چکیده:
پروین اعتصامی (۱۲۸۵ـ ۱۳۲۰)، شاعر نامدار معاصر، در شعرهایش از منابع متعددی بهره بردهاست؛ اما نکته جالب توجه این است که او در تمام این برداشتهای ادبی، اشعار خود را کاملاً از آثار پیشین متمایز میکند. پروین عناصری را که از آثار دیگران وام گرفته است هنرمندانه با عناصر شعر خود و سنت ادبی فارسی درمیآمیزد و آن را از آن خود میکند؛ به گونهای که در برخی از موارد، ردیابی منابع پیشین بسیار دشوار است. همانطور که یوسف اعتصامالملک با ترجمه آثار از زبانهای بیگانه به فارسی تلاش میکرد تا عناصر فرهنگی و ادبی دیگر فرهنگها را در دل فرهنگ ایرانی و زبان فارسی بومیسازی کند، دخترش نیز با پذیرش خلاق ادبیات جهان، در همین مسیر قدم برمی داشت. پژوهش پیش رو با تمرکز بر شعر «جولای خدا»، سروده پروین و شعر «عنکبوتی ساکت و صبور»، سروده والت ویتمن، شاعر نامور آمریکایی، زوایای پنهان پذیرش خلاق پروین از ویتمن را آشکار میکند و با پیشنهادهایی درباره بازخوانی رابطه سنت و نوآوری و همچنین رابطه شعر معاصر فارسی و ادبیات جهان، به پایان میرسد.
In her poetry Pravin Etesami (1907-1941) has freely borrowed from multiple sources, including Aesop's and La Fontaine’s Fables, her father’s translations of foreign literatures, as well as Persian classical poetry. However, the resulting work remained distinctly her own. A number of critical studies have investigated the relationship between Etesami's poem "God's Weaver" and various texts that inspired or influenced it. Such studies argue that the poem “is based” on a translation into Persian of an editorial by Arthur Brisbane. However, the present paper examines “God’s Weaver” in relation to Walt Whitman’s “A Noiseless Patient Spider” to shed light on Etesami's yet unexplored creative reception of Whitman. The paper ends with suggestions on revisiting the relation between tradition and modernity in Persian poetry as well as the relation between Persian poetry and world literature.
خلاصه ماشینی:
همان طــور کــه يوســف اعتصام الملــک بــا ترجمــه آثــار از زبان هــاي بيگانــه بــه فارســي تــلاش مي کــرد تــا عناصــر فرهنگــي و ادبــي ديگــر فرهنگ هــا را در دل فرهنـگ ايرانـي و زبـان فارسـي بومي سـازي کنـد، دختـرش نيـز بـا پذيـرش خـلاق ادبيــات جهــان ، در هميــن مســير قــدم برمي داشــت .
com تاريخ دريافت : ١٣٩٩/١١/١٥ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/٠٢/١٥ مقدمه پرويـن اعتصامـي (١٢٨٥ـ ١٣٢٠)، شـاعر نامـدار معاصـر، در شـعرهايش از منابـع متعـددي بهــره برده اســت ؛ از آن ميــان مي تــوان بــه ادبيــات کلاســيک فارســي ، فابل هــاي ازوپ ١ و ژان دولافونتــن ٢ و همچنيــن نوشــته هاي پــدرش يوســف اعتصام الملــک و ترجمه هــاي او از ادبيـات غـرب (ويکتـور هوگـو و هـوراس اسـميت ٣) اشـاره کـرد (مشـرف ، ١٣٩١: ١٨٧)؛ امـا نکتـه جالـب توجـه تمايـز تمـام ايـن برداشـت هاي ادبـي پرويـن از آثـار پيشـين اسـت .
بــه بــاور پژوهشــگران ديگــر، پرويــن در ايــن شــعر از يکــي از نوشــته هاي روزنامه نــگار آمريکايــي آرتــور بريزبــن )١( کــه يوســف 1 Aesop 2 Jean de La Fontaine 3 Horace Smith 4 A Noiseless Patient Spider 5 Walt Whitman اعتصام الملـک ترجمـه و در مجلـه بهـار منتشـر کـرده بـود، الهـام گرفته اسـت .
پژوهشــگري در بررســي ارتبــاط بيــن شــعر «جــولاي خـدا» و اثـر بريزبـن ، بـا اسـتناد بـه ايـن کـه پرويـن زبـان انگليسـي نمي دانسـته و درنتيجـه نمي توانســته ســرمقاله بريزبــن را بــه زبــان انگليســي بخوانــد، از جســتجوي منبــع انگليســي چشــم پوشيده اســت (٣٠٤ :١٩٩٥ ,Karimi-Hakkak)؛ امــا بررســي دقيق تــر زندگــي ، شــعر و انديشــه پرويــن نشــان مي دهــد کــه يکــي از عوامــل مؤثــر در شــکل گيري شــعرهاي او، مدرسـه دخترانـه آمريکايـي در تهـران بـود.