چکیده:
هدف
این پژوهش با هدف آسیب شناسی فرایند داوری مقالات علمی و ارائه چارچوب مشترک و یکسان برای داوری انجام شده است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر در چارچوب رویکردهای کیفی و روش تحلیل محتوا صورت گرفته است. جامعه پژوهش عبارت است از، اعضای هیات علمی دانشکده های علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه های تهران که از بین آنها 15 نفر از اساتید دانشگاه خوارزمی و شهید بهشتی، با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند به عنوان اطلاع رسانه ای پژوهش انتخاب گردیده اند. برای جمع آوری داده های پژوهش، از مصاحبه نیمه ساختار یافته و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده، از روش کدگذاری (کدگذاری باز و انتخابی) استفاده گردید.
یافته ها
نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که ارزیابی آثار علمی باید براساس 5 معیار علمی بودن، رعایت اخلاق پژوهشی، تناسب محتوای مقاله، رعایت فنون نوشتاری و هماهنگی مقاله با نشریه مورد ارزیابی قرار گیرد. هم چنین بر اساس نتایج تحقیق، در حال حاضر و در داوری آثار علمی آسیب هایی هم چون تخصصی نبودن مجلات، مشخص نبودن زمینه تخصصی داوران، ضعف نرم افزاری و اطلاعاتی، طولانی بودن داوری ها، سوگیری و مغفول ماندن کیفیت، نبودن معیارهای قابل قبول برای داوری و لغزش های اخلاقی داوران وجود دارد.
نتیجه گیری
پژوهش در ابعاد مختلف بر جامعه علمی تاثیر می گذارد و اساتید، دانشجویان و اصحاب علم برای ارتقاء علمی، پذیرش در مقاطع بالاتر و بدست آوردن شرایط شغلی از این امتیازات استفاده می نمایند. بنابراین، شناسایی آسیب های موجود در این زمینه و مشخص کردن چارچوبی مشخص و قابل قبول برای آن، می تواند نقش بسیار مهمی در این زمینه داشته باشد، و از سوگیری های موجود در حوزه داوری آثار علمی بکاهد، و چارچوب یکسانی را برای داوری آثار علمی فراهم نماید.
Objective
the present paper aims at exploring the diagnosis of papers review process and also presenting a common framework.
Methodology
To conduct the study, qualitative approaches and content analysis were taken. The research population is composed of all faculty members of faculties of psychology and education in the Tehran’s universities. A sample of 15 professors from Kharazmi and Shahid Beheshti universities were selected as researcher informers using purposive sampling. To collect data, semi structured interview was applied and open coding as well as selective coding were used for analysis.
Findings
The findings indicate that scientific papers review should be made on the basis of 5 criteria: scientific, academic moral, article content consistency, writing techniques, and journal-article match. The results also show that there are some problems in reviewing papers such as non professional journals, lack of match between reviewers-articles, information and software weaknesses, reviews prolong, bias and neglect of quality, lack of acceptable criteria for review, and moral slide of reviewers.
Conclusion
research in the various aspects impacts on the scientific community and used for academic promotion, admit to higher levels and to obtain better employment condition. So identification of damage and develop acceptable formwork, can have significant impact in this area and could be used to reduce the bias of review domain and provide a common framework for papers review.
خلاصه ماشینی:
هم چنین بر اساس نتایج تحقیق ، در حال حاضر و در داوری آثار علمی آسیب هایی هم چون تخصصی نبودن مجلات ، مشخص نبودن زمینه تخصصی داوران ، ضعف نرم افزاری و اطلاعاتی، طولانی بودن داوریها، سوگیری و مغفول ماندن کیفیت ، نبودن معیارهای قابل قبول برای داوری و لغزش های اخلاقی داوران وجود دارد.
به سخنی دیگر، اساساً وظیفه داور ارزیابی محتوا و ساختار مقاله مورد بررسی است ، نه قضاوت درباره پدیدآورنده آن ، چرا که این دو مقوله با هم متفاوتند، و همین مسئله عاملی است که باعث می - شود، در بسیاری از موارد داوری آثار به صورت محرمانه انجام شود، و مجلات علمی مقالات دریافتی را بدون نام پدیدآورنده در اختیار داوران قرار دهند، تا احتمال بروز هر گونه سوگیری و قضاوت شخصی را به حداقل برسانند.
اما، چارچوب ، شیوه ها، کم و کیف داوریها و اصولی که باید در داوری علمی مورد توجه قرار گیرد، موضوعی است که عموماً مغفول مانده و تحقیقات بسیار اندکی در این حوزه صورت گرفته است (٢٠٠٣ ,Gosden).
١) در فرایند داوری آثار علمی چه مسائل و مشکلاتی وجود دارد؟ ٢) برای جلوگیری از بروز آسیب های موجود، چه مسائلی را باید به عنوان چارچوب ، در داوری آثار علمی مورد توجه قرار داد؟ روش پژوهش این پژوهش با هدف آسیب شناسی فرایند داوری آثار علمی و تدوین چارچوب داوری، و در قالب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا صورت گرفته است .