چکیده:
زندگی نامه، یکی از قالب های روایی است. خاطره و سفرنامه نیز از گونه های زندگینامه هستند. زندگی نامه از یک سو تاریخ است؛ زیرا رخدادهای واقعی در آن گزارش می شود و از سوی دیگر، شبیه داستان است؛ زیرا اشخاص زندگی نامه، مانند شخصیّت های داستانی توصیف می شود و خواننده روایت، را دنبال می کند و از خود می پرسد: بعد چه خواهد شد؟ با توجه به شباهت های زندگی نامه با داستان، در این تحقیق، به عنصر«پیرنگ»، «شخصیّت پردازی» و «زاویه دید» پرداخته می شود تا روشن گردد که آیا زندگی نامه پیرنگ داستانی دارد؟ شخصیّت پردازی اشخاص زندگی نامه، چه اندازه شبیه شخصیّتپردازی داستان است و نیز معلوم گردد زاویه دید در زندگینامه چه ویژگی هایی دارد.این پژوهش که با روش توصیف و تحلیل انجام گرفته، نشان داد که پیرنگ در زندگی نامه و داستان، تفاوت بسیار دارند؛ زیرا روایات نویسندۀ زندگی نامه اغلب به ترتیب تاریخی است و او در بیان خود به خاطر حفظ عنصر رمز، در بیان خود امساک نمی ورزد. نویسندۀ زندگی نامه، در شخصیّت پردازی، ملاحظاتی را رعایت می کند و شخصیّت پردازی اغلب از نوع توصیف مستقیم نویسنده است. زاویه دید در «آن سال ها»، اول شخص است و در مواردی که شخصیّت های دیگر توصیف می شوند از زاویه دید سوم شخص استفاده می شود. همچنین در زندگی نامه نویسی از تکگویی بیرونی بسیاراستفاده می شود.
Biography is one of the narrative formats. Memoir and travelogue are of its types too. Biography is, on the one hand, similar to history because real events are reported, and on the other hand, it is like story because the persons in biography are narrated as fictional characters, and the reader follows it and asks himself: What will happen next? Due to the given similarities of the biography and story, the present study investigates “characterizationˮ, “point of viewˮ and “plotˮ in biography to be clarified if there is the plot in it. Moreover, it will clarify the extent that the characterization of the biography and story resembles each other, and the features of the point of view in the biography. This research being done by descriptive and analytical methods showed that the plot is greatly different in biography and story. The narrations of the writer of biography is often in chronological order and his speech is overt and in detail. The writer of the biography takes into account the characterization of people, and the characterization is often of a direct description. The Point of View in “An Salhaˮ autobiography is the first-person, and in description of other characters is third person. External monologue has also frequently been used in autobiography.
خلاصه ماشینی:
زندگینامه از یک سـو تاریخ اسـت ؛ زیرا رخ دادهای واقعی در آن گزارش میشود و از سوی دیگر، شبیه داستان است ؛ زیرا اشـخاص زندگینامه ، مانند شخصیت های داستانی توصیف میشود و خواننده روایت ، را دنبال میکند و از خود میپرسد: بعد چه خواهد شد؟ با توجه به شباهت های زندگینامه با داستان ، در این تحقیق ، به عنصر «پیرنگ »، «شخصیت پردازی» و «زاویه دید» پرداخته میشود تا روشن گردد که آیا زندگینامه پیرنگ داستانی دارد؟ شخصیت پردازی اشخاص زندگینامه ، چه اندازه شبیه شخصیت پردازی داستان است و نیز معلوم گردد زاویه دید در زندگینامه چه ویژگیهایی دارد.
منظور نویســـنـده آن بوده که حوادث زندگی را نمیتوان پس و پیش یا کم و زیاد کرد؛ در این صـورت آیا نویسندۀ زندگینامه میتواند چیزی بر حوادث واقعی بیفزاید یا آن را تغییر دهد؟ البته برخی پژوهندگان نظرشان خلاف این است و میگویند که زندگینامه و خاطره هم مانند داستان ، طرح و پیرنگ دارد؛ چنان که کتاب «دختر شینا» را - که شامل خاطرات دفاع مقدس اســت - دارای پیرنگ دانســته و گفته اند: «پیرنگ اثر دختر شــینا، آن را از روایت تاریخی متمایز کرده اسـت ؛ زیرا همان طور که اشاره شد در روایت تاریخی فقط ترتیب منطقی حوادث بر حســب توالی زمانی رعایت شــده اســت و رابطه علی در آن وجود ندارد، اما پیرنگ این اثر بر پایه رابطۀ علت و معلولی بنا شـــده اســـت » (زارع و دیگران ، ١٣٩٧: ١٩٩).