چکیده:
فرهنگ غنی ایران اسلامی و نمادهای معمارانه آن در این سرزمین به همراه همسازگاری آن معماری با طبیعت و شرایط اقلیمی، لزوم توجه به معماری ایرانی و بازشناسی ارزشهای سنتی آن را روشن میسازد. تحقیق حاضر در جستوجوی کشف معیارهای طراحی شهرکسراهای پایدار کاشان با رویکرد بازشناسی الگوهای ارزشمند معماری سنتی در اقلیم گرموخشک ایران بوده و با هدف تعیین معیارهای طراحی محیط کالبدی سراها در شهر کاشان انجام پذیرفته است. روش پژوهش تهیه پرسشنامه و اقدامات پیمایش میدانی مستند بر بررسی تحلیلی- هندسی بر روی 20 خانه مشهور تاریخی شهر کاشان است. جامعه آماری شامل دو گروه متشکل از30 متخصص رشته معماری و آشنا به معماری ابنیه تاریخی، به انضمام 125 نفر از ساکنین علاقمند در شهر کاشان بوده است که پرسشنامههای حاصل از آنها با نرمافزار تحلیل آماری SPSS22 مورد تحلیل قرار گرفته است. به منظور تشخیص عوامل اصلی الگوی طراحی از روش تحلیل عاملی با کمک منحنی دانهبندی عوامل مؤثر استفاده شده است. یافتههای تحقیق بیانگر 8 عامل اصلی مؤثر در طراحی مطلوب است که با تکیه بر 25 ریز عامل تشکیلدهنده است. مهمترین و برترین شاخصهای طراحی شامل سه معیار اصولی مورد نیاز مخاطبین شهرکسراها با عناوین؛ -1 تعامل مخاطب با طبیعت ، -2 پاسخگویی به نیازهای مخاطب و -3 انطباق با فرهنگ بومی بودهاند.
The rich culture of Islamic Iran and its architectural symbols in this land along with the coherence of that architecture with nature and climatic conditions, clarifies the need for attention to Iranian architecture and the recognition of its traditional values. The present research seeks to explore the principles of designing Kashan sustainable cities with the approach of recognizing the valuable patterns of traditional architecture in the warm and dry climate of Iran and with the aim of determining the principles of designing the physical environment of the buildings in Kashan city. The research method is to prepare a questionnaire and documented field survey measures on analytical-geometric survey of 20 well-known historical houses of Kashan The statistical population consisted of two groups of 30 architecture specialists familiar with the architecture of the historical building, including 125 inhabitants interested in Kashan that the questionnaires were analyzed using SPSS22 statistical software. In order to identify the main factors of the design pattern, factor analysis method has been used with the aid of grain size curve of the effective factors. The research findings indicate that eight main factors affecting optimal design are based on 25 micro-factors. The most important design indicators were the three basic criteria required by the audience of the township with the titles: 1. interaction of the audience with nature, 2. responding to the needs of the audience, and 3. adaptation to native culture.
خلاصه ماشینی:
معیارهای طراحی شهرکسراهای پایدار در اقلیم گرموخشک (مطالعه موردی: شهرکاشان) محمدصادق طاهرطلوع دل 1 ، جمالالدین مهدینژاد درزی1، الناز محبی 2 و نیلوفر زجاجی 3 چکیده: فرهنگ غنی ایران اسلامی و نمادهای معمارانه آن در این سرزمین به همراه همسازگاری آن معماری با طبیعت و شرایط اقلیمی، لزوم توجه به معماری ایرانی و بازشناسی ارزشهای سنتی آن را روشن میسازد.
این مقاله برگرفته از پایاننامه نویسنده سوم با عنوان "اصول طراحی شهرکسراهای پایدار در اقلیم گرموخشک با رویکرد بازشناسی ارزشهای سنتی معماری ایران (مطالعه موردی: شهر کاشان)" به راهنمایی نویسنده اول و مشاوره نویسنده دوم در تاریخ دفاع 07/07/97 است.
لذا در این پژوهش، هدف آن است که با بررسی الگوهای پایداری خانههای سنتی شهر کاشان معیارهای طراحی کالبدی شهرکسراهای پایدار استخراج شود.
در راستای رسیدن به هدف فوق، پرسشهای پژوهش به صورت زیر مطرح میشود: -1 عوامل مؤثر در پایداری شهرکسراهای اقلیم گرم وخشک چیست؟ و -2 معیارهای تحقق طراحی مطلوب معماری شهرکسراهای پایدار چه است؟ دادههای این پژوهش از دو طریق بررسی نمونههای موردی و پیمایش از متخصصین به اضافه پیمایش از ساکنین خانههای کاشان جمع آوری شده و در نهایت به کمک روش تحلیل عامل، تحلیل شده و در قالب نتایج پژوهش ارائه میگردد.
از جمله اصول معماری پایدار میتوان به کاهش مصرف منابع طبیعی و منابع انرژی با توجه به هماهنگی بنا با زمین و ایجاد کمترین تغییرات در آن، استفاده از مصالح قابل بازیافت و انرژیهای تجدید پذیر و حداکثر حفاظت از طبیعت و محیط زیست پیرامون بنا اشاره کرد.