چکیده:
توسعه متجانس در بخشهای مختلف یک کشور و بهویژه در قلمروهای مرزی به دلیل حساسیت ژئوپلیتیکی، از اهمیت خاصی برخوردار است. توسعه امنیت پایدار در مناطق مرزی شرق کشور بهعنوان یکی از دغدغههای اصلی حکومتها مطرح بوده و تاکنون استراتژیهای فراوانی برای توسعه مناطق مرزی در نظر گرفتهشده است. درواقع آنچه میتواند امنیت پایدار را در مرز تضمین کند توسعه متوازن و پایدار نواحی مرزی است، هدف این پژوهش بررسی میزان توسعهیافتگی دهستانهای شهرستان تربتجام است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و روش جمعآوری دادهها، کتابخانهای است. برای تعیین و تحلیل سطوح توسعهیافتگی، از مدل Vikor با انتخاب 51 شاخص در قالب 9 بعد در سطح دهستانهای شهرستان تربتجام استفادهشده است. با بهرهگیری از نرمافزارهای Excel و Arc GIS، نقشههای تحلیل فضایی توسعه در دهستانهای موردمطالعه ترسیمشده است. نتایج رتبهبندی نهایی بر اساس مدل Vikor نشان داد که دهستانهای دشت جام و کاریزان نسبت به دیگر دهستانها از سطح توسعه بیشتری برخوردارند و دهستانهای صالحآباد و جنتآباد به ترتیب، کم برخوردارترین دهستانهای شهرستان میباشند. همچنین، یافتههای حاصل از CV تمامی ابعاد نشان داد که دهستانهای موردمطالعه، در ابعاد سیاسی - اداری بسیار ناپایدار هستند و در بعد بهداشتی - درمانی نسبت به سایر ابعاد از پایداری بیشتری برخوردارند.
Background and Aim: Marivan city in Kurdistan province is one of the border areas of the country, the development of which is related to the issue of security in various ways. Investing in the city's tourism and economic potential requires, first and foremost, a sense of security for citizens living in Marivan. Accordingly, the main purpose of the study is to investigate the sense of security of the citizens of the city of Marivan and the difference in the sense of security according to their general characteristics. The sense of security in this study is measured in four dimensions: sense of life, financial security, prestige and sense of public comfort.
Method: Due to the sensitivity of the subject and the characteristics of the statistical population, in this research, quantitative methods (self-implementation questionnaire) and qualitative (semi-structured interview and group discussion) have been used. Together, these two methods provide a more accurate and in-depth understanding of the subject matter.
Findings and Results: The research findings show that citizens' sense of security is at an appropriate level in the four dimensions studied and also the result of these four dimensions is the sense of security. The qualitative findings of the study indicate that citizens have a lower level of security in the city compared to the past and a higher level of security in the city of Marivan compared to other cities. Citizens' sense of security differs significantly in terms of gender, education, and job status, and is inversely related to length of stay in the city. The preparation of various reports from the city of Marivan in the national media and the introduction of tourist attractions and economic capacities of this city along with its security situation have made the citizens of other provinces more familiar with the city of Marivan and improved their views on this. The city helps
خلاصه ماشینی:
سطح بندي بعد جمعيتي سطح توسعه دامنه نام دهستان تعداد درصد خيلي بالا ٠/٣٥-٠ دشت جام 7/69 1 بالا ٠/٥٨-٠/٣٨ زام ـ هريرود 15/38 2 متوسط ٠/٧٤-٠/٥٨ کاريزان - بالاجام - جلگه موسيآباد - گل بانو 30/77 4 پايين ٠/٨٤-٠/٧٤ ميان جام - قلعه حمام - صالح آباد ٣ ٢٣/٠٨ خيلي پايين ١-٠/٨٤ باغ کشمير- جامرود - جنت آباد ٣ ٢٣/٠٨ (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٢: رتبه بندي دهستان هاي شهرستان تربت جام بر اساس مدل ويکور در بعد جمعيتي شاخص هاي اقتصادي در اين بعد، دهستان هاي شهرستان تربت جام در شاخص هاي درصد جمعيت شـاغل ، درصـد جمعيت فعال ، درصد شـاغلان بخـش کشـاورزي، درصـد شـاغلان بخـش صـنعت ، درصـد شاغلان بخش خدمات موردبررسي قرارگرفته انـد.
رتبه بندي دهستان هاي شهرستان تربت جام بر اساس مدل ويکور در بعد فرهنگي ـ مذهبي در اين تحقيق براي امنيت پايدار ٩ بعد با ٥١ شاخص کـه شـامل ابعـاد: جمعيتـي، اقتصـادي، زيربنايي، حمل ونقل و ارتباطات ، آموزشي ، بهداشت و درمان ، بازرگاني و خدمات ، سياسي ـ اداري و فرهنگي مذهبي ميباشد، در نظر گرفته شده است ؛ که نتـايج هـر يـک از ابعـاد در قسمت يافته هاي پـژوهش نشـان داده شـده اسـت .
رتبه بندي نهايي دهستان هاي شهرستان تربت جام بر اساس مدل ويکور در تمامي ابعاد نتيجه گيري برقراري امنيت و توسعه در نواحي مرزي امروزه به يکي از دغدغه هـاي اصـلي برنامـه ريـزان کشور تبديل شده و برنامه ريزيهاي فراواني براي آمايش مناطق مرزي انجام شده اسـت کـه تاکنون موفقيت چنداني نداشته اند.