسان سازمان های مسئول (گمرک، ناجا، سازمان تعزیرات حکومتی، اداره اموال تملیکی، سازمان صنایع و معادن، سازمان بازرگانی) در امر قاچاق کالا و ۵۰ نفر از قاچاقچیان دارای سابقه قاچاق کالا می باشد. جمع آوری داده ها با استفاده از دو پرسشنامه محقق ساخته(آلفای ۷۵/۰ برای پرسشنامه کارشناسان و آلفای ۷۱/۰ برای پرسشنامه قاچاقچیان)، صورت گرفته است. داده ها با نرم افزار Spss تحلیل و از آزمون های مقایسه میانگین و آزمون تی برای آزمون فرضیات استفاده شده است.
یافته ها و نتایج
نتایج نشان دادکه از نظر هردوگروه کارشناسان و قاچاقچیان، نرخ بالای بیکاری، در آمد کم و فقر مردم منطقه، از عوامل اساسی افزایش قاچاق کالا در بخش زمینه ای هستند. در بخش عوامل ساختاری، اخذ تعرفه و سود گمرکی بالا بر کالا وارداتی مهمترین عامل شناخته شد و در بخش عوامل فردی، فقدان انگیزه کاری کارمندان و مسئولین مبارزه باقاچاق کالا که تاحدی ناشی ازمیزان دستمزد پایین آن ها و روابط خشک محیط کاری است، مهمترین عامل می باشد.
خلاصه ماشینی:
در نهايت به اين نتيجه ميرسد که توسعه ناموزون اقتصادي و اجتماعي بر تکرار اقدام به قاچاق کالا توسط قاچاقچيان موثر است ؛ اصلاني و احمدي(١٣٩٢) در تحقيقي تحت عنوان "بررسي علل و عوامل موثر بر گرايش به قاچاق کالا از منظر مرزنشينان شهرستان بانه " با روشي پيمايشي به بررسي موضوع پرداخته اند؛ پژوهشگران مذکور جامعه آماري خود را که مرزنشينان بانه هستند به سه دسته کولبران ، بازاريان و قاچاقچيان تقسيم نموده اند؛ نتايج بدست آمده در اين تحقيق نشان ميدهد که بين نحوه فعاليت در قاچاق کالا و گرايش به قاچاق ارتباط معني داري وجود دارد؛ کولبران مشارکت در کار قاچاق را نه از سر رضايت ، بلکه از سراجبار انجام ميدهند و قاچاقچيان و تاحدي فروشندگان به دليل سودجويي و ميزان درآمد زياد قاچاق ، گرايش بيشتري به قاچاق دارند و حاضر نيستند فعاليت خود را با مشاغل دولتي تغيير دهند.
الف : عوامل ساختاري موثر در قاچاق کالا: عوامل ساختاري به قوانين ، مقررات ، سيستم ها و روش هاي انجام امور مربوط ميشود،(پورعزت ،سعدآبادي،١٣٩١،ص ٨٣)، در اين پژوهش ، با توجه به موضوع تحقيق ، عوامل ساختاري شامل : تشريفات گمرکي، حقوق و مزاياي کارکنان گمرک، روش هاي ارتقاء امنيت شغلي، انحصارات دولتي، طولاني بودن تشريفات ، سيستم هاي مالياتي، قيمت گذاري دولتي، محدوديت هاي صادرات و واردات است .