چکیده:
در مطالعه حاضر با استفاده از دادههای روزانه ماهوارهای شبیهسازی شده از عمق نوری آئروسل (AOD) در 550 نانومتر بر روی گستره ایران سعی شد تا مناطق همگن آئروسل بر روی ایران با استفاده از تکنیکهای چند متغیره مدلسازی و آشکار گردد. تکنیکهای بُرداری با کاهش حجم متغیرها به بُردارهای ویژه و صدک 85، شش الگوی مجزای مکانی را منطقهبندی و تفکیک کرد که از پهنههای عمده تحت تاثیر آئروسل بر روی پهنه ایران هستند. جزئیات پراکنش رخدادهای حدی بر پایه صدک 95 بیهنجاری روزانهی سیگنالها نشان داد که انتشار و دوری و نزدیکی مناطق منبع آئروسل از مناطق شتاسایی شدهی روی ایران موجب شکلگیری الگوهای غالب مکانی آئروسل در گوشه و کنار کشور شده است. زیرا، رشد و گسترش فرینهای آئروسل و انتشار آنها از مناطق منبع آئروسل در سطح خاورمیانه و آسیای مرکزی نمایان کرد که تفکیک جغرافیایی آئروسل به ساختارهای فضایی-مکانی ساده و همگن با شباهتهای درون گروهی زیاد در حین تفاوت آشکار برون گروهی تایید میکند که هر کدام از مناطق همگن ایران تحت تاثیر جریان و پراکنش مکانی فرینهای منطقهای متفاوتی تشکیل شده است. بنابراین، تلفیق معیارهای ماهوارهای با نکنیکهای کاربردی بُرداری در علوم جوی-دینامیکی، نه تنها خلاء دادههای مشاهداتی سطحی را پر کرده است، بلکه رویکردی به مراتب جغرافیاییتر از مخاطرات محیطی را در فالب شکلی سادهتر نشان داده و آن اشکال همگنِ تفکیک شدهی جغرافیایی را قابل تفسیرتر کرده است.
For the study purpose, 85 percentaile of loadings were used to determine AOD areas over Iran. Using the method, the spatial patterns of Iranchr('39')s aerosolshave been divided into six subregions, which are the major centers affected by the AOD. These major AOD hotspots affect by AOD extermes that are originated from aerosol surrounding sources. So that, the geographical location of sources areas have caused the northeastern atmosphere of Iran to be influenced by severe storms originating from the Karakum Desert. The same is correct concerning the East and Southeast regions. While, the intensification and transfer of aerosol from the Sistan plain to the south is increased AOD load over southeast Iran. Moreover, this study revealed a set points associated with distinguishing spatial differences between the west-northwest and southwest regions as well as central region that have not addressed in previous studies because of focus on ground-based observations. Also, the method illustrated that formation of the identified regions are a function of the volume, growth, and spread of aerosol particles resulting from the source regions in the Middle East. Finally, the classification techniques converting dynamic phenomenon such as aerosol into simpler structures presented a interpretable understanding of the geographical distribution of the phenomenon.
خلاصه ماشینی:
زيرا، رشد و گسترش فرين هاي آئروسل و انتشار آنها از مناطق منبع آئروسل در سطح خاورميانه و آسياي مرکزي نمايان کرد که تفکيک جغرافيايي آئروسل به ساختارهاي فضايي-مکاني ساده و همگن با شباهت هاي درون گروهي زياد در حين تفاوت آشکار برون گروهي تاييد ميکند که هر کدام از مناطق همگن ايران تحت تاثير جريان و پراکنش مکاني فرين هاي منطقه اي متفاوتي تشکيل شده است .
Nabavi et al)، آستانه تغيير در تفاوت هاي بين شاخص آئروسل TOMS و OMI و عمق نوري گردوغبار سنجنده MODIS نشان داد که تغييرات بلند مدت توزيع افقي طوفان هاي عمده آئروسل و به ويژه گردوغبار متاثر از دو منبع بياباني عراق -سوريه و عربستان بوده است که منطقه شمالغرب ايران تا درياي خزر را تحت تاثير طوفان قرار داده است .
داده ها و روش کار مطالعه حاضر با استفاده از سريهاي زماني عمق نوري آئروسل ١ در ٥٥٠ نانومتر سنجنده MODIS (ماهواره هاي Terra و Aqua) که در مدل MACC با تفکيک مکاني ١٤ کيلومتر مربع و مقياس زماني روزانه در طي دوره ٢٠٠٣-٢٠١٣ شبيه - سازي شده است ، سعي دارد تا با بکارگيري تکنيک هاي رياضي نوين و کاربردي در اقليم شناسي ماهواره اي، ساختار فضايي آئروسل هاي ايران (شکل ١) را ساده کند؛ و با تبديل تکنيکي پهنه اصلي به پهنه هاي منطقه اي کوچکتر از ساختارهاي متفاوت با آئروسل بالا پرده بردارد (٢٠٠٩ ,.
Alizadeh Choobari et al؛ محمدپور، ١٣٩٨) تشديد و موجب انتقال آئروسل هاي معدني به ويژه گردوغبار از دشت سيستان به جنوب و افزايش بار AOD در منطقه جنوبشرق و شمال درياي عرب شده است (٢٠١٤ ,.