چکیده:
بافت تاریخی مجموعهای از آثار تمدن گذشتگان میباشد که ارزش و فرهنگ یک شهر را نشان میدهد. این بافت مجموعهای از کیفیتهای مطلوب در جهت بهرهمندی جوامع برشمرده میشود. بازآفرینی شهری به دنبال حل مشکلات ناشی از ابعاد گوناگون زندگی میباشد. گردشگری پایدار در هماهنگی با محیط، جامعه و فرهنگهای محلی عمل میکند و میتواند به عنوان رویکرد مناسب برای بازآفرینی باشد. هدف از پژوهش اولویتبندی گونههای گردشگری به منظور بازآفرینی بافت تاریخی میباشد که به این منظور در پی پاسخگویی به این سوال میباشیم که کدام یک از گونههای گردشگری برای بازآفرینی بافتهای تاریخی بخصوص بافت تاریخی تبریز مناسب میباشد؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا ابعاد بازآفرینی شهری و گونههای مختلف گردشگری مورد بررسی قرار گرفتند. جامعهی آماری تحقیق حاضر را خبرگان گردشگری و شهرسازی (اساتید دانشگاه) تشکیل میدهند که در ارتباط با موضوع پژوهش هم از نظر نظری و هم از نظر مصداقی در ارتباط با نمونهی موردی (شهر تبریز) دانش و تخصص لازم را دارا بودهاند. با توجه به نبود چارچوب نظری و عدم شناخت کافی از تعداد جامعهی آماری و همچنین با توجه به ماهیت و هدف تحقیق، با استفاده از ترکیبی از روشهای نمونهگیری غیراحتمالی از قبیل روشهای هدفمند یا قضاوتی (معیار- محور)، زنجیرهای (گلوله برفی) و سهمیهای و داوطلبانه (اعضای در دسترس) به انتخاب تعداد اعضای مورد نیاز پنل خبرگان از میان افراد واجد شرایط اقدام شد؛ حداکثر تعداد افراد برای رسیدن به اجماع در نظرات 30 نفر تعیین گردید. نتایج از طریق نرمافزار SPSS و با کاربرد آزمون دلفی فازی مورد تحلیل قرار گرفت. سپس ارتباط هر یک از گونههای گردشگری با اهداف بازآفرینی بافت تاریخی مشخص گردید. در انتها راهبردها و سیاستهایی در جهت توسعهی گونههای گردشگری که ارتباط بیشتری با بازآفرینی بافتهای تاریخی دارند ارائه گردید. نتایج حاکی از آن است که بازآفرینی بافت تاریخی با رویکرد گردشگری باید با الویتدهی به گردشگری تاریخی (0. 072)، فرهنگی (0. 070)، هنری (0. 061)، خلاق (0. 058)، اجتماعی (0. 055)، تفریحی (0. 053)، غذا (0. 052) صورت پذیرد.
The historical texture is a collection of past civilizations that show the value and culture of a city. This texture presents a diverse set of desirable qualities for the benefit of communities. Urban regeneration seeks to solve problems. Sustainable tourism works in harmony with the environment, community and local cultures and can be a good approach to regeneration. The aim of this research is affecting tourism typologies on regeneration of historical texture. In order to answer this question we are trying to find out which typologies of tourism are suitable for recreation of historical textures especially Tabriz historical texture. To answer this question, the dimensions of urban regeneration and different tourism typologies were first examined. Then a questionnaire was designed for the university professors. The results were analyzed by SPSS software using fuzzy Delphi test. Then the relationship of each tourism typologies with the goals of regeneration the historical texture was determined. Finally, strategies and policies for the development of tourism typologies that are more related to the regeneration of historical textures were presented. The results suggest that regeneration of the historical texture with the tourism approach should be prioritized by historical, cultural, artistic, creative, social, recreational and food tourism.
خلاصه ماشینی:
بازآفريني معاصر شهري، به عنوان يک فرآيند جامع که به دنبال راه حل هاي بلند مدت براي مناطق شهري است ، با طرح هاي پايداري با هدف برآوردن مطالبات اقتصادي، زيست محيطي و اجتماعي يک شهر ارتباط نزديکي دارد (٢٠١٧١,Ifko & ́Martinovic).
گردشگري از ديرباز به دليل داشتن پتانسيل ايجاد شغل ، ايجاد درآمد مالياتي، تحريک فعاليت کارآفريني، بهبود زيرساخت ها و فرصت هاي تفريحي، توانمندسازي ساکنان و بهبود کيفيت زندگي مقصد در کل به عنوان ابزاري براي توسعه در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است ( & Wall ;٢٠١٣ ,Sirgy &Kim, Uysal, ٢٠٠٦ ,Mathieson).
در موارد بسياري، گردشگري تاريخي به دليل وجود فضاها و فرصت هايي براي عرضه ي منابع جديد گردشگري شهري نظير جاذبه ها و مناطق ميراث فرهنگي، به عنوان پتانسيلي براي بازآفريني اين گونه نواحي ديده شده است .
گردشگري غالبا براي تشويق بازآفريني اقتصادي در شهرها مورد استفاده قرار گرفته است زيرا به عنوان يک صنعت رو به رشد شناخته شده و درنتيجه ، ميتواند اشتغال فراواني را به همراه خود به ارمغان آورد (١٩٩٤٢٥٧,Shaw&Williams).
همه ي اين مطالعات نشان دهنده ي ارتباط توسعه ي گردشگري با بازآفريني شهري در بافت تاريخي ميباشد.
D. , 2012, “Cultural heritage, tourism and regional competitiveness: The Motor Valley cluster, City,” Culture and Society, number 3, 261–273 pages.
The Impact of Urban Planning Policies," International Journal of Scientific Management and Tourism, Vol. 2, 1, Pages 379-391.
, 2015, “Heritage as an Alternative Driver for Sustainable Development and Economic Recovery in South East Europe,” The Role of media in Promoting Religious Tourism in Romania, Procedia - Social and Behavioral Sciences, number 188, 302 – 306 pages.