چکیده:
نظام تأمین اجتماعی به تعبیر قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی مشتمل بر سه حوزه بیمهای، حمایتی و امدادی است و یا به تعبیر نهادهای بینالمللی و قوانین برنامه توسعه کشورمان، شامل سه لایه کلی حمایتی، بیمه پایه و بیمه مکمل میباشد. لایه بیمهای مبتنی بر مشارکت ذینفعان و لایه حمایتی مبتنی بر تکلیف دولت در ارائه مساعدت به نیازمندان طراحی شده است. حال با عنایت به اینکه اساس نظام تأمین اجتماعی چه در لایه مشارکتی و چه غیرمشارکتی، بر پایه کنترل مخاطرات اقتصادی و اجتماعی شهروندان و کاهش یا جلوگیری از پدیده فقر و نیازمندی میباشد، ضرورت دارد این مزایا با حداکثر ظرفیت و توان ارائه شود. این مقوله در لایه بیمهای با اعمال اصل «حمایتی بودن بیمههای اجتماعی» مورد استناد قرار میگیرد و در لایه حمایتی اساس کار است. لذا استفاده از این عبارت در لایه بیمهای کمی مناقشه برانگیز است. چرا که افراط در اعمال آن منجر به تداخل لایه بیمهای در حمایتی خواهد شد و کارکردهای لایه بیمهای را مختل کرده و از کارایی آن خواهد کاست. اما محدوده اعمال این اصل در لایه بیمهای را چگونه میتوان تعیین کرد تا از این تداخل و عواقب آن جلوگیری شود؟ پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن معرفی الگوهای نظام تأمین اجتماعی چند لایه و بیان تفاوتهای لایه بیمهای از حمایتی، با ذکر مثالهایی از استناد به اصل حمایتی بودن بیمههای اجتماعی، محدوده اعمال این اصل در لایه بیمهای را تبیین نماید.
According to the “Structure of Comprehensive Welfare and Social Security System Law” the social security system consists of three areas of insurance, protection and relief, or according to international institutions and the Laws of Development Programs, includes three general pillars of assistance, basic insurance and supplementary insurance. The insurance pillar is designed for stakeholder participation and the assistance pillar is designed for the government to provide assistance to the needy. Now, considering that the basis of the social security system, both in the participatory and non-participatory pillars, is based on controlling the economic and social risks of citizens and reducing or preventing the phenomenon of poverty and need, it is necessary to provide these benefits with maximum capacity. This category is cited in the insurance pillar by applying the principle of "social insurance protection" and is the basis in the assistance pillar. Therefore, the use of this term in the insurance pillar is a bit controversial. Because of excessive application will lead to interference of the insurance pillar in the assistance pillar and will disrupt the functions of the insurance pillar and reduce its efficiency. But how can the scope of application of this principle in the insurance pillar be determined to prevent this interference and its consequences? The present study intends to introduce the patterns of the multi- pillared social security system and express the differences of the insurance pillar of assistance, by mentioning examples of citing the principle of social insurance protection, to explain the scope of application of this principle in the insurance pillar.
خلاصه ماشینی:
نظام تأمين اجتماعي چند لايه مدنظر اين سازمان داراي سه لايه به شرح زير است : رکن اول: طرح هاي بازنشستگي که توسط دولت اداره شده و از طريق نظام غير اندوخته گذاري مبتني بر مزاياي معين (DB-PAYG) تأمين مالي ميشوند و معمولا بر پايه ماليات بابت تأمين اجتماعي قرار دارند و اهداف توزي ي و مقابله با کاهش فقر، دو هدف اصلي در اين لايه است که تأمين کننده سطح حداقلي از حمايت ها جهت تأمين حداقل استانداردهاي زندگي براي تمام افراد است .
اين سازمان نظام پيشنهادي چند لايه خود را بر پايه اصول پوشش همه جانبه ، وابستگي اجباري ، همبستگي و برابري رفتار تدوين کرده است و بر اين اساس پنج هدف کلي را به عنوان اهداف نظام پيشنهادي خود معرفي مينمايد: ١- گسترش پوشش به تمام اعضاي جمعيت ، ٢- حفاظت در مقابل فقر در دوره سالمندي ، ناتواني و مرگ فرد داراي درآمد براي همه اعضاي جمعيت ، ٣- تدارک درآمد جايگزين درآمد از دست داده شده براي تمام افرادي که به طور اجباري يا اختياري در نظام بيمه اي مشارکت داشته اند، ٤- تعديل درآمد بر اساس تورم و سطح حداقل هزينه هاي زندگي و ٥- ايجاد فضايي براي توسعه مشارکت داوطلبانه و مازاد افراد در نظام بازنشستگي .
(٩ :٢٠١٤ ,Wang, and others) سازمان بين المللي کار با در نظر گرفتن تجربه نظام هاي تأمين اجتماعي در کشورهاي مختلف ، يک مدل چهار لايه ي با ويژگيهاي خاص هر لايه شامل تور حمايتي، بيمه اي، خصوصي و مکمل را به شرح زير ارائه کرده است : (گرجي پور، ١٣٩٥: ص ٥٥) لايه اول: تور ايمني اجتماعي در قالب يک طرح ضد فقر مطرح است که مزاياي آن از طريق دولت ارائه ميشود و حداقل درآمد را براي نيازمندان تأمين ميکند.