چکیده:
تحولات اجتماعی و فرهنگی از اهداف اصلی توسعه منطقهای محسوب میگردد. این پژوهش با استفاده از رویکردهای آیندهپژوهی و همچنین مـدلهای برنامهریزی که بر اساس سناریو طراحی گردیده است، به بررسی توسعهی اجتماعی و فرهنگی در استان یزد بر پایه سند چشمانداز ملی میپردازد. در گام اول پژوهش، 33 عامل شناسایی گردید که این عوامل به نوعی بر روند توسعهی اجتماعی و فرهنگی استان یزد اثرگذار بودهاند. پس از انجام مصاحبههای مختف با خبرگان، اقدام به شناسایی 9 عامل کلیدی از بین 33 عامل بر اساس اسناد بالادستی گردید. در ادامه برای هر یک از عوامل بر اساس سناریوهای مختلف، 18 وضعیت مطلوب و نامطلوب در آینـدهی استان مورد شناسایی قرار گرفت. در ادامه با تشکیل ماتریس اثرات متقاطع از طریق نرمافزار میکمک و همچنین بهرهگیری از دانش کارشناسان علوم اجتماعی در ارزیابی میزان تأثیرات وقوع هر یک از وضعیتها بر وقوع یا عدم وقوع وضعیتهای دیگر در استان، با استفاده از قابلیتهای نرمافزار سناریو ویزارد، 6 سناریوی با سازگاری بـسیار بـالا استخراج شد. نتایج پژوهش نشان از شناسایی 3 عامل، عدالت اجتماعی، سرمایهی اجتماعی و کیفیت زندگی به عنوان بازیگران اصلی و مؤثر بر فرایند توسعهی اجتماعی و فرهنگی در استان یزد دارد. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت فعلی هر یک از عوامل شناسایی شده در پژهش، چندان مناسب نیست. سناریوهای احتمالی شکل گرفته در این پژوهش، امیدها را برای بهبود وضعیت توسعه در استان بالا میبرد.
Social and cultural developments are one of the main goals of regional development. This research uses social research approaches as well as planning models that are designed based on the scenario, to study social and cultural development in Yazd province based on the national vision document. In the first step of the research, 33 factors were identified that these factors have somehow affected the process of social and cultural development in Yazd province. After conducting various interviews with experts, 9 key factors were identified from 33 factors based on upstream documents. Then, for each of the factors based on different scenarios, 18 favorable and unfavorable situations in the future of the province were identified. Then, by forming a matrix of cross-effects through MicMac software and also using the knowledge of social science experts in assessing the effects of the occurrence of each situation on the occurrence or non-occurrence of other situations in the province, using the capabilities of Scenario Wizard software. 6 scenarios with very high compatibility were extracted. The results show the identification of three factors, social justice, social capital and quality of life as the main and effective actors in the process of social and cultural development in Yazd province. The results also indicate that the current status of each of the factors identified in the study is not very appropriate. The possible scenarios formed in this study raise hopes for improving the development situation in the province.
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش با استفاده از رويکردهاي آينده پژوهي و همچنين مـدل هاي برنامه ريزي که بر اساس سناريو طراحي شده است ، به بررسي توسعه اجتماعي و فرهنگي در استان يزد بر پايه سند چشم انداز ملي ميپردازد.
از آنجا که تدوين راهبردها و سياست هاي مناسب و مؤثر در وهله ي نخست در گرو تأمين داده هاي صحيح و دقيق براي فرايند برنامه ريزي راهبردي و تصويرسازي مناسب از وضعيت مطلوب در آينده است ، ارزيابي فعاليت آينده نگاري از نظر صحت ، موفقيت و کارآمدي به موضوع مهمي در اين حوزه ي علمي تبديل شده است ، به گونه اي که در حال حاضر بخش عمده اي از آثار علمي موجود در حوزه آينده نگاري به ارزيابي آينده نگاري و شناسايي عوامل مؤثر در موفقيت آن اختصاص يافته است با عنايت به اهميت بسيار بالايي که مبحث توسعه در استان يزد با آن در سطوح مختلفي از جمله منطقه اي، ملي و بين المللي روبه رو است ، اين پژوهش سعي دارد در ابتدا به شناسايي عواملي که ميتواند بر روند توسعه تحولات اجتماعي و فرهنگي استان يزد اثرگذار باشد، اقدام نمايد.
٤. تحليل داده ها و يافته هاي پژوهش در بحث شناسايي عوامل کليدي توسعه استان يزد در قلمرو اجتماعي و فرهنگي با مطالعه اسناد بالادستي ، اهداف بنيادي به صورت جدول ٢ جمع بندي شده است .
Quarterly Journal of Socio-Cultural Development Studies, First Year, First Issue, 7- 30.
Assessment of Employment Status in Fourth and Fifth Economic, Social and Cultural Development Plans.
Investigating the Effect of Cultural Capital (Institutional Dimension) on Environmental Social Behaviors with Sustainable Urban Development Approach (Case Study: Shiraz).