چکیده:
مدیریت بهینه نواحی روستایی و حکمروایی خوب روستایی، رکن اساسی توسعه پایدار روستایی است. دراین بین روستاهای مرزی مناطقی حساس و شکننده ای هستند که رهیافت حکمروایی خوب روستایی از طریق عدم تمرکز، مشارکت همگانی، مدیریت منابع، شراکت بین دولت و جامعه مدنی و بخش خصوصی به عنوان یک فرایند تاثیرگذار در همه ارکان مدیریت روستایی می تواند باعث توسعه و پیشرفت نواحی روستایی شود. پژوهش حاضر به منظور تحلیل و اولویت بندی شاخص های حکمروایی خوب روستایی در روستاهای دهستان مرزی زریوار انجام شده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. جمع آوری داده ها و اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) انجام شد و شاخص های حکمروایی شامل: مشارکت، اجماع، پاسخگویی، عدالت و برابری، مسیولیت پذیری، شفافیت، قانون مداری، مشروعیت، کارایی و اثربخشی هستند. جامعه آماری شامل سرپرستان خانوار روستاهای دهستان زریوار است که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه ۳۳۶ خانوار محاسبه و پرسشنامه ها به صورت تصادفی ساده بین آن ها توزیع گردید. برای تحلیل داده ها از میانگین رتبه و T تک نمونه ای، تکنیک آنتروپی شانون و مدل RALSPI استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد وضعیت حکمروایی خوب روستایی در روستاهای موردمطالعه نامطلوب است. در این پژوهش، شاخص اثربخشی با استفاده از تکنیک شانون بیشترین امتیاز (۱۳۶۰/۰) و شاخص قانون مندی کمترین امتیاز (۰۷۷۴/۰) را به خود اختصاص دادند. بر اساس مدل RALSPI، روستای اسکل سفلی از لحاظ حکمروایی خوب در بین روستاهای این دهستان در بالاترین رتبه و روستای کولان در پایین ترین رتبه قرار گرفت. با توجه به وجود فقر و بیکاری در این منطقه، کمک به افزایش درآمد مردم، کاهش فقر، حل معضل بیکاری، با مدیریت کارآمد توام با برنامه ریزی و مشارکت واقعی مردم می توان بسیاری از این مشکلات را کاهش داد و فراهم کردن بستر کارآفرینی در روستاها می تواند راهگشا باشد و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی مرزنشینان، حکمروایی خوب روستایی نیز محقق خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
تحليل و اولويت بندي شاخص هاي حکمروايي خوب روستايي در مناطق مرزي مطالعه موردي : دهستان زريوار شهرستان مريوان داود شيخي ١- استاديار جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشگاه پيام نور، تهران ، ايران معصومه پازوکي - استاديار جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشگاه پيام نور، تهران ، ايران حسن محمدنژاد حصاري - کارشناسي ارشد جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشگاه پيام نور، تهران ، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٩/٠٤/١٥ تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/٠٨/١٨ چکيده مديريت بهينه نواحي روستايي و حکمروايي خوب روستايي، رکن اساسي توسعه پايدار روسـتايي اسـت .
سازمان ارزيابي برنامه هند (٢٠١٥) در گزارش ارزيابي برنامه توسعه مناطق مرزي معتقد اسـت توسـعه منـاطق مـرزي در کشور هند با توانمندسازي روستاييان جهت ايجاد ظرفيت براي جامعه محلي از طريق شوراهاي روستايي که به پانجاراتي راج ١معروف است ميتواند انجام شود که اين نهاد، معادل شوراي اسلامي روستا در ايـران ميباشـد.
حکمروايي فرايندي است که مشکلات و معضلات جامعه با تلاش و تکاپوي جمعـي و بـا اتکـاء بـه قدرت عمومي و به کارگيري آن حل ميشود و سامان مييابد و هرگاه چنين مفهومي از حکمروايـي بـر کيفيـت و نحـوه انجام وظايف آن تأکيد کند، مفهوم حکمروايي خـوب مطـرح ميشـود (شـماعي و همکـاران ، ١٣٩١: ٣) و سياسـت هاي حکمروايي خوب شامل توسعه بخش خصوصي، تمرکززدايي، ترويج و توانمندسازي جامعه مدني ميباشـد کـه در نتيجـه ، حکمراني خوب به افزايش اعتماد شهروندان به دولت و رضايت عمومي ميانجامد ( :٢٠٠٣,Dewalle &Boucaret ٣٢٩).
ir//https: ٦٦( ويسي ، فرزاد؛ منوچهري ، سوران و تابا، بدريه (١٣٩٦) سنجش توسعه يافتگي نواحي روستايي مرزي (موردمطالعه : دهستان هاي شهرستان مريوان )، پژوهش نامه مطالعات مرزي ، سال ٥، شماره ١، صص ١٣٢-١١١.