چکیده:
مارنها بخش سست سازندهای زمین شناسی را تشکیل می دهند که بشدت فرسایش پذیر می باشند. اقدام پایدار در تثبیت خاک، عملیات بیولوژیکی است. پوشش متراکم گونههای مرتعی در برخی مناطق مارنی سبب پایداری خاک در این مناطق شده است. به نظر میرسد که برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مارنها در ایجاد چنین پوششی در مناطق تحت پوشش سازندهای مارنی نقش دارند. این تحقیق با هدف بررسی دقیق و سیستماتیک گونههای گیاهی و تعیین نیاز رویشگاهی و نیز نقش حفاظتی آنها درسه منطقه شرقی، جنوبی و غربی در شهرستان ایلام به مرحله اجرا درآمد. بدین منظور 30 نمونه نهشته مارنی از سه محدوده برداشت شد و بر روی آنها آزمایشات فیزیکی و شیمیایی انجام شد. بررسیهای گیاهشناسی نیز با استفاده از بازدیدهای مکرر صحرایی و پلاتاندازی در 180 نقطه انجام و نمونههای گیاهی پس از انتقال به موزه گیاهی، شناسایی شدند. نتایج نشان داد، با توجه به چینهشناسی سازندهای مارنی گورپی، پابده، گچساران و آغاجاری، رسوبات این سه منطقه از نظر میزان شوری (EC)، جرم مخصوص ظاهری (BD)، سدیم (Na+) و درصد اشباع خاک (SP)و برخی پارامترهای فیزیکی از جمله ذرات شن، ماسه و سیلت دارای اختلافات معنیداری میباشند که R2 تاثیر معنی دار خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر نوع پوشش گیاهی را نشان داده است. این تفاوتها میتواند به عنوان یکی از عوامل مؤثر در تنوع و اختلاف پوشش گیاهی رویشیافته در سه عرصه باشد. در این تحقیق نیاز رویشگاهی گونه های گیاهی سازگار با نوع مارن و نقش حفاظت خاک هر یک از آنها در مناطق شرقی، غربی و جنوبی محدوده شهرستان ایلام معرفی شده است.
Marls form the weakest part of geological formations that are highly erosive. Sustainable action in soil stabilization is biological operations. The dense cover of Pasture rangeland species in some areas of Marl has caused soil stability in these areas. It seems that some of the physical and chemical properties of marls play role in creating such a cover in areas covered by marl formations. This research was conducted with the aim of carefully and systematically study of plant species and determining their site needs and protective role in three eastern, southern and western regions in Ilam city. For this, 30 marl deposit samples were collected from three ranges and physical and chemical tests were performed on its. Botanical studies were also performed using repeated field visits and plot establishing at 180 locations, and plant samples were identified after transfer to herbarium. Results showed that, giving the stratigraphy of Marl Gorpi, Pabdeh, Gachsaran and Aghajari formations, sediments of these three regions in terms of salinity (EC), specific gravity (BD), sodium (Na +) and Soil saturation percentage (SP) and some physical parameters such as gravel, sand and silt particles have significant differences which R2 has shown significant statistical effect of soil physical and chemical properties on plant cover type. This difference could be as one of the effective factors in the diversity and difference of vegetation grown in three areas. In this research, the site need of plant species compatible with marl type and soil protection role of each of them in eastern, western and southern regions of Ilam city has been introduced.
خلاصه ماشینی:
نتایج نشان داد، با توجه به چینه شناسی سازندهای مارنی گورپی، پابده ، گچساران و آغاجاری، رسوبات این سه منطقه از نظر میزان شوری (EC)، جرم مخصوص ظاهری (BD)، سدیم (+Na) و درصد اشباع خاک (SP) و برخی پارامترهای فیزیکی از جمله ذرات شن ، ماسه و سیلت دارای اختلافات معنیداری میباشند که R٢ تاثیر معنی دار خصوصیات فیزیکی و شیمیایی *١- بخش تحقیقات منابع طبیعی و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام ، سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران ، ایران .
در این تحقیق نیاز رویشگاهی گونه های گیاهی سازگار با نوع مارن و نقش حفاظت خاک هر یک از آن ها در مناطق شرقی، غربی و جنوبی محدوده شهرستان ایلام معرفی شده است .
در تحقیقی به تعداد ٧٢ نمونه خاک و گیاه از مناطق مختلف شهرستان مرند از توابع استان آذربایجان شرقی، اخذ گردید سپس نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و مقادیر مس ، آهن ، روی، کلسیم ، فسفر، کبالت ، گوگرد، مولیبدن در نمونه های خاک و گیاهان مورد اندازه گیری قرار گرفتند در این مطالعه همبستگی معکوس غیرمعنیداری ما بین مقادیر مس خاک و گیاهان و آنتاگونیست های رقابتی مس مشاهده گردید (٠/٠٥ گیاهی و تعیین نیاز رویشگاهی و همچنین نقش حفاظتی آن ها طراحی گردید تا نتایج آن جهت کشت این گونه ها در مناطق با اقلیم ها و زمین شناسی مشابه به کار رود.
گیاهان چندساله ی موجود در مناطق مورد مطالعه از طریق سطح تاج پوشش ، ریشه های سطحی و عمیق ، لاشبرگ و همچنین تراکم بسیار بالا (بعضی از گونه های گیاهی) نقش بسیار مهمی در تثبیت مارن و جلوگیری از فرسایش خاک انجام میدهند و در جدول (١) از لحاظ تثبیت مارن در اولویت رتبه ٢ قرار می گیرند.