چکیده:
هر چند که ایرانیان از دیر باز با آمریکا این آشنایی داشتند، اما دوری مسافت میان دو کشور و
رقابت روسیه و انگلستان،مانعی بر سر راه روابط دو کشور بود. وقوع جنگ جهانی دوم و رسیدن دامنۀ
آن به ایران، مرحله ای مهم در روابط دو کشور پدید آورد. متفقین، علی رغم اعلام رسمی بی طرفی ایران،
کشورمان را اشغال کردند. آمریکا برای کمک به دولت های متفق، ارتش خود را وارد ایران کرد و این
مساله، باب مداخلۀ این کشور را در ایران گشود. مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از
اسناد آرشیوی، در پی پاسخ به این پرسش است که پیامدهای حضور آمریکایی ها در جنگ جهانی دوم
بر کشور ایران چه بود؟ بر اساس یافته های پژوهش، ایالات متحده آمریکا در این برهۀ زمانی با کمک
مالی به ایران از طریق قانون وام و اجاره و نیز فرستادن مستشار مالی برای مساعدت و معاضدت با دول
متفق و ایران کوشش کرد، اما حضور ارتش این کشور در ایران آثاری چون هرج و مر ج اجتماعی و
اعمال غیرقانونی اقتصادی نیز در پی داشت.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر با روش توصيفي - تحليلي و با اسـتفاده از اسناد آرشيوي ، در پي پاسخ به اين پرسش است که پيامدهاي حضور آمريکايي ها در جنگ جهـاني دوم بر کشور ايران چه بود؟ بر اساس يافته هاي پژوهش ، ايالات متحده آمريکا در اين برهۀ زماني بـا کمـک مالي به ايران از طريق قانون وام و اجاره و نيز فرستادن مستشار مالي براي مساعدت و معاضدت بـا دول متفق و ايران کوشش کرد، اما حضور ارتش اين کشور در ايران آثاري چون هـرج و مـرج اجتمـاعي و اعمال غيرقانوني اقتصادي نيز در پي داشت .
بخشي از تاريخ نگاري ايران معاصر به سال هاي جنـگ جهـاني دوم اختصـاص داشـته است و از آن جمله مي توان به اين آثار اشاره کرد: "تاريخ روابط ايران و ممالک متحدة آمريکا"نوشتۀ رحيم رضازاده ، "روابط سياسي ايـران و آمريکـا ١٣٤٠-١٣٠٠" نوشـتۀ آبراهام يسلسون و"نفوذ آمريکا در ايران " اثر ابراهيم سنجر.
به همين سبب ، زمزمه هايي مبني بر الحاق آمريکا به پيمان سه گانه آغاز شد، زيـرا به نظر دولت ايران ، حضور نيورهاي آمريکايي در ايران ادامه يافته و هـيچ قـراردادي در اين باب با آنها بسته نشده است و در نتيجه ، براي تخليۀ ارتش خود ظرف شـش ماه پس از جنگ - مانند الزام متفقـين در پيمـان سـه گانـه - تعهـدي نسـپرده انـد.
نتيجه پيامدهاي حضور ارتش آمريکا در ايران طي سال هاي جنگ جهـاني دوم ، در مقايسه با ديگر دولت هاي متفق به مراتب کمتر بود؛ هـر چنـد کـه آمريکـا نيـز بـه عنوان يکي از متفقين ، اشغالگر محسوب مي شـد و همـۀ فعاليـت هـاي اقتصـادي و نظامي آن در راستاي اهداف اين اتحاد قرار داشت .