چکیده:
روسیه به عنوان وزنه ای بین المللی سعی در احیای قدرت خود دارد و خاورمیانه می تواند این فرصت را در اختیار روسیه بعد از فروپاشی شوروی قرار دهد. در این میان ایران به عنوان یکی از کشورهای موثر منطقه، نقطه قابل اتکای این توازن برای روسیه است. تحقیق حاضر بدنبال پاسخ این پرسش است که عوامل موثر بر جایگاه ایران در سیاست خاورمیانه ای روسیه چیست؟ بر اساس فرضیه پژوهش سه مولفه افراطگرایی و تروریسم (تهدیدات منطقهای)، گسترش حوزه نفوذ غرب (تهدیدات بیرونی) و موازنهسازی قدرت در خاورمیانه، موجب تقویت همکاریهای تهران و مسکو در سال های 2011 تا 2017 شده است. روش جمع آوری اطلاعات این تحقیق، کتابخانه ای و یافته های تحقیق به شیوه توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. یافتههای این مطالعه، حاکی از آن است که با توجه به نیاز روسیه به همکاری با ایران در مبارزه با تروریسم و جلوگیری از گسترش حوزه نفوذ غرب در خاورمیانه به همراه موازنهسازی قدرت در این منطقه، روسیه، ایران را به عنوان قدرتی منطقه ای به رسمیت شناخته و در چهارچوب هم افزایی راهبردی اقدام به تعمیق روابط همه جانبه بویژه در حوزه منافع مشترک راهبردی و ژئوپلیتیک نموده است.
Abstract: Russia attempts to revive its power as an international sinker and Middle East can provide this power to Russia after the Soviet collapse. Iran as one of the most effective countries in the region is the reliable point in such balance for Russia. The present study seeks to answer the question: Which factors affect Iran's position in Middle East policies of Russia? According to the research hypothesis, three components of extremism and terrorism (regional threats), expansion of the sphere of Western influence (external threats) and balancing power in the Middle East have strengthened the cooperation between Tehran and Moscow within the period of 2011-2017. The data collection method of this research is based on the library study and research findings are analyzed descriptively-analytically. The results of the study indicate that given Russia's need to cooperate with Iran in combating terrorism and preventing the expansion of the West's influence in the Middle East as well as balancing power in the region, Russia has considered Iran as a regional power and has taken steps to consolidate comprehensive relations especially in the field of strategic and geopolitical common interests within the framework of strategic synergy.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي اين مطالعه ، حاکي از آن است که با توجه به نياز روسيه به همکاري با ايران در مبارزه بـا تروريسم و جلوگيري از گسترش حوزه نفوذ غرب در خاورميانه به همراه موازنه سازي قدرت در ايـن منطقـه ، روسيه ، ايران را به عنوان قدرتي منطقه اي به رسميت شناخته و در چهارچوب هم افزايي راهبردي اقدام به تعميق روابط همه جانبه به ويژه در حوزه منافع مشترک راهبردي و ژئوپليتيک نموده است .
با توجه به نظريه واقع گرايي تدافعي و مفروض هاي آن مي توان گفت که يکي از دلايـل اصلي گسترش روابط و افزايش جايگاه ايران در سياست خارجي روسيه ، ناشي از احسـاس تهديد مشترکي اسـت کـه دو کشـور بـه طـور ويـژه در سـه حـوزه گسـترش تروريسـم و افراط گرايي در منطقه ، گسترش حوزه نفوذ غرب و موازنه سازي و موازنه بخشـي قـدرت در منطقه خاورميانه دارند.
با توجه به مفروضه هاي واقع گرايي تدافعي، ميتوان استدلال کرد کـه سياسـت خـارجي روسيه و ايران در مناطق مختلف قفقاز، آسياي ميانه و به طور ويـژه تحـولات اخيـر منطقـه خاورميانه بر پايه ملاحظات ژئوپليتيکي، اقتصادي و امنيتي استوار بـوده اسـت ؛ بـه عبـارت ديگر، دو کشور بر اساس موازنه سازي درون گرا و برون گرا تلاش مي کنند تا در چهارچوب ائتلاف در برابر قدرت هـا و کشـورها و موضـوعات تهديدکننـده ، تـوازن ايجـاد کننـد و از تهديدات و خطراتي که آن ها را تهديد ميکند، جلوگيري نمايند.
org/analysis/roadmap-us-russia-relations • James Sladden, Becca Wasser, Ben Connable & Sarah Grand-Clement (2017), "Russian Strategy in the Middle East "RAND Corporation 2017, available at: https://www.