چکیده:
بررسی گزارشهای مرتبط با فضائل اهل بیت(ع) برای شناخت اخبار صحیح و غیرصحیح و تمییز آنها از یکدیگر، بسیار بااهمیت است. در بسیاری از منابع تاریخی و حدیثی، اخبار مناقب اهل بیت(ع) گزارش شده است که باید اعتبارشان بررسی شود. اعتبارسنجی باید با استناد به شواهدی درونی همچون؛ محتوا، راویان و منابع؛ و شواهد بیرونی مانند گزارشهای پیرامونی باشد. این عوامل در هر خبر متغیر و میزان نقش هر یک متفاوت است. «خبر ثعبان» نمونهای از این اخبار است که باید با توجه به شواهد، به درستی آن پی برد. این تحقیق با گردآوری شواهد گوناگون و رجوع به منابع کهن، تلاش میکند درستی «خبر ثعبان» را بررسی کند. تحلیل گزارشها، نشان میدهد که تفاوت موجود در نقلهای خبر، به تنافی آنها منجر نمیشود، بلکه نوعی همپوشانی در آنها مشاهده میشود؛ اما از جنبه اِسنادی، منابع و طرق از قوت لازم برخوردار نیستند. با این حال شواهد پیرامون متن و حاشیه، این ماجرا را باورپذیر در نظر میآورد.
لا یخفی مدی اهمیه دراسه الروایات المتعلقه بفضايل اهل البیت؟عهم؟ بغیه التعرف علی
الاخبار الصحیحه وتمییزها عن السقیمه، وحیث ان الاخبار الحاکیه عن مناقب الايمه من اهل
البیت؟عهم؟ وارده فی کثیر من المصادر التاریخیه والحدیثیه فا بد من بحث اعتبارها وقیمتها
للشواهد الداخلیه نحو المحتوی والرواه والمصادر، والشواهد الخارجیه
العلمیه، وذلک طبقا
کالتقاریر المحیطه بها، ولا ریب فی اختلاف هذه العوامل من روایه الی اخری وتباین ادوارها،
علی الشواهد الموجوده. ومن
ومن تلک الاخبار «خبر الثعبان »، فیلزم التحقق من صوابه اعتمادا
هنا، حاولنا فی هذه المقاله احصاء شواهد متنوعه حول الموضوع والرجوع الی المصادر القدیمه
بغیه التثبت من صحه «خبر الثعبان »، وتوصلنا من خلال تحلیل المعطیات التی حصلنا علیها الی
ان الاختاف فی نقل هذا الخبر لا یوجب انتفاء صدوره، بل ان بعضه مکمل لبعضه الاخر.
واما من حیث الاسناد والمصادر والطرق فهو فاقد للقوه اللازمه، ومع ذلک یبدو ان الشواهد
المحیطه بمتن الحدیث والقراين الجانبیه جعلته قابلا للتصدیق.
It is very important to study the reports related to the virtues of the Ahl al-Bayt (AS) in order to know the true and false news and to distinguish them from each other. In many historical and hadith sources, the news of Manaqib Ahl al-Bayt (AS) has been reported that their validity should be checked. Validation should be based on internal evidence such as; Content, narrators and resources; And external evidence such as peripheral reports. These factors are variable in each news and the role of each is different. "Khaban Thaban" is an example of this news that must be correctly understood based on the evidence. This study tries to verify the "news of Thaban" by gathering various evidences and referring to ancient sources. The analysis of the reports shows that the differences in the news quotes do not lead to their contradiction, but a kind of overlap is observed in them; But in terms of documentation, resources and methods do not have the necessary strength. However, the evidence around the text and the margin make this story plausible.