چکیده:
موضوع مسئولیت کیفری سبب اقوی از مباشر، مسأله ای واجد اهمیت در حقوق کیفری است چرا که به طور معمول، شخص یا اشخاصی در ارتکاب جرم و عنصر مادی آن مستقیماً نقش دارند، و همان شخص یا اشخاص که مباشر و شرکا در جرم شناخته می شوند، دارای مسئولیت کیفری هستند. بنابراین احراز رابطه ی سببیت میان عمل مرتکب و نتیجه ی واقعه و مسئول قلمداد نمودن وی، کار چندان سختی نیست. با این حال در مواردی ممکن است که شخص مباشر جرم، با وجود مداخله ی مستقیم در عنصر مادی جرم، فاقد مسئولیت بوده و در عوض فردی دیگر که در عملیات اجرایی نقش نداشته (مسبب) دارای مسئولیت کیفری شناخته شود. اما چگونگی تعیین مجازات سبب، علاوه بر ابهاماتی که در تشخیص سبب اقوی از مباشر وجود دارد، با توجه به عدم مداقه قانون گذار، از مباحث ابهام بر انگیز در قانون مجازت اسلامی است. از آن جا که خاستگاه رابطه ی سببیت و سبب اقوی از مباشر ابتدا از کشور انگلستان بوده و سپس به رویه ی قضایی کشورهای دیگر از جمله کشور آمریکا و ایران راه یافته، در نوشتار حاضر با توجه به شباهت های سبب اقوی از مباشر، با مسئولیت علت مداخله گر وابسته در حقوق کیفری انگلستان، به بررسی چگونگی تعیین مجازات آن در حقوق کیفری ایران و انگلستان خواهیم پرداخت.
The issue of criminal liability is the most important issue in criminal law because usually a person or persons are directly involved in the commission of the crime and its material element, and the same person or persons who are known as the director and accomplices in the crime. , Have criminal liability. Therefore, establishing a causal relationship between the perpetrator and the outcome of the event and holding him responsible is not a difficult task. However, it is possible in cases where the person in charge of the crime, despite direct intervention in the material element of the crime, is irresponsible and instead another person who was not involved in the executive operation (cause) is found criminally responsible. However, how to determine the punishment for the cause, in addition to the ambiguities that exist in distinguishing the strong cause from the manager, due to the lack of scrutiny by the legislator, is one of the ambiguous issues in the Islamic Penal Code. Since the origin of the relationship between causation and strong cause of the manager is first from the United Kingdom and then has reached the jurisprudence of other countries, including the United States and Iran, in this article, considering the similarities between the strong cause of the manager, The reason for the dependent intervener in the criminal law of the United Kingdom, we will examine how to determine its punishment in the criminal law of Iran and the United Kingdom.
خلاصه ماشینی:
(رعيتي ، ١٣٨٢، ١٠٦) قانون گذار در قانون مجازات اسلامي نه تنها تعريف جامع و دقيقـي از سـبب اقـوي از مباشـر ارائـه نکرده ، بلکه در ارائه ي ضابطه اي براي تعيين ميزان مجازات آن نيز، عملکرد ضعيفي داشـته اسـت فلذا در بحث مسئوليت کيفري سبب اقوي از مباشر به دنبال پاسخ به اين سؤال هستيم که مجازات قابل اعمال بر سبب اقوي از مباشر کدام است ؟ با توجه به ماده ي ٥٢٦ قانون مجازات اسـلامي مـي توان بيان نمود که قانون گذار به نوعي مجازات فاعل اصلي جرم را براي سبب اقوي از مباشر تعيين نموده است .
اما در ادامه به بررسي اين مسأله خواهيم پرداخت کـه بـا توجـه بـه عـدم ذکـر دقيـق مجازات سبب اقوي از مباشر در قانون مجازات اسلامي ، رويکرد قانونگذار در جرائم مختلـف چگونـه بوده است ؛ از آنجايي که تحقق برخي از جرائم توسط وسيله اي که با عنوان مباشر ضـعيف يـا غيـر مسئول شناخته مي شود، غير قابل تصور است ، تکليف چيست .
بنابراين اگر چه عنصر مادي جرم ، مستقيما توسط مباشر واقع شده ، ولي به دليل ايـن کـه سـبب از يک فرد فاقد مسئوليت کيفري در ارتکاب جرم استفاده کرده است ، عرف جرم را مسـتند بـه سـبب مي داند و مباشر که در اين فرض ، فردي بي اختيار، جاهل ، صغير غير مميز، مجنون يا مانند آن هـا باشد، فاقد مسئوليت کيفري است .