چکیده:
شیوع رفتارهای پرخطر در جوانان به یکی از مهمترین و گستردهترین دل نگرانیهای جوامع بشری تبدیل شده است که عاملی برای بعضی از مرگومیرها در جوانان بوده و اثرات منفی برای جامعه دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان گرایش به رفتارهای پرخطر و علل مؤثر بر آن در بین جوانان استان چهارمحالوبختیاری انجام شد. در این پژوهش از روششناسی دلفی برای بررسی عوامل مؤثر بر رفتارهای پرخطر و از روش زمینهیابی برای بررسی میزان شیوع و گرایش به رفتارهای پرخطر استفاده شد. در بخش دلفی به شیوه نمونهگیری هدفمند از 5 متخصص بهعنوان نمونه استفاده شد و در بخش زمینهیابی نیز 400 نفر از شهرستانهای استان چهارمحالوبختیاری انتخاب شدند. در بخش دلفی جهت جمعآوری دادهها در چهار مرحله از طریق پرسشنامه انجام گرفت و برای برآورد میزان شیوع رفتارهای پرخطر نیز از مقیاس سنجش رفتارهای پر خطر جوانان (1989) استفاده شد. برای تحلیل دادههای پژوهش از شاخصهای آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی و فراوانی درصدی) و آمار استنباطی (همبستگی و آزمون T مستقل) استفاده شد. نتایج نشان داد شیوع رفتارهای پرخطر در مؤلفه فعالیتهای فیزیکی ناکافی 2/94 درصد، مصرف مواد و مشروبات الکلی 8/14 درصد، مصرف سیگار 0/14 درصد، رفتارهای جنسی پرخطر 8/6 درصد، و صدمه و جراحات غیر عمد 2/5 درصد است. طبق دیدگاه متخصصان در مرحله 4 روش دلفی نیز 7 عامل بهعنوان عوامل مؤثر بر انجام رفتارهای پرخطر مورد توافق اعضاء قرار گرفت. این عوامل عبارت هستند از: عوامل مرتبط با خانواده، دوستان، اختلالات روانشناختی، عوامل هیجانی، وجود آسیبهای روانشناختی در کودکی، بیکاری و اعتیاد. پیشنهاد میشود با توجه به میزان شیوع مؤلفههای رفتارهای پرخطر در شهرستانهای استان، برنامههای پیشگیرانه مؤثری در جهت کاهش این رفتارها طراحی و اجرا شود.
The aim of this study was to investigate the tendency to high-risk behaviors and the causes affecting it among the youth of Chaharmahal and Bakhtiari province. In this study, Delphi methodology was used to investigate the factors affecting high-risk behaviors and Survey method was used to investigate the prevalence and tendency to high-risk behaviors. In Delphi section, 5 experts were used as a sample by purposive sampling method and in the field survey section, 400 people from Chaharmahal and Bakhtiari province were selected. In the Delphi section, data collection was done in four stages through a questionnaire and to estimate the prevalence of high-risk behaviors, the risky youth behaviors scale (1989) was used. To analyze the research data, descriptive statistics (mean, standard deviation, frequency and frequency) and inferential statistics (correlation and independent t-test) were used.The results showed that the prevalence of high-risk behaviors in the component of inadequate physical activity was 94.2%, drug and alcohol use was 14.8%, smoking was 0.14%, high-risk sexual behaviors was 6.8%, and unintentional injuries were 5%. According to the experts, in stage 4 of the Delphi method, 7 factors were agreed upon by the members as effective factors on performing high-risk behaviors. These factors include: factors related to family, friends, psychological disorders, emotional factors, and the presence of psychological trauma in childhood, unemployment and addiction.It is suggested that considering the prevalence of components of high-risk behaviors in the cities of the province, effective prevention programs be designed and implemented to reduce these behaviors.
خلاصه ماشینی:
W. , & Halton 2- Dishion 3- Courtney 4- Borowsky,Taliaferro & McMorris 5- Wills 6- Wertz 7- Franklin 8- Reniers ٩٠ شيوع رفتارهاي پرخطـر يکـي از موضـوعهـاي جـدي تهديـدکننـده سـلامت اسـت که به عنوان يکـي از مهـم تـرين مشـکلات موجـود در جامعـه مـورد توجـه قـرار گرفتـه است و با توجه بـه سـاختار سـني جـوان کشـور و از آنجـا کـه نوجوانـان و جوانـان در مقابل رفتارهـاي پرخطـر آسـيب پـذير مـي باشـند، از ايـن رو بررسـي رفتارهـاي پرخطـر و عوامل مؤثر بـر آن مـي توانـد منجـر بـه طراحـي برنامـه هـاي پـيش گيرانـه و درمـاني مــؤثر در ايــن حيطــه شــود.
دو سؤال اصلي اين مطالعه عبارت است از: ١) ميـزان شــيوع رفتارهــاي پرخطــر در جوانــان اســتان چهارمحــالوبختيــاري بــه چه ميزان است ؟ ٢) با توجه به نظـر متخصصـان عوامـل مـؤثر بـر گـرايش بـه رفتارهـاي پرخطـر در جوانان استام چهارمحالوبختياري کدام هستند؟ روش پژوهش در ايــن مطالعــه بــراي بررســي عوامــل مــؤثر بــر رفتارهــاي پرخطــر از روش دلفــي استفاده شـد و بـراي بـرآورد ميـزان شـيوع رفتارهـاي پرخطـر در جوانـان بـا توجـه بـه پرسش نامـه اسـتاندارد دادههـاي پـژوهش گـردآوري شـد.
طبــق ايــن جــدول ترتيـب اهميـت هـر عامـل نيـز مشـخص شـده اسـت کـه عوامـل مـرتبط بـا خـانواده، دوســتان و بيکــاري از مهــم تــرين عوامــل مــرتبط بــا رفتارهــاي پرخطــر در جوانــان تعيين شدهاند.
جدول شماره ٩: توصيف آماري نظر پاسخ دهندگان درباره عوامل مؤثر بر گرايش به رفتارهاي پرخطر در جوانان- دور چهارم دلفي (به نصویر صفحه رجوع شود) نتيجه گيري ايــن مطالعــه بــا هــدف بررســي ميــزان شــيوع رفتارهــاي پرخطــر در جوانــان اســتان چهارمحـالوبختيـاري و شناسـايي عوامـل مـرتبط بـا آن انجـام شـد.