چکیده:
هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر مداخله اعتباری دولت در نظام بانکی بر رشد بخشهای اقتصادی ایران طی سالهای 1396-1376 میباشد. برای این منظور با بهرهگیری از روش همانباشتگی حداقل مربعات کاملاً اصلاح شده (FMOLS) به برآورد رابطه بلندمدت در بانکهای تخصصی (بانک صنعت ومعدن، کشاورزی و مسکن) پرداخته شد. نتایج تخمین الگو بیانگر این است که متغیرهای مدل شامل موجودی سرمایه خالص بخشهای اقتصادی، تسهیلات پرداختی بانکهای تخصصی به بخشهای اقتصادی، جمعیت شاغل بخشهای اقتصادی، سهم هر یک از بانکهای تخصصی از کل سیستم بانکی، درجه باز بودن اقتصاد و شاخص مالکیت دولتی بانکها از تأثیر مثبت و معنادار بر ارزش افزوده بخشهای اقتصادی برخوردار میباشند. از اینرو، مهمترین نتیجه مطالعه حاضر این بوده است که مداخله اعتباری دولت از طریق بانکهای تخصصی (صنعت و معدن، کشاورزی و مسکن)، از تأثیری معنادار بر رشد اقتصادی بخشهای مربوطه (صنعت، کشاورزی و ساختمان) برخوردار است. لذا در این پژوهش دیدگاه توسعهای در مورد حضور دولت در بخش مالی و به ویژه بانکها مورد پذیرش و حمایت قرار میگیرد؛ لیکن با توجه به نتایج تحقیق (معنیداری در سطح90%) به نظر میرسد ماهیت دولتی بانکها و سهیم نبودن آنها در سود و زیان فعالیت بنگاههای اقتصادی بویژه در شرایط رکود اقتصادی، باعث اثر ضعیف این نوع مالکیت بر ارزش افزوده بخش-های اقتصادی شده است.
The main purpose of this study is to investigate the effect of government credit intervention in the banking system on the growth of Iran economic sectors during the years 1997-2017. For this purpose, using the fully modified least squares model (FMOLS), the long-run relationship in development banks (Bank of Industry and Mines, Agriculture and Housing) was estimated. The results of model estimation show that the variables of net capital stock of economic sectors and facilities of development banks to economic sectors, labor force of economic sectors and the share of each development bank in the total banking system, the degree of openness of the economy and the state ownership index of banks has a positive and significant effect on the value added of economic sectors. Therefore, the most important result of the present study has been that government credit intervention through development banks (industry and mining, agriculture and housing), has a significant effect on the economic growth of relevant sectors (industry, agriculture and construction). Therefore, in this study, developmental view on the presence of the government in the financial sector, especially banks, is accepted and supported. However, According to the research results (significance at 90% level) it seems that the state nature of banks and their non-share in the profits and losses of enterprises, especially in times of recession, has caused a weak effect of this type of ownership on the value added of economic sectors.
خلاصه ماشینی:
از طرفی همیشـه ایـن پرسـش در اقتصاد ایران مطرح بوده است که بخش هایی کـه از بانـک هـای تخصصـی مـرتبط بـا خـود تسهیلات و اعتبار دریافت مینموده اند، به رشـد اقتصـادی قابـل تـوجهی دسـت یافتـه انـد؟ بنابراین هدف اصلی در این پژوهش بررسی ضرورت تأمین مالی بخش های اقتصاد ایـران از طریق بانک های تخصصی میباشد؛ بر این اساس هدف فرعـی ایـن تحقیـق پاسـخ بـه ایـن سؤال است که آیا بانک های تخصصی توانسته اند از طریق تخصـیص منـابع مـالی خـود بـه بخش های مرتبط با خود موجبات رشد اقتصادی در آن ها را پدید آورنـد؟ بـه عبـارت بهتـر آیا میتوان دیدگاه توسعه ای را در مورد دخالت دولت در نظام بانکی از رهیافت بانـک هـای تخصصی پذیرفت ؟ لذا با توجه به عدم بررسی همزمان تأثیر تسـهیلاتی اعطـایی بانـک هـای تخصصی بر رشد بخش های متناظر خود در مطالعات پیشین ، در ایـن پـژوهش ، بـه بررسـی تأثیر تسهیلات سه بانک تخصصی کشاورزی، صنعت و معدن و مسکن بر رشد بخـش هـای مرتبط با آن ها (بخش های کشاورزی ، صنعت و ساختمان ) پرداخته شده است .
مجتهد و همکاران (١٣٨٣)، به بررسی اثر اعتبارات بانک های تخصصـی بـر بخـش هـای مختلف متناظر استان تهران پرداخته و به این نتیجه دست یافته اند که بین تسـهیلات اعطـایی و سـرمایه گـذاری خصوصـی بـا ارزش افـزوده اسـتان تهـران رابطـه مثبـت و معنـیداری وجود دارد و علاوه بر این ، بخش صنعت و معـدن نسـبت بـه سـایر بخـش هـا بـه ویـژه در بلندمدت بیشترین تأثیر را از دریافت تسهیلات بانکی پذیرفته است .