چکیده:
هدف پژوهش حاضر، کاوش در بسترهای خانوادگی و نقش آن در بازتولید پدیدۀ کودکان کار خیابانی در شهر اهواز است. سؤالات محوری عبارتند از: 1) وضعیت اقتصادی و معیشتی والدین کودکان کار خیابانی در شهر اهواز چگونه است؟ 2) کودکان در مواجه با این وضعیت اقتصادی و معیشتی چه راهبردهایی را در پیش می گیرند؟ 3) تفاسیر والدین از کار کودکان خود در خیابان چیست؟ 4) پیامدهای پدیدۀ کودکان کار خیابانی در شهر اهواز کدامند؟ برای پاسخ به سؤالهای تحقیق از رویکرد تفسیری و روش گراندد تئوری استفاده شده است. ابتدا از طریق نمونه گیری هدفمند و سپس نمونه گیری نظری با 11 نفر از کودکان کار خیابانی، مصاحبۀ عمیق صورت گرفت. همزمان با جمع آوری داده ها، کدگذاری و تحلیل انجام پذیرفت. یافته ها شامل: 10خرده مقوله؛ 4 مقولۀ اصلی و مقولۀ هسته، تحت عنوان کار کودک به مثابه حیات اقتصادی خانواده، می باشند. نتایج این پژوهش نشان داد که به دلیل ضعف بنیۀ اقتصادی خانواده از یک سو و تجربۀ اتفاقات ناگوار؛ مانند فوت، از کارافتادگی و ضعف جسمی سرپرست خانواده، از نظر اقتصادی و معیشتی خانواده در حالت نامطلوبی است. در چنین حالتی کودکان سرپرستی اقتصادی خانواده را برعهده می گیرند و خانواده به کودک تکیۀ اقتصادی می کند. والدین، کار کودکان را به مثابه بلوغ، رشد و بزرگی می دانند. پیامدهای چنین پدیدهای از عقب افتادگی تحصیلی، ترک تحصیل تا سوء استفاده از کودکان در انتقال اشیا و مواد توسط افراد ناشناس و پیشنهادهای ضد امنیتی به کودک می باشد.
The purpose of this study was to exploring the family contexts and its role in reproducing the phenomenon of street children in Ahvaz. The core questions in this study include: 1. how is the economic and living condition of street children' parents in Ahvaz? 2. What strategies do children adopt when they are in this economic and living condition? 3. What are the parents' treatments of their children's work on the street? 4. What are the consequences of working street children in Ahvaz? To achieve this and to answer the questions, the interpretive approach and the grounded theory method were used. An in-depth interview was conducted first with targeted sampling and then theoretical sampling with 11 street children, which was immediately followed, by data collection, coding and analysis. The findings comprise 10 subcategories, 4 main categories, and the core category that was categorized "the working children as family economic life". The results showed that due to the lack of the family's economic power on the one hand and the experience of unfortunate events in the family such as death, disability and physical weakness of the head of the family on the other hand, the family is in a very unfavorable economic and living condition and it is the children who have to meet their family needs, and the family relies heavily on the them. Parents also proudly treat children's work as maturity, growth and greatness. Ultimately, the consequences of such a wide- phenomenon range from academic retardation, dropout to child abuse in the transfer of objects and substances by unknown individuals, and anti-security offers to the child.
خلاصه ماشینی:
سؤالات محوری عبارتند از: 1) وضعیت اقتصادی و معیشتی والدین کودکان کار خیابانی در شهر اهواز چگونه است؟ 2) کودکان در مواجه با این وضعیت اقتصادی و معیشتی چه راهبردهایی را در پیش میگیرند؟ 3) تفاسیر والدین از کار کودکان خود در خیابان چیست؟ 4) پیامدهای پدیدۀ کودکان کار خیابانی در شهر اهواز کدامند؟ برای پاسخ به سؤالهای تحقیق از رویکرد تفسیری و روش گراندد تئوری استفاده شده است.
حزباوی و ملتفت (1396) در یک طرح پژوهشی تحت عنوان "بررسی ویژگیها و زمینههای اجتماعی اقتصادی پدیدۀ کودکان خیابانی و کار در شهر اهواز" دریافتند که کار کودک ابزار خودشکوفایی، نتیجۀ محرومیت نسبی و به صورت کلی در خدمت کمک به نابسامانیهای خانواده، بوده است.
بررسی تحقیقات تجربی انجام شده، نشان میدهد با توجه به ماهیت موضوع و عدم وجود آمارهای رسمی در کشور همۀ محققین و نویسندگانی که در این زمینه، تحقیق میکنند بخش یا بخشهایی از پدیدۀ کودکان خیابانی را مورد بررسی قرار دادهاند، در این تحقیق با توجه به عدم دسترسی و جمعآوری دادهها از تعداد زیادی از کودکان کار خیابانی و همچنین واکاوی فرایند شکلگیری این پدیده در شهر اهواز از روش کیفی استفاده شده است، با توجه به شرایط آب و هوایی استان خوزستان و شهر اهواز و شرایط سنی کودکان، کار کردن در چنین وضعیتی بسیار سخت و طاقت فرسا است و این مسئله، مطرح میشود که باید دلایل بسیار قوی برای مجبور کردن کودکان، جهت حضور در خیابانها باشد، همین امر و اهمیت آن باعث شد؛ در شهر اهواز علیرغم انجام تحقیقات، در سایر استانها این تحقیق انجام شود و نکتۀ دیگر تفاوت Naz Ereksen And Mulageta.
دادههای این پژوهش نشان داد که وضعیت اقتصادی و معیشتی والدین کودکان کار خیابانی در سطح بسیار نامطلوبی است.