چکیده:
این پژوهش که با هدف تدوین مدل مدیریت بازنشستگی در بانک رفاه کارگران انجام گرفته است ، به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، ترکیبی از نوع اکتشافی به شمار می رود. در بخش کیفی به شیوه پدیدارشناسی و در بخش کمی به شیوه توصیفی-همبستگی انجام گرفته است. جامعه ی آماری تحقیق در بخش کیفی شامل کارکنان نزدیک به بازنشستگی (15 نفر) ، کارکنان حین بازنشستگی (8 نفر) و بازنشستگان (16 نفر) بود که در مجموع تعداد 39 نفر به عنوان نمونه و به شیوه گلوله برفی و تا رسیدن به اشباع اطلاعات ، مورد مصاحبه قرار گرفتند. جامعه آماری تحقیق در بخش کمّی برای نزدیک به بازنشستگی، تعداد 115 نفر، حین بازنشستگی،30 نفر و بعد از بازنشستگی، 1175 نفر بود که حجم نمونه براساس نمونه گیری تصادفی برای هریک از سه گروه فوق به ترتیب برابر با 92، 28 و 285 نفر برآورد گردید. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی پرسشنامه مستخرج از نتایج بخش کیفی بود. برای اعتبار داده ها در بخش کیفی از معیارهای اعتبارپذیری، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان، تائیدپذیری و برای روایی پرسشنامه ها از روایی محتوایی- صوری و همچنین روایی سازه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد که برای هر سه پرسشنامه بالای 0.8 محاسبه گردید که حاکی از پایایی خوب آنها می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش 7 مرحله ای کلایزی و در بخش کمی از آزمون های آماری تحلیل عاملی، میانگین و واریانس، آزمون بار مقطعی و آزمون کیفیت مدل استفاده گردید. در نهایت، ابعاد و مولفههای مدل برای هر سه مرحله نزدیک به بازنشستگی (شامل : نگرانی ها، امیدها، انتظارات)، در حین بازنشستگی(نگرانی ها، نیازها و انگیزه ها، انتظارات) و برای بعد از بازنشستگی(چالش ها، انتظارات، راهبردهای شخصی)شناسایی و ابعاد و مولفه های آن در بخش کمی تایید گردید.
The aim of this research was to develop a retirement management model in the Workers' Refah Bank. In terms of its purpose, the method is a combination of the phenomenological method in the quantitative part and descriptive-correlation method, in the quantitative part of research. The statistical population of the research in the qualitative section has been 39 people including: close-to-retirement (15 people), during retirement (8 people) and retirees (16 people). Snowball method has been used until reaching saturation of information. The population of research in the quantitative section for close to retirement stage was 115, for retirement stage, 30 persons and for after retirement stage was 1175 people. The sample size was 92, 28 and 285, respectively, based on random sampling for each of these three groups. The data collection tool was semi-structured interview in the qualitative part and the questionnaire, in the quantitative part of research. Validity of the questionnaires was reviewed by using content validity-contextual validity as well as structural validity. The reliability of the questionnaires was calculated through Cronbach's alpha, which was calculated for all three questionnaires above 0.8 which indicates their good reliability. In order to analyze the data in the qualitative section, the 7-step quantitative method of Colaizzi was used and in the quantitative part, statistical tests such as factor analysis, mean and variance test, cross-sectional test and model quality test were used. Finally, dimensions and components of our model were identified and confirmed for close-to-retirement (concerns, expectations, and expectations) during retirement (concerns, needs and motives, expectations) and for after-retirement (challenges, expectations, personal strategies).
خلاصه ماشینی:
از آنجا که بازنشستگان در طول زندگی کاری خود خدمات ارزندهای برای سازمان انجام داده اند لذا بایسته است تا سازمانها در راستای تحقق مسئولیت اجتماعی خود، برنامه ریزی هایی را جهت ارائه آموزشهای لازم و مکفی در این زمینه برای آنان فراهم آورند به گونه ای که کارکنان در آستانه بازنشستگی ، دانش و توانایی رویایی با پدیده بازنشستگی را کسب نمایند لذا ضرورت مطالعه در این باب از چند بعد نیز قابل بررسی است .
مصاحبه محقق با افراد مختلف در بانک رفاه نشان میدهد که موضوع بازنشستگی ، افکار مربوط به آن و پیامدهای آن یکی از دغدغه های کارکنانی است که سابقه خدمتی بالایی دارند و یا گاهاً در مرز بازنشستگی هستند و از دلایل آن می تواند عدم آماده سازی فکری و روحی کارکنان برای رویارویی با این پدیده، کمک نکردن به آنان در جهت برنامه ریزی برای زمان بازنشستگی باشد.
ادامه همکاری با سازمان از مجاری غیر رسمی : کارکنان در سنوات پایانی خدمت انتظار دارند که بانک برای رفع مشکلات اقتصادی که ممکن است گریبان آنان را در زمان بازنشستگی بگیرد برنامه ای داشته باشد یا بتوانند از طریق بانک در بخش های دیگر که مخصوص بازنشستگان تعبیه میگردد مشغول کار باشند.
نتایج پژوهش ویند و همکاران (٢٠١٦) نیز نشان داد که انگیزه برای کار، سلامت جسمی و وضعیت مالی مهم ترین جنبه های مربوط به کارکنان قبل از بازنشستگی است که باید مورد توجه قرار گیرند.