چکیده:
زایمان بعنوان رویدادی کهن درحیات زندگی آدمی همواره در طول تاریخ با خود رویدادها و باورهایی را توسط آدمی خلق کرده و با خود به یادگار گذاشته است که از تنوع و جذابیت بالایی در نزد زنان برخوردار بوده است. نمایش خاله رورو یک مرور و یادآوری توام با اقتدار، برنامه ریزی و هدفمند از نقش و حضور زن در خانواده است که با تکرار آن در مجالس زنانه به نوعی قدردانی از نقش زن در درون این طیف میپردازد. در این مقاله تلاش شده است با تمرکز بر آداب و رسوم مربوط به زایمان، آیین های زایش در میان اقوم ایرانی بررسی و با آیین های نمایشی پیرامون این آیین در محافل زنانه هرمزگان مطالعه و مطابقت داده شود تا ضمن آشکار شدن و شناسایی عقاید و باورهای مربوط به تولد، بینش و جهان بینی زنان هرمزگان نیز مورد تحلیل قرار گیرد. در این پژوهش بررسی جامعه شناختی و روانشناسی اجرای نمایش خاله رورو –اوفینا- همراه با نحوه ی اجرای نمایشی آیین در هرمزگان –رودان- بررسی شده است. بر اساس این پژوهش ما با چگونگی استفاده زنان هرمزگان از عنصر نمایشی آیین بعنوان ابزاری برای بیان نیازهایشان آشنا می شویم و روند اجرای این نمایش را واکاوی می کنیم از آنجا که با توسعه روند مدرنیته بسیاری از آیین های نمایشی فرهنگ عامه رو به زوال و فراموشی است، بازنمایی این آیین ها جهت شناخت گذشته فرهنگی زنان در مناطق مختلف ایران ضروری است.
Abstract:
Childbirth as an ancient event in human life has always created events and beliefs through human history that has enjoyed a great variety and attraction for women. Aunt Rouro's drama is a recall of authority, planning and purposefulness of the role and presence of women in the family, which, by repeating it in feminine congresses, somehow appreciates the role of women within this spectrum
This article attempts to focus on customs. The childbirth ritual among the Iranian tribes will be studied and reviewed with the ritual rituals of this ritual in Hormozgan women's circles in order to reveal and identify the views and beliefs regarding the birth, insights and worldview of Hormozgans women. In this research, the sociological and psychological study of the performing Aunt Rouro-Ouphina's drama -along with the way of performing the ritual performance in Hormozgan has been investigated. Based on this research, we will recognize how the Hormozgan women use the displaying element of ritual as a means of expressing their needs, and we will investigate the process of performing this drama, Since the development of the modernity of many of the rituals drama of folklore is declining and forgetting, the representation of these traditions is essential for recognizing the past cultural of women in different parts of Iran is necessary.
خلاصه ماشینی:
در ایـن مقالـه تـلاش شده اسـت بــا تمرکــز بــر آداب و رســوم مربــوط بــه زایمــان ، آیین هــای زایــش در میــان اقــوم ایرانــی بررسـی و بـا آیین هـای نمایشـی پیرامـون آن در محافـل زنانـه ی هرمـزگان ، مطالعـه و مطابقت داده شـود تـا ضمـن آشـکار شـدن و شناسـایی عقایـد و باورهـای مربـوط بـه تولـد، بینـش و جهان بینـی زنـان هرمـزگان نیـز تحلیـل شـود.
مقالــه ی حاضــر ـ نظــر بــه اینکــه نمایشــنامه ، یکــی از جلوه هــای تحقـق مفاهیـم فرهنگـی اقـوام مختلـف اسـت ـ سـعی دارد بـا تحلیـل و بررسـی خرده نمایش زنانـه ی «خالـه رورو١»، عـلاوه بـر معرفـی ایـن آییـن ، بـه ردیابـی شـاخص های فرهنـگ عامـه در رونـد تولیـد متـون نمایشـی ایـران بپـردازد و بـه راهکارهـای بومی سـازی ادبیـات نمایشـی نیــز توجــه نشــان دهــد.
برگـزاری و اجـرای بازی هـای نمایشـی ، شـیوه ای بــرای رویارویــی زنــان بــا جامعــه ی بســته ی اطرافشــان بــوده کــه بــه عنــوان یــک شــکل از بیـان هویـت فـردی ، بـا اسـتقبال جمعـی بـه نسـل بعـد هـم منتقـل شده اسـت .
یکــی از آیین هــا و رســم و رســوم هایی کــه هنــوز در بیشــتر شــهرهای ایــران برگــزار می شــود، مراســم ســنتی مخصــوص زایمــان و تولــد نــوزاد اســت ؛ ٢٣ مراسـم و جشـن هایی کـه ریشـه در فرهنـگ اصیـل مـردم ایـن سـرزمین دارد و مشـابهش در هیــچ جــای دنیــا دیــده نمی شــود.
ـ آداب و رســوم زایمــان در اردبیــل : اردبیلی هــا در اولیــن مراســمی کــه بعــد از تولــد نـوزاد برگـزار می شـود بـرای زن زائـو، قویمـاق درسـت می کننـد؛ قویمـاق یـا همـان کاچـی ، بـه صـورت سـنت در اکثـر نقـاط ایـن خطـه بـه عنـوان اولیـن غـذا بعـد از زایمـان محسـوب می شــود.