چکیده:
در نخستین فصل از بررسیهای باستان شناسی دهستانهای دربگنبد و بلوران در شمالغرب شهرستان کوهدشت، دوازده زیستگاه متعلق به دوره مس و سنگ شناسایی شده است. به منظور مطالعه و بررسی زیستگاه های شناسایی شده، آگاهی یافتن از نوع فرهنگهای مسسنگی منطقه بررسی و چگونگی شکل گیری زیستگاه ها و عوامل تاثیرگذار در پراکنش زیستگاه های دوره مسسنگی، یافته های حاصله از بررسی میدانی در سه دوره مس و سنگ قدیم، میانی و جدید دسته بندی و سپس تجزیه و تحلیل شده اند. مطالعات اولیه نشان می دهد که شروع شکل گیری برخی از زیستگاه ها از دوره مس و سنگ قدیم بوده و تا دوره های بعدی نیز ادامه یافته است. در دوره مس و سنگ میانی افزون بر افزایش تعداد استقرارها تغییراتی در الگوی پراکنش آنها و رواج زندگی رمهگردانی و عشایری در منطقه مشاهده میشود. همچنین همزمان با دوره مس و سنگ جدید در هزاره 4 پ.م با توجه به شکل گیری فرهنگهای فرامنطقه ای در مناطق همجوار کوهدشت تاثیر و تاثراتی از فرهنگهای جنوبی افزون بر زاگرس میانی نیز مشخص میشود.
خلاصه ماشینی:
بررسي و مطالعة زيستگاه هاي دورة مس و سنگ شمال غرب کوهدشت ، لرستان حمزه قبادي زاده ١ سيروان محمدي قصريان ٢ محمدرضا محمديان ٣ چکيده در نخستين فصل از بررسيهاي باستان شناسي دهستان هاي درب گنبد و بلوران در شمال غرب شهرستان کوهدشت ، دوازده زيستگاه متعلق به دورة مس و سنگ شناسايي شده است .
در نتيجة بررسيهاي صورت گرفته در محدودة دو دهستان بلوران و درب گنبد در شمال کوهدشت که شامل بخش جنوبي درة هليلان در جنوب رودخانة سيمره ، درة بلوران و کشماهور ميشود، ١٢ محوطه از دورة مس و سنگ شناسايي شد که اطلاعات ارزشمندي را در ارتباط با فرهنگ هاي مس سنگي اين ناحيه بيان ميکند.
مهم ترين پرسش هاي اين پژوهش آن است که سنت هاي سفالي بررسي شده در اين منطقه از چه نوع سنت هاي رايج در زاگرس مياني پيروي ميکنند؟ شکل گيري و پراکنش استقرارهاي مس و سنگي نواحي شمال غربي کوهدشت بر چه اساس و تحت تأثير چه عواملي است ؟ زيستگاه هاي شناسايي شده از نوع استقرارهاي يکجانشين هستند يا زيستگاه هاي رمه گرداني؟ منطقة مورد بررسي چه ارتباطات ، تأثير و تأثرات ِ فرهنگي را با مناطق همجوار خود داشته است ؟ اساس پژوهش حاضر بر تلفيقي از بررسيهاي ميداني و مطالعات کتابخانه اي است .
در اين دوره شواهدي از سفال موسوم به نوع جي، يک گونة سفالي متعلق به فازهاي ابتدايي دورة مس و سنگ در غرب زاگرس مياني (١٩٨٧ ,Young &Levine ;١٩٧٧ ,McDonald &Levine (، از سطح هفت محوطه شناسايي شده است .