چکیده:
قرارگرفتن کشور ایران در منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه، باعث قرارگرفتن در معرض تهدیدات امنیتی بعضی از کشورهای خارجی است. ازطرفی هم شائبه سهم بالای مخارج نظامی از تولید ناخالص داخلی جمهوری اسلامی ایران و ادعای تأثیر منفی هزینههای انجامشده در بخش نظامی بر وضعیت اقتصاد کشور، ضرورت ایجاد کرد تا موضوع مقایسه میزان اختصاص بودجه بخش نظامی جمهوری اسلامی ایران با کشورهای محیط امنیتی پیرامونی و تأثیر مخارج نظامی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، ازجمله رشد اقتصادی اهمیت خاصی داشته باشد. اطلاعات موردنیاز به روش کتابخانهای، از منابع بانک جهانی و سیپری جمعآوری شده است. بررسی و تجزیه و تحلیل پنج شاخص وضعیت هزینههای نظامی ارائهشده نشان میدهد که هزینههای نظامی جمهوری اسلامی ایران طی حدود سه دهه اخیر، بهرغم تهدیدهای فراوان منطقهای و جهانی، در مقایسه با عمده کشورهای محیط راهبردی امنیتیاش که مشکلات امنیتی مشابه هم نداشتهاند، کمتر بوده است. در ادامه تأثیر هزینههای نظامی روی رشد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سالهای 1990 تا 2019 به روش تحلیل روش خودتوضیح با وقفههای گسترده (ARDL) مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه حاصل از تخمین بلندمدت مدل برآوردشده توضیح داد که علاوهبر مثبتبودن این تأثیر در سالهای موردمطالعه، افزایش یک درصدی شاخص هزینه نظامی، افزایش قابل توجه 79/0 درصدی رشد اقتصادی جمهوری اسلامی را بهدنبال داشته است. بهعبارت دیگر، رشد هزینههای نظامی جمهوری اسلامی ایران بهعنوان کشور پرچمدار مقاومت، تأثیر منفی روی رشد اقتصادیاش نداشته است؛ درعین حالی که هزینه نظامی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اکثر کشورهای محیط امنیتی پیرامونی خود کمترین بوده است.
Iran's location in the sensitive and strategic regions of the Middle East faces security threats from some foreign countries. On the other hand, the suspicion of the high share of military expenditures in the GDP and claiming the negative impact of military spending on the country's economy, made it necessary to compare budget allocation to the military sector of the Islamic Republic of Iran with peripheral security environment countries and the impact of military spending on macroeconomic variables in Iran, including economic growth is of particular importance. The required data is collected by the library method from the sources of the World Bank and Cipri. An analysis of the five indicators of the military expenditures shows that the military expenditures of the Islamic Republic of Iran over the last three decades, despite many regional and global threats, compared to all countries that do not have similar security problems, It has been less. Then, the impact of military expenditures on the economic growth of the Islamic Republic of Iran between 1990and 2019 was investigated by the analysis Autoregressive Distributed Lag (ARDL). The result of the long-term estimate of the estimated model explained that in addition to the positive effect of this effect in the studied years, 0/79% of changes in economic growth of the Islamic Republic of Iran are justified by changing the variable amount of military spending to GDP. In other words, the growth of the Islamic Republic of Iran's military costs as a flagship country of resistance has not had a negative impact on its economic growth; While the military cost of the Islamic Republic of Iran has been the lowest compared to most countries around its surroundings.
خلاصه ماشینی:
٦٨ سال سي و يکم | شماره صد و هجدهم | بهار ١٤٠١ ازطرفي هم ، شائبه سهم بالاي مخارج دفاعي از توليد ناخالص داخلي جمهوري اسـلامي ايـران ازسوي برخي مطرح و باعث شده تـا موضـوع مقايسـه ميـزان اختصـاص بودجـه بـه بخـش نظـامي جمهوري اسلامي ايران در مقايسه با کشورهاي محيط امنيتـي پيرامـوني و هـم چنـين تـأثير مخـارج نظامي بر متغيرهاي کلان اقتصادي ايران ازجمله رشد اقتصادي، اهميت خاصي داشته باشد.
بر اين اساس ، دو سـؤال اصـلي ايـن تحقيق پس از مشخص نمودن سازوکار تأثيرگذاري هزينه هاي نظامي بر رشد اقتصـادي عبارتنـد از: ١) آيا ميزان هزينه هـاي نظـامي جمهـوري اسـلامي ايـران در مقايسـه بـا کشـورهاي محـيط امنيتـي پيرامـوني آن بـالاتر اســت ؟ ٢) آيـا هزينــه هــاي نظـامي جمهــوري اســلامي اثـر منفـي روي رشـد اقتصادياش گذاشته است ؟ ١- ادبيات نظري و پيشينه موضوع ٢-١- ادبيات نظري کانال هاي متعددي وجـود دارد کـه ازطريـق آن هـا هزينـه هـاي نظـامي ممکـن اسـت بـر رشـد اقتصادي تأثير بگذارد.
در اين تحقيق شاخص هاي هزينه هاي نظامي، سرانه هزينه هاي نظامي، درصد هزينه هاي نظامي از توليد ناخالص داخلي، درصد هزينه هـاي نظـامي از هزينـه هـاي دولتـي و هزينـه هـاي نظـامي بـه کيلومتر مربع جمهوري اسلامي ايران با کشورهاي آلمان ، اردن ، انگلستان ، پاکستان ، ترکيه ، روسيه ، ٨٠ سال سي و يکم | شماره صد و هجدهم | بهار ١٤٠١ عراق ، عربستان ، قزاقستان ، کويت و رژيم اشغالگر صهيونيستي مورد مقايسه و تجزيه و تحليل قـرار 1 ميگيرند.