چکیده:
امروزه با توجه به چالشهای متعدد اقتصادی و اجتماعی که جوامع روستایی با آن مواجه اند، لزوم توجه به
فعالیتهای نوین اقتصادی در این مناطق ضروری است. طوریکه، با توجه به عدم موفقیت بسیاری از
برنامه ها و طرحهای توسعه در روستاها و از طرفی، بروز مشکلات در شهرها به خصوص در کشور ما، بحث
توسعه گردشگری روستایی، بعنوان یکی از راهبردهای اساسی به شمار میآید. از اینرو، گردشگری
روستایی اغلب به دلایل عمدتا اقتصادی، جایگزینی مناسب برای فعالیتهای کشاورزی تلقی میگردد و
توسعه آن در نواحی روستایی موجب درآمدزایی، متنوعسازی معیشت خانوار و ارائه فرصتهای جدید
شغلی و همچنین استفاده از منابع محلّی و جلوگیری از مهاجرتهای روستایی و در نهایت ایجاد تحولات
اجتماعی و فرهنگی در سطح این جوامع میشود. لذا با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به
دنبال شناخت، ارزیابی و سنجش توان توسعه گردشگری در سطح سکونتگاههای روستایی منطقه شاهوار
در شهرستان علی آباد کتول استان گلستان میباشد. این مقاله به لحاظ هدف و ماهیت موضوع از نوع
مطالعات کاربردی بوده و به روش توصیفی- تحلیلی انجام گردید. دادهها از دو روش مطالعات کتابخانه ای
(اسنادی) و تحقیقات میدانی (پرسشنامه) گردآوری شد و سپس با مدل آمایشی مخدوم، توان توسعه
گردشگری روستایی منطقه ارزیابی گردید. جامعه آماری تحقیق شامل ٥ روستای منطقه با ٢٠٤ خانوار روستایی بوده که تعداد ١٠٢ خانوار بعنوان حجم نمونه به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که روستاهای منطقه علیرغم محرومیتها و محدودیتهای کالبدی و زیرساختی، از توان لازم جهت توسعه گردشگری برخوردار بوده و بخاطر داشتن آب وهوای مناسب، محیط آرام و سیما و منظر چشمنواز، گردشگران روستایی دیدگاه مثبتی نسبت به توریسم منطقه و توسعه آن دارند. چنانکه نتایج تحقیقات میدانی نیز اثبات نمود که اگرچه جاذبه های منطقه مطالعاتی ناشناخته مانده است، اما توان لازم برای توسعه گردشگری گسترده و متمرکز به ویژه در زمینه گردشگری طبیعی را دارد و میتوان گردشگری را به صورت برنامه ریزی شده در آن توسعه داد.
خلاصه ماشینی:
جدول (3): ميانگين عدد توانها و تعيين کلاس گردشگري متمرکز در روستاهاي منطقه شاهوار {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: نگارندگان، 1401 بررسی مطالعات میدانی گویای آن است که ميانگين توان پارامترها در روستاهاي منطقه شاهوار شهرستان عليآبادکتول 46/1 و ميانگين کلاس گردشگري متمرکز در آنها 60/1 بوده که در ناحيه مورد مطالعه تعداد روستاهاي با توان کلاس 1 براي توسعه گردشگري متمرکز، بيشتر ميباشد.
جدول (7): آزمون آماري کلاس توان توسعه گردشگري متمرکز و گسترده در روستاها {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: نتایج تحلیل آماری نگارندگان، 1401 (ns: عدم معناداري) توزيع فراواني کلاسهاي توان توسعه گردشگري متمرکز در روستاهاي منطقه شاهوار شهرستان عليآبادکتول از 3 روستا (60%) در کلاس 1، یک روستا (20%) در کلاس 2 و یک روستای دیگر نیز (20%) در کلاس 3 متغير است.
جدول (12): آزمون آماري براي تحليل و اثبات فرض اوّل {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: نتایج تحلیل آماری نگارندگان، 1401 (**: معناداری در سطح 99 درصد) فرض2) بين امکانات و تسهيلات رفاهی- خدماتی و زيرساختي روستاهای منطقه شاهوار شهرستان عليآباد با ميزان ورود گردشگران رابطه مستقيم وجود دارد.
جدول (13): آزمون آماري براي تحليل و اثبات فرض دوّم {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: نتایج تحلیل آماری نگارندگان، 1401 (**: معناداری در سطح 99 درصد) فرض3) نگرش ساکنان روستاهاي منطقه شاهوار شهرستان عليآبادکتول، نسبت به اجرا و توسعه طرحهاي گردشگري مثبت است.
از اینرو، با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به دنبال شناخت، ارزیابی و سنجش توان توسعه گردشگري در سطح سکونتگاههای روستایی منطقه شاهوار شهرستان عليآباد کتول است.