چکیده:
منطقه ی مرزی کشور ایران و عراق تا قبل از سقوط رژیم بعثی، یک منطقه ی کم رونق و با کارکرد صرف امنیتی بود. در این
دوره وضعیت اقتصادی مناطق مرزی دو کشور از توسعه ی مناسبی برخوردار نبود. اما از سال ٢٠٠٣ میلادی و پس از سقوط
رژیم بعثی و حاکمیت دموکراسی در عراق ، مرزهای مشترک دو کشور از حالت صرف امنیتی خارج شدند و وارد برهه ی
جدیدی شدند که مهم ترین مشخصه ی این دوره ، رونق اقتصادی منطقه ی مرزی دو کشور است . یکی از مناطق مرزی
مشترک کشورهای ایران و عراق ، مرز مشترک بین ایران و اقلیم کردستان عراق است . در چارچوب عراق دموکراتیک ، منطقه ی
کردنشین عراق به یک خودمختاری در زمینه های مختلف ، از جمله اقتصادی شد. این امر سبب ارتباط مستقیم و مستقل این
اقلیم خودمختار با کشورهای همجوار و بویژه ایران شد. این امر سبب رشد و توسعه ی سریع برخی از شهرهای مرزی ایران از
جمله بانه ، سردشت ، پیرانشهر، مریوان ، جوانرود و غیره در این منطقه شد. این توسعه ی نوین در منطقه ی مرزی مذکور ناشی
از خاصیت و پتانسیل های این منطقه ی مرزی است . اما موانع و چالش هایی نیز پیش روی توسعه ی این منطقه وجود دارد. از
این رو در این مقاله تلاش بر این است تا با بهره گیری از مدل راهبردی SWOT به بررسی فرصت ها و موانع پیش روی توسعه
در این منطقه پرداخته شود و راهبردهایی نیز برای تقویت توسعه در این منطقه ارئه گردد. در این راستا سوالات اصلی مقاله
بدین شکل طرح شده است که : ضعف ها، قوت ها، تهدیدها و فرصت های پیش روی توسعه در منطقه ی مرزی ایران با اقلیم
کردستان عراق کدامند؟ چه راهبردهایی جهت بهبود وضعیت توسعه در این مناطق قابل ارائه است ؟ شایان ذکر است که این
پژوهش به شیوه ای تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است . داده های این مقاله نیز به شیوه ای کتابخانه ای و پیمایش و
پرسشنامه بدست آمده اند و روش تجزیه و تحلیل نیز از طریق مدل SWOT صورت پذیرفته است .
خلاصه ماشینی:
در اين راستا سوالات اصلي مقاله بدين شکل طرح شده است که : ضعف ها، قوت ها، تهديدها و فرصت هاي پيش روي توسعه در منطقه ي مرزي ايران با اقليم کردستان عراق کدامند؟ چه راهبردهايي جهت بهبود وضعيت توسعه در اين مناطق قابل ارائه است ؟ شايان ذکر است که اين پژوهش به شيوه اي تحليلي- توصيفي نگاشته شده است .
از اين رو در اين مقاله سعي شده به طور موردي منطقه ي مرزي ايران با اقليم کردستان عراق مورد مطالعه قرار گيرد و فرصت ها و چالش هاي پيش روي توسعه در اين منطقه ي مرزي مورد بررسي و تحليل قرار گيرد که اين امر از طريق مدل راهبردي SWOT عملي خواهد شد.
در اين راستا سوالات اصلي مقاله بدين شکل طرح شده است که : ضعف ها، قوت ها، تهديدها و فرصت هاي پيش روي توسعه در منطقه ي مرزي ايران با اقليم کردستان عراق کدامند؟ چه راهبردهايي جهت بهبود وضعيت توسعه در اين مناطق قابل ارائه است ؟ شايان ذکر است روش شناسي اين پژوهش به شيوه اي تحليلي- توصيفي نگاشته شده است .
با توجه به مطالب فوق ، تفاوت اصلي مرز و سرحد را مي توان در جدول ذيل خلاصه کرد: جدول ٢: تفاوت هاي مرز و سرحد (به تصویر صفحه رجوع شود) بدين ترتيب ، مرز که حدفاصل دو کشور يا نقطه اي است که صلاحيت سرزميني بر روي آن پايان مي يابد (پورمهراني، ١٣٨٨: ٢٦)، به عنوان خطوط محصور کننده قلمروهاي يک کشور، بخش مهمي از مطالعات جغرافياي سياسي را تشکيل مي دهد (١٤٧-١٢١ :١٩٣٦ ,Hartshorn).