چکیده:
شهرستان رستم یکی از شهرستان های استان فارس است. به استثنای دو روستای این شهرستان، گویش بقیۀ مردم شهرستان، لری است. تعداد روستاهای مورد تحقیق، ۵۹ روستا است. روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از روشهای میدانی و توصیفی بوده است و مواد زبانی با روش گردآوری هدایت شده، جمع آوری شده اند. پرسشنامۀ این پژوهش بر اساس طرح ملی اطلس زبانی بوده است که شامل ۱۰۵ واژه و عبارت و ۳۶ جمله است. داده ها، پس از انجام مصاحبه با استفاده از الفبای آوانگار بین المللی، آوانگاری شدند. برخی از واژه های این گویش به طور کامل با فارسی معیار متفاوت هستند، برخی تنها تفاوت تلفظی دارند و برخی نیز کاملاً یکسان هستند. در این گویش، پنج نوع هجا وجود دارد که عبارتند از: cv، cvc، cvcc، ccv، ccvc. همچنین، در این گویش، کشش واکه ای در مواردی باعث تمایز معنایی می شود. ترتیب صفت و موصوف و مضاف و مضافٌ الیه، همانند فارسی معیار است، با این تفاوت که در مواردی، [e] اضافه حذف می شود. نشانۀ جمع در این گویش، [-æl] است که به پایان اسامی افزوده می شود. نشانۀ معرفه نیز /-æku/ و /-ku/ است که به آخر اسم معرفه اضافه می شود.
Rostam city is one of the cities of Fars province. With the exception of two villages in this city, the dialect of the rest of the people of the city, is Lori. The number of villages studied is 59 ones. The research method was a combination of field and descriptive methods and linguistic materials were collected by guided collection method. The questionnaire of this research is based on the national project of Atlas language, which includes 105 words and phrases and 36 sentences. Data were transliterated after the interview using the International Phonetic Alphabet. Some words of this dialect are completely different from standard Persian, some have only a different pronunciation and some are completely the same. There are five types of syllables in this dialect, which are: cv, cvc, cvcc, ccv, ccvc. Also, in this dialect, vowel extension causes semantic differentiation in some cases. The order of adjectives, and nouns is the same as in Persian, except the ones in some cases, [e] are omitted. The plural sign in this dialect is [-æl], added to the end of the nouns. The definite article is / -æku / and / -ku / added to the end of the definite nouns.
خلاصه ماشینی:
هدف اصلي اين پژوهش ، بررسي و توصيف ۱۰۵ صورت زباني (واژه ها و عبارات ) در بخش مرکزي شهرستان رستم است .
در پژوهش حاضر با توجه به معيارهاي مطرح شده از طرف دبيرمقدم (۱۳۸۷: ۱۲۰)، گونه هاي زباني مورد استفاده در هر روستا به - عنوان لهجه هاي گويش لري رستم ، که خود نيز گويشي از زبان لري محسوب ميشود، درنظر گرفته ميشوند.
وي برخي از واژه هاي لري اين منطقه را همراه با معادل هاي فارسي آن ها فراهم آورده و همچنين برخي از فرايندهاي واجي اين گويش را بررسي و توصيف کرده است .
به دليل ماهيت و هدف اين پژوهش که همانا توصيف همزماني گويش لري رستم است ، از حذف تاريخي چشم پوشي ميشود.
مثال : گويش لري رستم فارسي معيار [Ɂow] «ُاو» آب /ab?/ [Ɂæftow] «ا فُتو» آفتاب /aftab?/ [Ɂowsæn] «ُاو سن » آبستن /abeStæn?/ [zown] «ُزون » زبان /zæban / - کشش واکه ها: کشش يا طول واکه عبارت از مدت زماني است که براي توليد واکه در شرايط عادي صرف ميشود.
در واژ ە ج [dwær]، که در اکثر روستاها به کار ميرود، خوشۀ آغازين همخواني وجود دارد که يکي از وجوه تمايز لري رستم با فارسي معيار است .
نتيجه گيري در اين پژوهش با بهره گيري از پرسش نامۀ طرح ملي اطلس زباني، داده هاي زباني از ۵۹ روستاي بخش مرکزي شهرستان رستم ، جمع آوري گرديد و بر اساس اصول زبان شناسي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت .