چکیده:
از میان اهل بیت فقط پیامبر اعظم و امام علی موفق به تشکیل حکومت اسلامی شدند و
زعامت سیاسی جامعۀ اسلامی را به دست گرفتند. هر حکومتی که زعامت سیاسی یک جامعه را
به عهده میگیرد، طبیعتا وظایفی را در قبال افراد جامعـه برعهـده دارد. پیـامبر اعظـم و امـام
علی نیز که حکومت تشکیل دادند، افزون بر زعامت دینی، زعامت سیاسی جامعه اسـلامی
را نیز به عهده داشتند و این مسئله در سیرٔه عملی آن بزرگواران به خوبی تبلور یافته است . از سـوی
دیگر، یکی از رهبران دینی و سیاسی جهان اسلام که با تکیه بر کتاب ، سـنت و سـیرٔه اهـل بیـت ،
حکومت اسلامی تشکیل داد، امام خمینی است . مسئله ای را که این پژوهش مـورد بررسـی قـرار
داده است ، عبارت است از: «وظایف حکومت اسلامی در سیرٔه عملی پیامبر اعظـم و امـام
علی در منظومۀ فکری حضرت امام خمینی ». این مقاله با بهره بـری از منـابع تـاریخی -
روایی و بررسی اندیشه های حضرت امام و بایسته های روش سیره پژوهی به این سوال پاسـخ
داده است که وظایف حکومت اسلامی در سیرٔه عملی پیـامبر و امـام علـی در منظومـۀ
فکری امام خمینی چگونه بوده است ؟ پژوهش حاضر از روش تحلیلی- توصیفی بهره برده و
به این نتایج دست یافته است که ایجاد امنیت در جامعـه ، برخـورد بـا فتنـه گران و توطئـه چینـان و
منافقان ، مقابله با استثمارگران و مستکبران ، اجرای عدالت و حمایـت از مستضـعفان از وظـایف
حکومت اسلامی است که در سیرٔه عملی پیامبر اعظم و امام علی نمود پیدا کـرده و در
منظومه فکری امام خمینی نیز متجلی شده است .
لم یوفق من اهل البیت (ع ) لتشکیل الحکومه الاسلامیه واستلام الزعامه السیاسیه للمجتمع الاسلامی الا النبی
الاکرم (ص ) والامام علی (ع ). ومن الطبیعی ان کل حکومه تتولی الزعامه السیاسیه فی مجتمع ما یقع علیها جمله
من الواجبات تجاه افراد المجتمع . بالنسبه الی النبی الاکرم (ص ) والامام علی (ع ) نجد انهما قد تسلما الزعامه
السیاسیه فی المجتمع الاسلامی مضافا الی زعامتهما الدینیه، وهذه المساله تبلورت جیدا فی السیره العملیه لهذین
العظیمین . من جهه اخری، نجد احد القاده الدینیین والسیاسیین فی العالم الاسلامی قد شکل الحکومه الاسلامیه
بالاستناد الی الکتاب ، السنه وسیره اهل البیت (ع )؛ وهو الامام الخمینی (ره ). اما المساله التی تتناول هذه المقاله
دراستها فهی عباره عن : «واجبات الحکومه الاسلامیه فی السیره العملیه للنبی الاکرم (ص ) والامام علی (ع ) فی
المنظومه الفکریه للامام الخمینی (ره )». بالاستعانه بالمصادر التاریخیه-الروايیه، ومن خلال دراسه افکار الامام
الخمینی (ره ) ومستلزمات منهج البحث بالسیره، تجیب هذه المقاله عن السوال التالی: ما هی واجبات الحکومه
الاسلامیه فی السیره العملیه للنبی الاکرم (ص ) والامام علی (ع )، وذلک وفقا لمنظومه الامام الخمینی (ره )
الفکریه؟ تعتمد هذه المقاله علی المنهج التحلیلی-التوصیفی، لتصل الی مجموعه نتايج ؛ منها: ایجاد الامن فی
المجتمع ، صد الفتنویین والمتامرین والمنافقین ، مواجهه المستغلین والمستکبرین ، اجراء العداله ودعم المستضعفین ؛
حیث تعد هذه الامور جمیعها من جمله واجبات الحکومه الاسلامیه التی ظهرت فی السیره العملیه للنبی الاکرم
(ص ) والامام علی (ع )، کما تجلت فی المنظومه الفکریه للامام الخمینی (ره ).
خلاصه ماشینی:
دريافت :١٥/ ١٠/ ١٤٠٠ تأييد:١٤٠٠/١٠/٢٩ مقدمه تشکيل حکومت اسلامي در سيرٔە عملي پيامبر و امام علي داراي اهداف بلندي بود که اين مسئله در منظومۀ فکري حضرت امام خميني نيز نمود يافته و از جايگاه خاصي برخوردار است .
بر اين اساس ، واکاوي وظايف حکومت اسلامي در سيرٔە عملي پيامبر و امام علي در منظومۀ فکري حضرت امام خميني به عنوان يک فقيه و اسلام شناس که توانست در رأس حکومت اسلامي قرار گيرد و بر مبناي قرآن کريم ، سنت اهل بيت و سيرٔە آن بزرگواران حکومت تشکيل دهد، از اهميت و ضرورت برخوردار است .
در اين پژوهش که از شيوه کتابخانه اي و روش توصيفي- تحليلي بهره برده است ، تلاش ميشود که وظايف حکومت اسلامي در سيرٔە عملي پيامبر و امام علي مورد بحث و واي¦uکومت Yسلامي بررسي قرار گيرد، و نيز جايگاه آن در انديشه و کلام حضرت امام خميني ، با استفاده و }رسيره عمليپيام^رو Yما١علي}رمنومه بهره گيري از نوشتارها، بيانيه ها، سخنرانيها و مصاحبه هاي ايشان استخراج گردد.
حضرت امام در موارد ديگر نيز به اجراي قانون در حکومت اسلامي اشاره نموده و آن را به سيرٔە عملي اهل بيت استناد کرده است .
آن حضرت با خيانت کاران که با سوءاستفاده از منصب و مقام خود ثروت اندوزي کرده بود، برخورد ميکرد (ابن حيون ، ١٣٨٥ ، ٢: ٥٣٢؛ نوري، ١٤٠٨، ١٧: ٣٧٩؛ بروجردي، ١٣٨٦، ٣٠: ٤٧٧-٤٧٦؛ همو، ١٣٨٦، ٣٠: ١١٢٩)؛ بنابراين حمايت از مستضعفان ، يکي ديگر از وظايف حکومت اسلامي به حساب ميآيد که در سيره عملي پيامبر و امام علي وجود داشته و حضرت امام نيز به آن استناد و تأسي داشته است .