چکیده:
مساله اخلاق و تهذیب نفس ، در اسلام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است ، بطوری که از اهداف نزول قرآن کریم تربیت اخلاقی، تهذیب انسان و رشد و هدایت جامعه است ، و خصلت های اخلاقی را ملاک ارزش انسان میداند. اخلاق اسلامی درباره فضایل و رذایل نفسانی انسان بحث میکند و ملکات نفسانی را تقسیم میکند به صفات و افعال مثبت و منفی نفسانی که در علم اخلاق تحت عنوان فضایل و رذایل نفسانی به آنها اشاره میشود. برخی از صفات نیک و ممدوح اخلاقی عبارتند از: راستی، تواضع ، شجاعت ، صبوری، عفت ، حلم و حزم . افعال نیک عبارتند از: عدل ، ایثار، عفو، صله رحم ، حمایت از مظلومان ، روا نداشتن آنچه انسان برخود نمیپسندد بر دیگران ، نیکی به دیگران ، مهرورزی با انسان ها، اصلاح میان مردم ، مراعات حقوق انسان ها و خوشرفتاری با والدین . رذایل نفسانی نیز شامل رذایل صفاتی و رذایل افعالی است . برخی از صفات زشت و مذموم اخلاقی عبارتند از: دروغ گوئی، حسد، حرص ، جبن ، تهور، تکبر، خشم ، حقد، تبختر، نخوت ، طمع و تملق . برخی از افعال زشت و مذموم اخلاقی عبارتند از: دزدی، ظلم ، شهوت ، چاپلوسی، مدح ستمگران ، سعایت و سخن چینی، ریا، خودپرستی، وهن مومن ، پرونده سازی، تجسس ، غیبت ، تهمت ، تفرعن و خودبینی یا عجب . حضرت عباس بن علی(ع ) در میان اوج شرافت و عظمت بنیهاشم و در میان شجره ای که حرف اول و آخر را در بزرگی، کمال ، شکوه و جمال میزنند پرورش یافته است . داستان فداکاری و ارادت ایشان به مقتدا و مولایشان در نهایت ادب و تواضع زبانزد خاص و عام است . ارزش و عظمت آقا ابوالفضل (ع ) صرفا به حسب و نسب ایشان بر نمی گردد، بلکه به ادب ، بصیرت ، تواضع ، تبعیت و اطاعت محض ایشان از ولی و امام عصر خویش بر میگردد. ما در این پژوهش بر آنیم که با روش تحلیلی- توصیفی مراتبی از شایستگی های بلند اخلاق حرفه ای را در سایه سار مکتب علوی با تکیه بر آموزه های اخلاقی سیره آقا ابوالفضل العباس (ع ) بیان کنیم . در پایان این مطالعه پودمان هایی چون ادب ، امانتداری، مسئولیت پذیری، ولایت مداری و آخرت گرایی در بهترین شکل آن برای عبرت آموزی انسان ها منتج می گردد.
خلاصه ماشینی:
حضرت عباس ابن علي ابوالفضل العباس (ع ) که محبوب ترين چهره درخشان کربلا و اسوه سجاياي اخلاقي براي عموم انسانهاي آزاده است مي تواند بعنوان يکي از بهترين الگو هاي مناسب اخلاقي و تربيتي معرفي گردد؛ چرا که مجد و شرف از هر سو که بنگريد آقا ابوالفضل (ع ) را در بر گرفته است ، از جهت نسب ، پدر بزرگوارشان سيد الحکما و امام العرفا اميرالمومنين امام علي (ع )، فخر عالم امکان و شاه ولايت ، وصي نبي مکرم اسلام حضرت محمد مصطفي (ص ) هستند و مادر بزرگوارشان بانوي پاک و با عظمت ، حضرت فاطمه ام البنين (س )، و برادران آن جناب ، سيدين شباب اهل الجنه ، امام حسن مجتبي (ع ) و امام حسين (ع ) مي باشند(افروغ ، محمد رضا،١٣٩٠، ص ١٣).
آقا ابوالفضل (ع ) پرورش يافته خاندان عصمت و طهارت و جامع فضائل و خصال نيکوي انساني اند، چرا که مجد و شرف از هر سو مقام و مناقب شخصيتي ايشان را احاطه کرده است ؛ پدر بزرگوارشان ، شاه ولايت و يعسوب الدين امام اول شيعيان امام علي (ع ) و مادر بزرگوارشان بانوي پاک و با عظمت ، حضرت فاطمه ام البنين (س )، و برادران آن جناب ، سيدين شباب اهل الجنه ، امام حسن مجتبي (ع ) و امام حسين (ع ) مي باشند.